|
فرمت فایل: ورد –Word و قابل ویرایش
تعداد صفحات: 17
وقوع حوادث مترقبه و غیر مترقبه ای چون جنگ تحمیلی، تحریمهای اقتصادی،
تنشهای داخلی، زلزله و. . . ، از یک طرف و نیز نارساییهای موجود در
ابزارهای بکار گرفته شده در اجرای سیاستهای مذکور، عدم سازگاری و تناسب و
گاه تناقض بین اهداف متعدد، عدم تناسب بین ابزارها و اهداف، نارساییهای
موجود در ساختار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور و عدم توجه به پیوندهای بین
توسعه سیاسی و اصلاحات اقتصادی ـ اجتماعی، باعث شده تا برنامههای توسعه و
سیاستهای اقتصادی آن چنان که مورد انتظار بود، اجرا نشوند و سمت و سوی
پیامدها و دستاوردهای آنها در راستای تحقق آرمانها و اهداف تعیین شده
نباشند و در قالب پدیدههای منفی چون تورم، بیکاری، کاهش قدرت خرید مردم،
بدتر شدن توزیع درآمد و کاهش رفاه بسیاری از مردم بر جامعه سرشکن شوند. این
پدیدههای نامطلوب اقتصادی ـ اجتماعی نیز هر کدام به طور مستقیم یا غیر
مستقیم با متأثر کردن بازار عوامل تولید، بازار کالاها و خدمات، بخشهای
مختلف اقتصادی و شاغلان آن بخشها، به درون خانهها رخنه نمود و با تحت
تأثیر قرار دادن هزینه زندگی، استاندارد زندگی افراد و به تعبیری هزینههای
فرصت نسبی زمان برای افراد، ساختار خانواده را متأثر کرده، تغییراتی را در
ابعاد خانواده، باروری، ازدواج و به طور کلی کارکردهای خانواده به وجود
آورده و بعضاً آسیبهای اجتماعی را دامن زده است.
شواهد موجود در جامعه حاکی از این واقعیت است که در طی یکی دو دهة اخیر
(بعد از انقلاب اسلامی) ساختار خانواده در کشور دستخوش تحولاتی شده، بسیاری
از کارویژههای سنتی خانواده کم رنگ گردیده و تنشهای زیادی در روابط
خانوادگی بوجود آمده است، به حدی که خانواده به عنوان ضربه گیر مهم جامعه،
در معرض ضربههای بسیاری قرار گرفته است. هر چند که بخش اعظم ضربههای وارد
شده بر خانواده را میتوان به سیل تازگی و تجدد، تنوع و کثرت جامعة
امروز و نیز نوعی همگرایی در کنشهای فرهنگی ناشی از تحولات تکنولوژیهای
اطلاعاتی و ارتباطی نسبت داد، لکن سیاستهای اقتصادی دولت در مواجهه با این
سیل تازگی و تجدد نیز می تواند به طور مستقیم و غیر مستقیم کارکردها و
ساختار خانواده را تحت تأثیر قرار دهد، هر چند نمی توان مشخص کرد آیا
تغییرات ایجاد شده در روابط و ساختار خانواده به واسطة سیاستهای اقتصادی
دولت بوده و یا عوامل غیر اقتصادی مؤثر بوده است. اما می توان اذعان نمود
که خانواده و اقتصاد، از طریق مکانیسمهایی بر یکدیگر تأثیر می گذارند.
1ـ نهاد خانواده و مکانیسم های تأثیر گذار بر اقتصاد
از رویکرد اقتصادی، نهادها قواعد بازی در جامعهاند؛ به عبارتی سنجیده
تر قیودی هستند که از جانب نوع بشر وضع شده اند تا روابط متقابل انسانها را
با یکدیگر شکل دهند. در نتیجه نهادها سبب ساختارمند شدن انگیزههای نهفته
در مبادلات بشری میشوند، خواه این مبادلات سیاسی و یا اقتصادی باشند.از
این رو نهادها کنشهای افراد را پیش بینی پذیر نموده و با در اختیار نهادن
ساختارهایی برای زندگی در جامعه، عدم اطمینان را کاهش داده و امنیت
فعالیتهای اقتصادی را افزایش میدهند.
نهادها میتوانند رسمی یا غیر رسمی باشند، ایجاد شوند و یا این که به
مرور زمان و در طی یک دوره زمانی طولانی شکل بگیرند. همچنین نهادها، یکسری
کارکردهای بنیادی معین و مشترکی دارند، از جمله الگوی رفتار اجتماعی شایسته
ای را در موقعیتهای گوناگون در اختیار فرد میگذارند و از طریق فرآیند
اجتماعی شدن، شیوههای رفتار شایسته و ناشایسته را به افراد نشان می دهند.
|