جایگاه پاکستان درسیاست خارجی آمریکا بعدازجنگ سرد تا پایان دوران بوش...

جایگاه پاکستان درسیاست خارجی آمریکا بعدازجنگ سرد تا پایان دوران بوش... فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده1 فصل اول : کلیات پژوهش 1-1- بیان مساله3 1-2- سوالات پژوهش4 1-2-1- سوال اصلی4 ۱-2-2- سوالات فرعی4 ۱-3- فرضیات پژوهش4 1-3-1- فرضیه اصلی4 1-3-2- فرضیه های فرعی4 ۱-4- متغییرهای پژوهش5 ۱-5-اهمیت و فایده پژوهش5 ۱-6- اهداف پژوهش6 ۱-7- قلمرو پژوهش6 ۱-8- روش پژوهش6 1-9 - ادبیات موضوع وسوابق پژوهش7 1-10- جنبه جدید بودن و نوآوری درپژوهش21 11-۱- مفاهیم پژوهش21 فصل دوم : چارچوب تئوریک و نظری ۲-1- مقدمه25 ۲-۲-بخش اول:روابط ایالات متحده وپاکستان درطول جنگ سرد............ 25 ۲-۲-1- اهمیت نظریه های روابط بین الملل........................ 25 ۲-۲-۲-رویکرد نئورئالیسم....................................... 25 ۲-۲-3-نظریه والتز............................................. 26 ۲-۲-4-عقیده نئورئالیست ها..................................... 27 ۲-۲-5-ساختار نظام بین الملل از دیدگاه والتز................... 27 ۲-3-بخش دوم:آنارشی بین المللی................................... 29 1-۳-۲-نظریه رابرت جارویس وپاول................................ 30 ۲-4-بخش سوم : انچه که از نئورئالیسم می گیریم.................... 31 ۲-4-1-نظام تک قطبی در دهه۹۰ُ و۲۰۰۰............................ 33 فصل سوم : پیشینه پژوهش ۳-1-بخش اول :پیشینه روابط ایالات متحده وپاکستان تا پایان جنگ سرد. 36 3-1-1 از1947) تاسیس پاکستان (تا1953............................ 36 2-۱-۳- ظهوردالس (1954تا1958).................................. 42 ۳-1-3- کودتای محمدایوب خان(1958تا1970)........................ 45 ۳-1-4-از ظهور جدید کشور بنگلادش( 1971 تا 1972 )................ 49 ۳-1-5-ازظهورذوالفقارعلی بوتو(1973تا1977)...................... 50 ۳-1-6-جنگ شوروی درافغانستان................................... 45 ۳-1-7- ظهورضیاءالحق (1977 تا1987 )............................ 46 ۳-1-8- از1988 ) ظهوربی نظیربوتو ( تا1991......................... 50 ۳-2- بخش دوم :روابط پاکستان و آمریکا از بعد از جنگ سرد تا سال 200154 ۳-2-1- درآمدی بر اقتصاد پاکستان............................... 55 ۳-2-2- شرکای اقتصادی.......................................... 59 ۳-2-3-رابطه اقتصادی آمریکا و پاکستان بعد از پایان جنگ سرد تا200166 ۳-2-4- قراردادها.............................................. 68 ۳-2-5-کمک ها.................................................. 68 ۳-2-6- تحریم ها............................................... 68 ۳-2-7- نتیجه.................................................. 69 فصل چهارم : تاثیرحادثه11سپتامبر برروابط آمریکا و پاکستان 4-1- بخش اول :تأثیر حادثه 11 سپتامبر بر روابط آمریکا و پاکستان.. 72 ۴-2- مقدمه...................................................... 72 ۴-3- بخش دوم :چالش های امنیتی موجود در منطقه پاکستان............ 72 4-3-1- دولت ورشکسته........................................... 72 4-3-2- قومیت گرایی............................................ 73 4-3-3 - افراط گرایی و تروریسم................................. 76 ۴-۳-۴- واگرایی فزآینده امنیتی................................. 79 4-3-5- شبکه های مافیا و قاچاق................................. 80 4-3-6- عقب افتادگی و فقدان نهادهای دموکراتیک دولت پاکستان..... 81 4-3-7 - بحران های منطقه ای.................................... 81 ۴-۴- بخش سوم : موضوعات بحث انگیز در روابط آمریکا و پاکستان پس از 11 سپتامبر................................................................ 82 4-4-1- مسأله کشمیر........................................... 82 4-4-2- بحث اتمی و سلاح های هسته ای............................. 85 4-4-3- تروریسم و بنیاد گرایی اسلامی........................... 92 4-4-5- نتیجه................................................. 104 فصل پنجم : نتیجه گیری 5-1- نتیجه گیری نهایی.......................................... 108 منابع......................................................... 111 الف)منابع فارسی.............................................. 111 ب)منابع انگلیسی.............................................. 114 چکیده پاکستان با توجه به موقعیت استراتژیکش در منطقه از سوی قدرتهای مرکزی همواره مورد توجه وافر قرار داشته است.طیفی از روابط گرم و دوستانه تا سرد و خنثی در رابطه امریکا و پاکستان از بدو تاسیس این کشور وجود داشته است.تحقیق حاضر با طرح این سئوال که پایان جنگ سرد چه تاثیری بر جایگاه پاکستان در سیاست خارجی امریکا داشته است؟این فرضیه را مطرح می کند که جایگاه مهم ژئوپلتیک پاکستان در دوران جنگ سرد به یک جایگاه بی اهمیت اقتصادی در دوران بعد از جنگ سرد و مجددا به یک جایگاه مهم ژئوپلتیک در دوران بعد از 11 سپتامبر در سیاست خارجی آمریکا تغییر کرده است.برای اثبات این فرضیه از تئوری نوواقعگرایی و اهمیت الزامات ساختاری بهره گرفته شده است.به این ترتیب که نزول یا صعود جایگاه پاکستان مستقیما به تغییرات ساختاری ربط دارد.به این معنا که با ایجاد نظام تک قطبی بعد از جنگ سرد،این رفتارها و گرایشات قطب مسلط بوده است که سلسله مراتب موضوعات ساختاری را و در نهایت ماهیت ساختار راتعیین می کرده است.رفتار امریکا در دهه 90 سبب سلطه موضوعات اقتصادی و در بعد از 11 سپتامبر سبب اهمیت موضوعات سیاسی و امنیتی گردید به همین دلیل هم در ساختاری با اهمیت موضوعات اقتصادی،کشوری مانند پاکستان به دلیل عدم ظرفیتهای لازم نمی تواند دارای جایگاه چندانی باشد و برعکس در ساختاری با سلطه موضوعات سیاسی و امنیتی این جایگاه ترفیع می یابد. فصل اول کلیات پژوهش 1-1- بیان مساله کشورپاکستان اززمان تاسیس (1947)کشوری مهم در معادلات سیاسی و امنیتی قلمداد شده است.قرار گرفتن در بین قدرت هایی همچون اتحاد جماهیر شوروی،هندوچین سبب گردیده تا همواره از این کشور به عنوان یک کانون خبر ساز یاد شود.حضور در یک منطقه ژئواستراتژیک سبب گردیده بود تا کشورهای مرکزی و از جمله قدرتمندترین کشورها مانند امریکا توجه خاصی به این کشور داشته باشند.مجموعه ای از روابط نزدیک از همکاری تا اتحاد و ائتلاف و گاهی دوری و کمرنگی در روابط بین این دو کشور وجود داشته است.تحقیق حاضر در پی آن است که ماهیت روابط دو کشور و دلایل دوری و نزدیکی آنها را در مقاطع زمانی 3 گانه(در طول جنگ سرد،بعد از جنگ سرد،بعد از 11 سپتامبر) که از نظرش دارای اهمیت هستند مورد شناسایی قرار داده و در هر مرحله بررسی نماید که پاکستان از چه جایگاهی در سیاست خارجی امریکا برخوردار بوده است.فراتر از تعیین جایگاه پاکستان در سیاست خارجی امریکا،چرایی و چگونگی قرار گرفتن در این جایگاه بسیار اهمیت دارد.اینکه چه مسائل و عوامل جزیی یا کلانی در هر دوره دوری و نزدیکی روابط دو کشور را تعیین کرده اند مسئله ای است که تحقیق حاضر در صدد بررسی آن است.دقیق شدن در عوامل ساختاری و چگونگی تاثیر آنها بر کیفیت روابط دو کشور از جمله مسائل کلانی است که در این تحقیق مورد بررسی قرار خواهد گرفت و روابط ان سنجیده خواهد شد.. اینکه پاکستان در هر شرایط نوینی چگونه می توانست در معادلات سیاست خارجی آمریکا به حساب آید و زمینه های لازم برای کسب شرایط بعد غالب در نظام بین الملل را در خود ایجاد کند و اینکه آیا اساسا این کشور مکانیسمهای عینی لازم برای پی گیری یک رفتارسیاست خارجی منطبق با تغییرات ساختاری سیاست بین الملل را دارا است مسئله مهم دیگری است که نیاز به تحقیق دارد.در واقع تعیین ارتباط بین تغییرات ساختاری،تغییرات رفتاری،تغییرات سیاست خارجی آمریکا و در نهایت جایگاه پاکستان در سیاست خارجی این کشور در بعداز جنگ سرد تا پایان دوران بوش مسئله غالب این تحقیق است. 1-2- سوالات پژوهش 1-2-1- سوال اصلی پایان جنگ سرد و تحولات بعد از آن چه تاثیری بر جایگاه پاکستان در سیاست خارجی آمریکا داشته است؟ ۱-2-2- سوالات فرعی 1-عوامل تأثیرگذار برجایگاه پاکستان در سیاست خارجی آمریکا قبل از جنگ سرد چه بود؟ 2-عوامل تإثیر گذار بر جایگاه پاکستان در سیاست خارجی آمریکا در دهه 90 تا قبل از 11سپتامبر چه بودند‌؟ 3-عوامل تأثیر گذار بر جایگاه پاکستان در سیاست خارجی آمریکا بعد از 11سپتامبر کدامند؟ 4-چه عواملی سبب تغییر در سیاست خارجی آمریکا بعدازجنگ سرد و بعد از 11سپتامبرنسبت به پاکستان شده اند؟ ۱-3- فرضیات پژوهش 1-3-1- فرضیه اصلی 1-متاثر از تغییرشرایط موازنه قدرت در نظام بین الملل بعد از جنگ سرد،جایگاه پاکستان در سیاست خارجی آمریکا دچار تغییر شده و از جایگاه مهم ژئوپولتیک در طول جنگ سرد به جایگاهی غیرموثر اقتصادی بعد از پایان جنگ سرد تا قبل از 11سپتامبر و سپس به جایگاه تاثیرگذار ژئوپولتیک بعد از 11سپتامبر تغییر کرده است. 1-3-2- فرضیه های فرعی 1-جایگاه پاکستان در سیاست خارجی آمریکا قبل از جنگ سرد بیشتر متاثر از ساختار دوقطبی تحت تاثیر عوامل سیاسی و استراتژیک بود و در این ساختار پاکستان دارای جایگاهی با اهمیت وافر بود. 2-با شکل گیری یک ساختار تک قطبی در دهه 90 که در آن موضوعات اقتصادی در راس سلسله مراتب بودندو عوامل اصلی در سیاست خارجی امریکا شمرده می شدند، جایگاه پاکستان در سیاست خارجی آمریکا بعداز پایان جنگ سرد تا قبل از 11سپتامبر اهمیت خود را از دست داد. 3- مبارزه با تروریسم، سلاح های اتمی و بنیادگرایی اسلامی به عنوان عوامل اساسی در سیاست خارجی آمریکا به عنوان قطب مسلط بعد از 11 سپتامبر عامل اساسی اهمیت مجددپاکستان در سیاست خارجی امریکا بودند. 4-متاثر از تغییرات ساختاری و تغییر رفتارهای قطب مسلط در دهه 90 و در بعد از 11سپتامبر سیاست خارجی آمریکا در قبال پاکستان تغییر کرده است. ۱-4- متغییرهای پژوهش متغیرهای مستقل در این تحقیق،پایان جنگ سرد و حادثه 11سپتامبرمی باشند که شامل شاخص های نظیر کاهش اهمیت رویکردهای ژئوپلیتیکی و افزایش اهمیت رویکردهای ژئواکونومیکی از قبیل تامین امنیت انرژی و بحث مبارزه با تروریسم و سلاحهای کشتار جمعی می شوند. متغییر وابسته جایگاه پاکستان در سیاست خارجی آمریکا بعداز جنگ سرد. ۱-5-اهمیت و فایده پژوهش کشور پاکستان یکی از کشورهای همسایه مرزی ایران است و این تحقیق از نظر سیاست خارجی دارای ارزش و اهمیت بوده و فهم و درک ما را نسبت به روابط خارجی بیشترکرده است.تا در امور خارجه و سیاست خارجی رفتار، نقش و عملکرد کشور همسایه رابهتر و بیشتر درک نماییم و در این تحقیق دانشگاهی به این مسله پی میبریم که در روابط بین الملل سیاست خارجی کشورها چگونه رقم می خورد و ساختار به چه صورتی بر رفتارها و سیاست خارجی تاثیر می گذارد.در عین حال نقش دول مسلط در شکل دهی به سیاست خارجی کشورها برای ما روشن خواهد شد.در این چهارچوب روابط پاکستان و آمریکا به ما نشان خواهد داد که رفتار کشورهای ضعیف در محیط بین الملل چگونه شکل می گیرد و جایگاه آنها در سیاست بین الملل بر چه بنیادهای قرار دارد.تحقیقات انجام شده در حوزه سیاست خارجی بسیار کلی بوده یا اینکه صرفا به بیان تحولات تاریخی معطوف بوده اند در حالی که هدف تحقیق حاضر ایجاد پیوند بین نظریه و عمل است تا نشان داده شود که سیاستهای خارجی در خلاء شکل نمی گیرند و همیشه متاثر از ساختارهای خاص هستند.چنین کاری در باب سیاست خارجی پاکستان در ایران کمتر انجام شده است.از سوی دیگر شناخت سیاست خارجی آمریکا در این قالب می تواند فهم مبسوطی به ما در ارتباط با تاثیرات رفتاری این کشور بر جهان اطراف ما و به خصوص کشور خود ما بدهد. فراتر از ابعاد نظری، کشور پاکستان یک کشور مهم در منطقه جنوب شرق آسیا شمرده شده که روابط آن با آمریکا می تواند تاثیرات خاصی بر کشور ما به دلیل همسایگی داشته باشد. شناخت پاکستان به منزله شناخت واقعیت های استراتژیکی است که ایران می خواهد بر آن اساس روابطش را با این منطقه تنظیم کند. ۱-6- اهداف پژوهش تاثیر فروپاشی نظام دو قطبی بر مناسبات ایالات متحده و پاکستان شناخت روابط آمریکا و پاکستان تا قبل از جنگ سرد تاثیر روابط سیاسی امنیتی آمریکا و پاکستان بعد از جنگ سرد تاثیر حادثه 11سپتامبر بر روابط آمریکا و پاکستان شناخت ارتباط بین تأثیرات ساختاری وتغییرات در رفتار سیاست خارجی کشورهای بزرگ وکشف الگوها و نیز فهم ارتباط بین رفتار قطب مسلط و ماهیت ساختار بیان دلایل ساختاری تغییر در جایگاه پاکستان در سیاست خارجی آمریکا ۱-7- قلمرو پژوهش جایگاه پاکستان در سیاست خارجی آمریکا بعد از جنگ سرد تا پایان دوران بوش. ۱-8- روش پژوهش در این پژوهش از نوع روش شناسی رفتار گرا و تا حدی فرارفتارگرا استفاده نموده ام که متاثر از این روش شناسی از تئوری رئالیسم ساختاری یا نوواقع گرایی برای مشخص کردن فرضیه بهره برده ام. برای انجام تحقیق حاضر از روش رویکرد توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. ابتدا توسط اساتید محترم راهنما و مشاور جلسات توجیهی برای درک صحیح تر از چگونگی و اهمیت موضوع برگزار گردید. متعاقباً پس از شناخت مساله و قلمرو تحقیق جستجوی منابع آغاز شد. جهت تحقیق از مدارک و کتب منتشره وزارت امور خارجه و کتابخانه تخصصی این وزارت خانه، مقالات و کتب خارجی، روزنامه های داخلی و سایت اینترنت دانشکده، جهت انجام مطالعات نظری و تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. 1-9- ادبیات موضوع و سوابق پژوهش تحقیق: منابع خارجی مقاله : مراحل بنیادین اندیشه در مطالعات امنیت ملی (دکتر اصغر افتخاری) و می خواهد یک طرح تفضیلی مساله روش شناسی در حوزه مطالعات امنیتی، دیگری مصادق مربوط به روش های رایج در حوزه. مطالعات امنیتی غرب – بستر سازی جهت ورود به حوزه تأملات بومی به معنای کاربرد روش های مطرح شده در فضای ایرانی و ارایه دیدگاه هایی نو وبدیل در این زمینه است . فصلنامه مطالعات دفاعی وامنیتی defence and security studies مقدمه ای بر مطالعات امنیتی (نویسنده پائول ویلیامز) در خصوص درک سیاست های جهانی و روابط بین‌الملل بدون مد نظر قرار دادن امنیت و مسائل مرتبط با آن کاری غیرممکن است موضوعاتی از این دست که امنیت به چه معناست چه مواردی در حوزه عناوین امنیتی قرار می گیرند.چگونه باید با آن موارد سر و کار داشت و مهم تر از همه اینکه هنگام برخورد دو دیدگاه متفاوت امنیتی چه رخ می دهد، در بدنه دولتها جایگاه بسیار حساس و حیاتی داشته و از درجه بالایی از اهمیت برخوردار می باشد .این موارد خمیر مایه مطالعات امنیتی بوده وموضوعات بحث این کتاب را تشکیل می دهند.(سال انتشار 1389). بررسی اجمالی تاریخ ایالات متحده آمریکا مهندس مهدی بخشی- برنامه های تحلیلی گروه مطالعات آمریکا – کارشناس گروه مطالعات آمریکا جنگ سرد ؛رقابت جهانی بین شرق وغرب بعد از جنگ جهانی دوم،اتحاد جماهیر شوروی سربازانش را در کشورهایی که از زیر سلطه نازی ها آزاد شده بودند، نگه داشت . در شرق اروپا که توسط نیروهای شوروی اشغال شده بود،دولت های سوسیالیستی شده بود . بع علاوه روسیه کشورهای دیگر را تشویق می کرد تا دولت های سوسیالیستی طرفدار شوروی تشکیل دهندو در واقع،متحد قبلی آمریکا،یک شبه به بزرگترین رقیب او در صحنه بین المللی تبدیل شده بود . ایالات متحده آمریکاو متحدان اروپایی اش در سال 1949، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را با هدف دفاع چند جانبه در برابر کسترش اتحاد شوروی وتهاجم بالقوه آن تأسیس کردند .پس از این اقدام آمریکا، شوروی نیز به همراه متحدانش در اروپای شرقی، پیمان ورشو را در مقابل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، امضا کردند. مقابله جهانی ایالات متحده آمریکاو اتحاد جماهیر شوروی که به صورت غیر مستقیم و از طریق مانورهای سیاسی، دیپلماتیک ونظامی جریان داشت و به شکل نظامی بین دو ابر قدرت هسته ای نبود تا زمان فرو پاشی شوروی در سال 1992طول کشید .این مقابله جنگ سرد نامیده می شود. کتاب:استراتژی امنیت ملی آمریکا در قرن 21(1388) نویسنده حسن بشیر در سال 1997میلادی قانون گذاران آمریکایی به این نکته پی بردند که قانون امنیت ملی پس از گذشت پنجاه سال از تصویب و اجرای آن نیازمند اصلاح وبازنگری است وزیر دفاع آمریکا طبق قانون کمیسیون مشورتی فدرال پیشنهاد اجرای طرحی را با عنوان (امنیت ملی در قرن بیست ویکم ارائه نمود و کاخ سفید و کنگره با این طرح موافقت کردند وکمیسیونی با همین عنوان تشکیل دادند. کتاب‌: نظریه سیاست بین الملل اثر کنت والتز به بازبینی نظریه واقع گرایی کلاسیک می پردازد و کلیه مفاهیم به کار گرفته شده در واقع گرایی کلاسیک مانند،عدم اقتدار مرکزی،قدرت،منفع ملی وتمایز میان سیاست داخلی –سیاست بین الملل را می پذیرد .اما مهمترین انتقادی که به این نظریه دارد مساله تقلیل گرا بودن آن است .مطابق نظر وی بایستی، نظریه ای را بوجود آورد که بتواند نوعی مبین کل نگر از ساختار نظام بین الملل را ارائه دهد. مقاله: امنیت چیست ؟ از (اما روچیلد ).این مقاله از امنیت گسترده،اصول امنیت،ایده ها و ریشه های امنیت بین الملل،امنیت گسترش یافته وسیاست های گسترش یافته،راهبرد های جامعه مدنی،مباحث آزاد و برابر صحبت می کند. مقاله: امنیتی ساختن و ناامنی (اول ویوور ). ویوور در این مقاله بسیار جالب پس از بررسی مفهومی ولغوی امنیت،به مباحثی چون (از امنیت بدیل تا امنیت)،(امنیتی ساختن وناامنی:چهار مورد)،(تغییر وتنش زدایی:جامعه اروپا1960-1990)،امنیت محیطی،جامعه امنیتی،امنیت اروپا پس از جنگ سرد،و در نهایت(امنیت،سیاست وثبات)پرداخته است. مقاله: مطالعات امنیتی وپایان جنگ سرد،از (دیوید ای.بالدوین).مهمترین مباحث بررسی شده در این مقاله عبارتند از :ارزیابی مطالعات امنیتی (دوره بین دو جنگ جهانی،اولین دهه پس از جنگ،عصر طلایی،دوره زوال، دهه 1980) مطالعات امنیتیونظم نوین جهانی(امنیت به عنوان یک هدف،ابزارهاییبرای امنیت،امور داخلی وامنیت)، و پیش طرحی برای آینده(اصلاحات کم واصلاحات تندرو). مقاله: هویت وامنیت: (بوزان) ومکتب کپنهاک، از( بیل مک سوئینی). در این مقاله مباحثی مانند (جامعه وامنیت اجتماعی)،(مسائل هویتی)،(هویت وداوری اخلاقی )(برداشت ذهنی وتصمیم)مورد بحث قرار گرفته و (مک سوئینی) در این مقاله از بوزان وهمکارانوی به عنوان ومکتب کپنهاک نام برده است . مقاله:گسترده تر ساختن مباحث مطالعات امنیتی:خط مشی ها وروش ها،از( کیث کراوس ومایکل سی .ویلیامز).موضوعات مورد بررسی در این مقاله ؛(تواناییانضباطی مفهوم نوواقع گرایانه امنیت )،(وسیع سازی مباحث تهدیدات جدید:امنیت ومحیط)،(جستجو برای عینیت علمی در مطالعات امنیتی واقع گرایانه)،(عقاید، گرایشات و برداشت ها )،(موضوع مبهم تجزیه وتحلیل ها: ملت ها، ملی گرایی وهویت )،(بر ساختن امنیت و اعمال آن )،(هویت،جامعه واجتماع امنیتی)،(تهدیدات سازنده و پاسخها) می باشند. مقاله: هویت جمعی در جوامع دموکراتیک : مطالعه موردی ناتو،از« توماس رایس – کاپن». «نظریه پردازی درخصوص اتحادها »(واقع گرایی وریشه های ناتو،واقع گرایی و الگوهای همکاری در ناتو)، «واقع گرایی وپایداری ناتو پس از جنگ سرد »،«متحدین دموکرات در جوامع امنیتی کثرت گرا :رویکرد سازه انگاری لیبرال»،«تفسیری لیبرال از جامعه امنیتی فراآتلانتیکی»، (ریشه های ناتو) « بحران1956کانال سوئز: تخلف از هنجارهای اجتماع امنیتی»،«بحران موشکی کوبا در سال 1962:هویت جمعی وهنجارها »،«پایان جنگ سرد وآینده ناتو»،نتیجه گیری با عنوان «ناتو از چه نظر منحصر به فرد است‌؟» مهمترین موارد بررسی در این مقاله می باشد. مطالعات خاورمیانه Middle eastern studies مقاله:تغییر استراتژی نظامی آمریکا و پیامدهای منطقه ای آن(معاونت پژوهشهای روابط بین الملل / گروه پژوهشی امکنیت بین الملل و تروریسم)با موضوع امنیت؟استراتژی جدید نظامی آمریکا شامل مقابله با برنامه هسته ای ایران_تامین ترددآزاد نفت کش ها و امنیت راه های تجاری در خلیج فارس، از برنامه های استراتژی آمریکا در قبال ایران است(1391). مقاله: جهت یابی جدید سیاست خارجی آمریکا/دیپلماسی ایرانی/گفتاری از دکتر سید محمد کاظم سجادپور : تمرکز بر آسیا که همراه با ادعای ثقل زدایی از سیاست های خاورمیانه ای آمریکا است محلی برای فکر کردن و درک نیت ها و روش های سیاست خارجی آمریکا را به همراه دارد. مقاله: سیاست خارجی آمریکا پس از 11سپتامبر(1391) سیاست خارجی آمریکادچارچرخشی اساسی از راهبردبازدارندگی(1990-1945)و ابهام راهبردی (1990-2001)به راهبردحمله پیسش دستانه و جنگ پیش گیرانه گردیده است و از جهت نظری راهبردی مورد توجه است. مقاله: سیاست آمریکادر قبال پاکستان دوگانه است(1391)نوذر شفیعی. تنش‌ها میان پاکستان و آمریکا هرروزابعادتازه ای پیدا می کند و با افشای حضور جاسوسان سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا(سیاه)در پاکستان کشمکش های سیاسی بین دوطرف نمایان تر می شود. مقاله:آرایش نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس(چمنکار، محمدجعفر)آرایش نظامی هلالی شکل در منطقه و راهبردهای جدید نظامی دولت اوباما برای حضور بلند مدت اماکم برخورد در خلیج فارس می باشد.براین اساس،باوجودخروج از عراق و افغانستان و کاهش نیروهای انسانی،تقویت و تجهیز پایگاههای پیرامونی و منطقه ای آمریکا استمراریافته و اهمیت جغرافیای نظامی خلیج فارس به عنوان مرکز ثقل راهبردهای نظامی منطقه خاورمیانه،تا مدت های ندید در سیاست خارجی واشنگتن حفظ خواهد گردید. کتاب : تحول در نظریه های روابط بین الملل(دکترحمیرامشیرزاده) واقع گرایی بدون شک هنوز هم می تواند کم و بیش از عهد تبیین بسیاری از تداوم ها و پدیده های پایدارعرصه بین الملل برآید.این واقعیت که بسیاری از دولتها خود را در رقابت یا خصومت با یکدیگر می‌بینند،کسب و حفظ قدرت اهمیت ویژه ای برایشان دارد،ودر اولویت بندی منافع خود به امنیت بهای بیشتری می دهند،بخشی از بصیرت های واقع گرایی را منعکس می سازد در عین حال، مادی گرایی،بدبینی،بی توجهی به تغییرات و امکانات بدیل،ناهماهنگیهایتجربی و تناقضات درونی نشان دهنده آن است که واقع گرایی نیز حتی اگر بخشی ازحقیقت حیات بین المللی را منعکس سازد،به هیچ وجه همه حقیقت را در اختیار ندارد. کتاب:استراتژی امنیت ملی آمریکا درقرن21 نویسنده:حسن بشیر(1388) تهیه شده توسط کمیسیون تدوین استراتژی امنیت ملی آمریکا مترجمان:جلال دهمشگی،بابک فرهنگی،ابوالقاسم راه چمنی در سال 1997میلادی،قانون گذاران آمریکایی به این نکته پی بردند که (قانون امنیت ملی)پس از گذشت پنجاه سال از تصویب و اجرای آن نیازمند اصلاح و بازنگری است. وزیر دفاع آمریکا طبق قانون(کمیسیون مشورتی فدرال)پیشنهاد اجرای طرحی را با عنوان (امنیت ملی آمریکا در قرن بیست و یکم)ارائه نمود و کاخ سفید و کنگره با این طرح موافقت کردند و کمیسیون با همین عنوان تشکیل دادند.کمیسیون ماموریت محوله را در سه مرحله تقسیم بندی نمود.نخست بررسی وضعیت امنیتی جدید جهان در بیست وپنج سال آینده،دوم طراحی استراتژی امنیتی برای اجرای موثر و صحیح این استراتژی و توصیه های ضروری برای انجام اصلاحات در آنها.مرحله نخستین استراتژی در زمان مقرر با عنوان (دنیای آینده)منتشر شد.در کتاب حاضر نتیجه این مرحله در بخش یکم آمده است.مرحله دوم در پانزدهم آوریل سال2000(درجستجوی استراتژی امنیت ملی)ودراین کتاب فصل دوم را تشکیل می دهد.مرحله سوم در پانزدهم فوریه سال 2001باعنوان (ضرورت تغییر)منتشر شد که بخش سوم کتاب حاضر را تشکیل می دهد. مقاله: بررسی سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه پس از 11سپتامبر(براساس رویکردواقع گرایی تهاجمی) اثر متقی ابراهیم، بقایی خرم، رحیمی میثم حادثه تروریستی 11سپتامبر2001 فصل جدیدی در سیاست های داخلی و خارجی دولت بوش گشود.آمریکا پس از پایان جنگ از خلا راهبرد امنیتی رنج می برد.در دوره جنگ سرد،این کشور راهبردبازدارندگی را در پیش گرفته بود. مطالعات بین المللی سه ماهه International studies quarterly مقاله: شبکه بررسی مسائل ایران در آمریکا و سیاست های ایالات متحده در قبال ایران ایزد فواد گروه مطالعات آمریکایی شمالی،دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران این نوشتارتلاش دارد تا شبکه بررسی مسائل ایران در آمریکارا مورد مطالعه قرار داده و دیدگاه های آنها در مورد سیاست های ایران را بررسی نماید. مقاله: آرایش نظامی آمریکادرمنطقه خلیج فارس نویسنده: چمنکار، محمدجعفر(1389) چینش جدید پایگاه های آمریکا در منطقه خلیج فارس چگونه است؟حوزه خلیج فارس در راهبردهای نظامی آمریکا دارای جایگاه ویژه ای بوده و این فرایند در تمام حکومت های واشنگتن با فراز و نشیب های اندک ادامه یافته است.به منظور حفاظت از منافع ایالات متحده در خاورمیانه بحران خیز،مجموعه ای از پایگاه های راهبردی مادر در نقاط مختلف جهان و پایگاه های پیرامونی در شرق،غرب و شمال فلات ایران،مراکز نظامی ثابت آمریکا در کشورهای جنوب تنگه هرمز که به صورت زنجیره ای عمان تا عربستان سعودی را فرا گرفته است،احاطه نموده و تقویت می نمایند. مطالعات اقتصادی economice policy studies مقاله: تاثیر تحولات افغانستان برتعامل پاکستان با بازیگران ذی نفوذ (نویسنده، دکتر محمود و اعظی) پاکستان و افغانستان طی دهه های اخیر،درروابط خود بافرازونشیب های زیادی مواجه بوده اند حمله نظامی آمریکا و نیروهای ائتلاف به افغانستان در 2001،به نوعی تحول جدید را در روابط دو کشور سبب شد.درحقیقت سیاست پاکستان در افغانستان،بعدازاین رویدادپیچیده تر شده است.این کشور خود را به صورت حامی اهداف جامعه بین المللی ایالات متحده نشان داده،ودردوازدهم سپتامبر2001، رسما پایان حمایت خود را از طالبان اعلام کرد. مقاله:افغانستان، قلب پازل جدید منطقه‌ای آمریکا(نوشته محمدرضا بهرامی) به نظر می رسد تمام بازیگران به دو نکته بخوبی واقف هستند.اوی اهمیت عنصر زمان در سیاست های آمریکا و محدودیتی که این کشور در این زمینه با آن مواجه می باشدودوم جدی بودن نگرانی های موجود که برخاسته از افزایش شکنندگی برخی محیط های جغرافیایی منطقه در صورت استقرار آمریکا در افغانستان می باشد. International security مقاله: اهداف عام و خاص در سیاست خارجی (سید محمد کاظم سجادپور) درک روند همه جانبه اقداماتی که در حوزه سیاست خارجی صورت می پذیرد در گرو دقت در شناخت رابطه اهداف و ابزار در سیاست خارجی و این نیز به نوبه خود در پرتو مداقه در دسته بندی از اهداف در مرحله اول است.اهداف سیاست خارجی چگونه قابل دسته بندی می باشند؟وچه مطالبی در باره این اهداف قابل ذکر است. مقاله: نظریه های جدید امنیت در روابط بین الملل و ناکارآمدی آن (علی رضا محمدی نیگجه)روزنامه تهران امروز. با وجود پیشینه دراز امنیت در زندگی سیاسی و اجتماعی بشرچه از بعد داخلی و چه از بعد خارجی، هاله‌ای ازابهام آن را فراگرفته است که بیشتر ناشی از متحول بودن محیط سیستمی امنیت و وجود گفتمان‌ها و نگرش‌های گوناگون پیرامون آن است.به نظر می رسد بهترین روش برای تعریف مفهوم امنیت و عملیاتی کردن آن، اشاره به دلالت های عینی و ذهنی مفهوم و تجربه آن به عناصر تشکیل دهنده خود است.در این راستا می توان دو گونه دلالت مفهومی را برای امنیت مطرح کرد.نخست دلالت عینی،دومین دلالت مفهومی، دلالت ذهنی است. مقاله: شاخص های تغییر الگوی سیاست خارجی آمریکا بعد از جنگ سرد(محمد کاظم کاوه پیشقدم، زهرا قاسمی). سیاست خارجی آمریکادر دوران بعد از جنگ سرد با تغییرات الگویی و رفتاری همراه بوده است. این الگو، رفتارهای خاص خود را به وجود می آورد.ازجمله رفتارهای الگویی این دوران می توان به سیاست هایی از جمله سدنفوذ،بازدارندگی و موازنه قدرت استراتژیک اشاره داشت.در دوران بعد از جنگ سرد،الگوهای رفتاری آمریکا با تغییر روبه روشد.در روند جدید،شاهد خلق قالب های معنایی و همچنین قالب های ساختاری در رفتار سیاست خارجی آمریکا می باشیم.الگوهای جدید در این روند شکل گرفته است.ازجمله این الگوها می توان از هژمونیک گرایی بین المللی،جنگ پیش دستانه،سیاست تغییر رژیم،دیپلماسی عمومی تهاجمی و همچنین گسترش نظامی گری در بین المللی،جنگ پیش دستانه،سیاست تغییر رژیم دیپلماسی عمومی تهاجمی و همچنین گسترش نظامی گری در حوزه های پیرامونی،به ویژه خاورمیانه نام برد مقاله: ژئوپولتیک خلیج فارس،ایران و آمریکا(تهدیدها و فرصت های فراروی ایران)(مهدی ذوالفقاری) موقعیت حساس و استراتژیک ایران در منطقه خاورمیانه و وجود بحران ها و عدم ثبات سیاسی در کشورهای مجاور و وجود چالش های سیاسی با همسایگان استراتژی باعث به وجود آمدن تهدیدهایی برای امنیت ایران می شود. از بزرگترین تهدیدات فرامنطقه ای که حوزه نفوذ آن به این منطقه حساس و استراتژیک وارد شده است،ایالات متحده آمریکا است. مقاله:تاریخ بین الملل از 1989(مایکل کاکس) رژیم های سیاسی هر چه بیشتر تمامیت خواه و ایدئولوژی زده شکننده تر و آسیب پذیرترند.پس از ناموفق بودن طرح های گورباچف در شوروی که بازسازی اقتصادی موسوم به(پروستریکا)و تحولات سیاسی(گلاسنوست)را در بر می گرفت و همچنین پس از ارائه طرح(خانه مشترک اروپایی)یااروپای از اورال تا آتلانتیک،وحدت دوآلمان،منحل شدن پیمان ورشو و از بین رفتن سلطه 45ساله شوروی در کشورهای اروپای خاوری ما شاهد و دا شوروی با ایدئولوژی مارکسیسم و پذیرش رژیمی دموکراتیک و لیبرال هستیم. مقاله: بازنگری درعلل و پیامدهای اشغال افغانستان برپایه الگوی حمله پیش دستانه(دکتر نفیسه واعظ/حسین شاه محمدی). نیروهای نظامی آمریکا و ناتو در 27اکتبر 2001میلادی، به خاک افغانستان حمله کردند و توانستند کمتر از 4هفته از آغاز عملیات، افغانستان را تسخیر نمایند و طالبان و القاعده را به عقب برانند.نتایج تحقیق نشان می‌دهد که همچنین آمریکا درصدد بوده تا با اشغال افغانستان علاوه بر حفظ امنیت صدور پیوسته انرژی به غرب در قدرت یابی مجددروسیه و همکاری نظامی و هسته ای این کشور با ایران کارشکنی کرده و ضمانتی برای هژمونیک گرایی خود در این منطقه فراهم نماید.از منظر تئوری های امنیتی چرا افغانستان به اشغال درآمده و اشغال این کشور چه پیامدهای بر محیط پیرامونی افغانستان برجای گذاشت؟ مقاله: تعمق چالش های آمریکا در محیط امنیتی پاکستان(نویسنده:داوود کریمی پور) یکی از بارزترین دولت هایی که در طول چند دهه اخیر منبع بسیاری از بی ثباتی ها بوده کشور پاکستان است. پاکستان که پس از جدا شدن از هند تبدیل به یک کشور مستقل شد به دلایل گوناگون عرصه تاخت و تاز بازیگران فرامنطقه ای و منطقه ای بوده که امنیت و ثبات را از این کشور گرفته اند.فقر،دولت های ورشکسته،تنش های قومی و قبیله ای،دخالت بازیگران فرامنطقه ای،بحران های مرزی و ......همگی باعث شده تا پاکستان آبستن بحران های امنیتی عمیق باشد. مقاله:رقابت هسته ای هند و پاکستان و پیامدهای آن برای امنیت ملی ایران. نویسندگان:سید محمد کاطم سجادپور، مائده کریمی قهرودی آزمایش‌های هسته‌ای هند و پاکستان در سال1377،به عنوان تحولی کلیدی در شرق ایران، این منطقه را با ملاحظات جدید استراتژیک مواجه ساخت.این تحول در کنار تداوم تنش در روابط دو کشور هند و پاکستان و تغییر مناسبات آمریکا با هند و پاکستان در سایه آزمایش های نظامی هسته ای در همسایگی ایران،بررسی پیامدهای برنامه هسته ای هند و پاکستان را برای ایران ضروری می کند.این پژوهش به این سوال پاسخ خواهد داد که پیامدهای آزمایش های هسته ای هند و پاکستان برای امنیت ملی ایران چگونه قابل تجزیه و تحلیل است؟ مقاله:نمودهای رقابتی برای استراتژی بزرگ ایالات متحده از (باری، پوسن واندروال، روس). موضوعاتی مانن انزواگرایی نو(مسائل و ابزارها،ساختار نیرو)تعهدانتخابی(مسائل و ابزارها،ساختارنیرو)امنیت مشارکتی(مسائل و ابزارها،ساختارنیرو)تقدم و برتری(مسائل و ابزارها،ساختارنیرو)استراتژی بزرگ دوره ریاست جمهوری کلینتون:برتری انتخابی(امانه مشارکتی)مورد بررسی قرار گرفته است.همچنین در هرکدام از این موارد انتقاداتی که در هر مورد صورت گرفته است از موارد دیگر بررسی است. مقاله:امنیت بین الملل: تالیف باری بوزان و لئه هانسن. این مقاله در خصوص از امنیت گسترده،اصول امنیت،ایده ها و ریشه های امنیت،امنیت بین الملل،امنیت گسترش یافته و سیاست های گسترش یافته،راهبردهای جامعه مدنی،مباحث آزاد و برابر صحبت می کند. مقاله:ناامنی و روند دولت سازی در نظم نظامی جهانی:مورد خاورمیانه،از(کیث کراوس).دراین مقاله مهم و مطالعه موردی،در خاورمیانه مدرن، سه بعد جستجوی امنیت در خاورمیانه(امنیت رژیم/دولت،امنیت فردی/اجتماعی، امنیت درون دولتی/ منطقه ای) مورد بررسی قرار گرفته است. مقاله:ترسیم منافع جهانی،از جوتاولدز.دراین مقاله(مشکلات نظزیه واقع گرایی).ترسیم منافع ملی.ترسیم منافع ملی ایالات متحده در بحران موشکی کوبا و قسمت نتیجه گیری با عنوان عقل سلیم و واقعیت مورد بحث قرار گرفته است. اتاق فکر دکترین‌های امنیتی و اطلاعاتی آمریکا(1391). پیشینه تاسیس موسسه هادسن. بدنبال شروع جنگ سرد، کاخ سفید در راستای سیاست های هژمونیک ایالات متحده،تدوین و طراحی راهبردهای کلان و بلند مدت را در اولویت های اصلی سیاست خارجی خود قرار داد.به همین منظور مشاوره و راهبرهای تخصصی مستقل کانون های فکری غیردولتی جهت تدوین راهبردهای بلند مدت آینده ایالات متحده در حوزه امنیت ملی ضرورت پیدا کرد.در این دوران که فقدان جامعه تحقیقاتی در حوزه سیاست خارجی کاخ سفید به شدت احساس می شد، موسسه رند در اقدامی هدفمند جهت پر کردن این خلا،تاسیس نسل جدیدی از اتاق های فکری را که بطور مستقل در حوزه امنیت ملی و سیاست خارجی آمریکا فعالیت می کردند را آغاز نمود. موسسه آینده نگری (هادسن)پس از تاسیس در سال 1961، با تاسی از تخصص آینده پژوهی موسس آن یعنی (هرمن کان)[1]درحوزه تدوین سناریوها و چشم اندازهای راهبردی آینده آمریکا فعالیت خود را آغاز نمود. پروگرام همکاری‌های اسلامی برای آینده صلح آمیز در افغانستان. دکترنعمت الله نجومی. مقاله:تحقیقات از جمله زندگی بعد از سقوط طالبان:مصونین بشری در مناطق روستایی افغانستان(2002) می‌باشد. نقش نهادها و موسسات جامعه مدنی در امنین و صلح جهانی در قرن 21است. دکتر نعمت الله نجومی عضوارشدمرکزادیان جهان،دیپلماسی و حل منازعات پوهنتون جورج میسن است.موصوف یک عالم برجسته تامین صلح جهانی،تحلیل و حل منازعات،ادیان جهان و دموکراسی بوده و یافته های تحقیقات خود پیرامون افغانستان،پاکستان،ایران،ترکیه،غرب چین،آسیای میانه و شرق میانه را به کنفرانس های مختلف در سراسر جهان ارائه نموده است[2]. پاکستانی ها همواره بر مستقل بودن تحقیقات دانشمندان تسلیحاتی خود تاکید کرده اندو تکنولوژی موشکی را یکی از دستاوردهای مهم علمی و فنی خود به حساب می آورند . اما چه در گذشته و چه در زمان حاضر همواره این تردید وجود داشته است که پاکستان به طور مستقل به تکنولوزی پیشرفته موشکی است نیافته و از کمک های فنی و علمی چین و یا کره شمال استفاده کرده است. « تنهایی یک ژنرال » ترجمان سیاسی،شماره 51،17آذر 1380فص6-35 این مقاله ترجمه ای است از مقاله ehrenrovollim absents. که در مجله دی سایت 2 دسامبر 2001 امده است ژنرال پرویز مشرف از دو ابزار سرکوب و توجیه برای به کرسی نشاندن سیاست جدید خود بهره گرفت و بدین ترتیب پیش بینی بسیاری از صاحب نظران در خصوص بروز انفجار داخلی در پاکستان راست نیامد. پاکستان توانست خود را به عنوان متحدی قابل اعتماد برای آمریکایی ها نشان دهد.پرویز مشرف ضمن سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل به مسایلی اشاره کرد در سال های اخیر موجب جدایی پاکستان از جامعهد جهانی شده بود .موضوع کشمیر،اسلام گرایی و سیاست پاکستان در قبال افغانستان، پرویز مشرف به گونه ای با این مسایل برخورد کرد که هیچ گونه خد شه ای به اعتماد متحدان غربی نسبت به وی وارد نیامد و در عین حال شان و منزلت ملت پاکستان نیز حفظ شود. مواضع پرویز مشرف در خصوص بحران کشمیر بسیار روشن و شفاف بود.او میان مبارزه برای استقلال و تروریسم تمایز قایل شد و هر گونه اقدام تروریستی را محکوم کرد سید سعید میر ترابی،تنشها میان افغانستان و پاکستان، سرباز کردن اختلافات و رقابت های دیرینه مهمترین موضوع در روابط پاکستان و افغانستان خط مزری دیوراند می باشد در سال1892 مرز بین افغانستان و هند توسط بریتانیا ها به وسیله خط دیوراند تعیین گردید. افغانها ازهمان زمان از خط مرزی مذکور ناراضی بودند. با توجه به اینکه حدود نیمی از جمعیت افغانستان را پشتونها تشکیل می دهند افغانها پس از استقلال پاکستان در 1947 و تا به امروز خواستار پیوستن سرزمینهای پشتون نشین پاکستان به افغانستان یا خود مختاری آنها بوده اند. امروزه نیز این مشکل به قوت خود باقی است که می توان به تعرض نیروهای پاکستانی نسبت به خطوط مرزی افغانستان و در مقابله،حمله افغانستان به سفارت پاکستان در کابل و همچنین شلیک راکت به سوی پاسگاه های مرزی پاکستان اشاره کرد و این نشان از عمق اختلافات دو کشور دارد اختلافاتی که به نظر نمی رسد به سادگی قابل حل باشند. چارلز دبلیوبگلی و اوجین آر و یتکف، سیاست خارجی آمریکا الگو و روند، ترجمه اصغر دستمالچی، دفتر مطالعات سیاسی و بین الملل 1382،ص488-485 اکنون هند به صورت یک قدرت منطقه ای قابل محاسبه درآمده است.به لحاظ صنعتی-علمی و فنی در حال توسعه است. بازار مصرف رو به رشدی را در اختیار دارد که جمعیت بالای یک میلیارد نفری آن برای هر قدرت صنعتی،تجاری خارجی وسوسه انگیز خواهد بود.توان هند در جذب سرمایه و تکنولوژی پیشرفته به دلیل وجود زبان انگلیسی به عنوان میراث استعمار انگلیس در سطح نسبتا بالایی است از این رو به نظر می رسد که صاحبان سرمایه و تکنولوژی در آمریکا به هند نگاه مثبت تری از گذشته یافته باشند اگر به این واقعیت توجه داشته باشیم که مسله هسته ای شدن همزمان هند و پاکستان بانگاه متفاوتی در آمریکا رو به رو شده است و هسته ای شدن هند برای آمریکا قابل قبول تر از هسته ای شدن پاکستان بوده است آنگاه می توان با ضریب اطمینان قابل قبول تری گفت که به رغم بعضی از تحریم ها علیه هند،مناسبات آمریکا و هند در حال گسترش است و گمان می رود که در دوره حکومت حزب کنگره برهند نیز این توسعه مناسبات مد نظر هردو کشور آمربکا و هند باشد. درمورد نظریه «ثبات هژمونیک» نگاه کنید به: Robert keohane- after hegemony:cooperation and discord in the world ecomom- Princeton university press -1984- p- 32 آنارشی بین المللی، پیامدهای مهمی برای رفتار کشورها و روابط بین الملل دارد،به طور کلی آنارشی دو الگوی رفتاری برای کشورها در روابط بین الملل ایجاد می کند.اولا کشورها نسبت به یکدیگر بی اعتمادند و به هم سوء ظن دارند.ثانیا مهمترین هدف کشورها در نظام بین الملل،تضمین بقا و ادامه حیات است به علت اینکه سایر کشورها تهدیدات بالقوه ای هستند و هیچ اقتداربرتری وجود ندارد که کشورهای مورد تجاوز را نجات دهد،کشورها نمی توانند برای تامین امنیت خود به دیگران متکی باشند. س.م.بورک/لارنس زایرینگ، تاریخ روابط خارجی پاکستان، مترجم: ایرج وفایی، تهران: انتشارات کویر،1377 ، صص 130-129 استقلال پاکستان آمریکاییان آن را عجیب ترین کشور در جهان توصیف می کردند بدین ترتیب زمانی که هند و پاکستان حیات خود را به عنوان دو کشور مستقل شروع کردند اروپا در چنگال جنگ سرد گرفتار آمده بود با صدارت بوتو جیمی کارتر علاقه ای به مدرنیزه کردن تجهیزات و جنگ افزارهای کهنه پاکستان ابراز نکرده بود و بدنبال جلب نظر هند میل نداشت به اقدامی دست زند که اسباب رنجش دهلی نو را فراهم آورد. بوتو کودتای 1979که بنا به تحریک آمریکا صورت می گرفت بوتو در تحلیل خود به این نتیجه رسید که واشنگتن عزم کرده از افول وی بهره برداری برد با شکست کارتر و روی کار آمدن ریگان پاکستان بیشترین کمک های نظامی را دریافت کرد و ضیاء نیز به نوبه خود موافقت نمود کشورش را در گرماگرم مبارزه افغانستان وارد نماید. دولت بوش(پدر)کمک های اقتصادی و نظامی در سال 1990به پاکستان گردید.روی کار آمدن بی نظیر بوتو به عنوان پیروزی دموکراسی مواجه گردید.وایجاد پاکستان دموکراتیک و قراردادهای تسلیحاتی در کوتاه مدت به قوت خود باقی ماند. ژئاروید اتوتایل، سیمون والبی،پاول روتلج، اندیشه های ژئوپلتیک در قرن بیستم، ترجمه محمد رضا حافظ و هاشم نصیری،تهران،انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین الملل،1380 ص 296-295 در حال حاضر با از بین رفتن ارتباط بین تهدیدات و ائتلاف ها،اولویتها و کیفیات ژئواکونومی در عملکرد دولتها حالت غالب پیدا می کند هنوز هم ممکن است که به واسطه ترس از عواقب انجام یک عمل و یا عکس العمل کشور مقابل و همجنین اعمال اقدامات تنبیهی،منازعات تجاری خاتمه یابد،لیکن این منازعات را دیگر نمی توان به واسطه مداخله های سیاسی طرفین که سر منشاء آن ضروریات استراتژیک در خصوص حفظ همکاری متحدان در مقابل یک دشمن مشترک است سرکوب نمود و اگر قرار باشد که همبستگی و اتحاد داخلی به واسطه وجود یک تهدید حفظ شود،امروزه آن خطر بایستی اقتصادی باشد.از سوی پایان جنگ سرد باعث گردید تا از اهمیت برخورداری از توانایی نظامی در رابطه با امور جاری دنیا به صورت مداوم کاسته شود.دردوران پساجنگ سرد با ازبین رفتن ارتباط بین تهدیدات و ائتلافهای نظامی اولویتها و کیفیات ژئواکونومی در عملکرد دولتها حالت غالب پیدا کرد. جیمزدوئرتی و رابرت نالتز گراف، نظریه های متعارض در روابط بین الملل، ترجمه علی رضا طیب و وحید بزرگی، جلد اول، چاپ دوم، نشرقومی،تهران،1376 رویکرد نئورئالیسم یا واقع گرایی جدید به عنوان رویکرد نظری تحقیق مورد بهره برداری قرار گرفته است. رویکردی که به عقیده نگارنده شاید بتوان آن را به عنوان چارچوب تئوریک و بحث نظری تبیین جایگاه پاکستان در سیاست خارجی آمریکا به کاربردسنت واقعگرایی دستمایه لازم را برای شکل گیری آنچه رویکرد نو واقعگرایی به نظریه روابط بین الملل خوانده شده فراهم آورده است.نوواقعگرایی با تدوین قضایایی که در آنها متغییرهای وابسته و مستقل ازهم جدا شده اند، و با قرار دادن نظریه واقعگرایی کهن در چارچوبی جدید که مبتنی بر تحلیل های تطبیقی است. درپی تنقیح و احیای دوباره واقعگرایی کهن است. زیبافرزین نیا(1383)در مقاله (آمریکا و پاکستان :تردید و اعتماد) محمد جعفر جوادی ارجمند(11/10/87-تصویب20/12/87)در مقاله (تحرک های طالبان و تاثیر آن در روابط پاکستان،افغانستان و آمریکا). آقای عفان سلجوق دانشیار دانشکده اردو،در مقاله (روابط خارجی پاکستان). دکتر شهروز ابراهیمی استاد یار روابط بین الملل دانشگاه اصفهان – مصطفی محمدی دانشجوی کارشناسی ارشد(30/11/89)در پایان نامه (روابط هسته ای پاکستان و آمریکا از 1947تا2010). سید قاسم منفرد(1390)در مقاله (ابعاد جدید تنش در روابط آمریکا و پاکستان) کمک کردن آمریکا به کشور پاکستان به نفع آمریکاست که هزینه کمتری را در بردارد و اگر ارتباط با پاکستان مسدود شود آمریکا بسوی کشورهای آسیای میانه خواهد رفت که بسیار پر هزینه است. دکتر محمد کاظم کاوه پیشقدم در مقاله(شاخص های تغییر الگوی سیاست خارجی آمریکا بعد از جنگ سرد) الگوی های جدید در رفتار امنیتی و سیاست خارجی آمریکا در قالب مداخله گرایی – هژمونیک گرای یکجانبه –مبارزه با تروریسم و جنگ پیشدستانه تعریف می شود. بروس رایدل(2011) در کتاب (هم آغوشی مرگبار پاکستان- آمریکا و آینده جهاد جهانی ) موضوع آن با آنکه پاکستان از سه دهه گروه های جهادی را در خود جا داده است همواره از امریکاییان امتیاز گرفنه است وی اما هشدار می دهد که نبرد برای روح پاکستان در راه است. حمیدالله (1389) بعداز سقوط رژیم طالبان و حمله 11 سپتامبر آمریکا بیشترین کمک مالی را به پاکستان داشته است . ولی پاکستان بر علیه تروریسم با آمریکاهمکاری نداشته و بیشترین توجه به مشکل خود نسبت به هند متمرکز نموده است.آمریکااز قطع همکاری با پاکستان در هراس است که پاکستان به دست افراط گرایان اسلامی سقوط کند اما کارشناسان دولت مردان افغانستان نزدیکی دو کشور را در راستای منافع شخصی خود را ارزیابی می کنند.بنا به نظر بارک اوباما پاکستان یک غده سرطانی است. رهین فرهمند(1390)مقاله (اوج گیری تنش ها در روابطآمریکاوپاکستان و تاثیرآن بر روند صلح) آمریکابه دلیل تنش در منطقه و نزدیک شدن به سال 2014 و خروج نظامیان این کشور از افغانستان و از سوی تنش با ایران خواهان کنترل منافع خود در منطقه است و خواهان نظام قدرت مندی نظامیان در پاکستان است و تاثیر مستقیم این تنش ها در روابط آمریکا و پاکستان بر تحولات افغانستان بسیار مهم و حیاتی است. ناامنی افغانستان بدون همکاری صادقانه پاکستان مهار شدنی نیست این همکاری در صورتی وجود دارد که روابط بین آمریکاو پاکستان متشنج نباشد. روزنامه های خارجی هافینگ تن مقاله آخرین بازی پاکستان را در منطقه تحلیل نمود(21/11/91) رهبران امروزه پاکستان و طراحان سیاسی از نظر ضیاالحق حمایت می کنند رهبرانی را که آمریکا در افغانستان به قدرت رسانیده پاکستان مخالف است و پاکستان دوست دارد نیروهای مورد نظر خودش در افغانستان به قدرت برسند کمک های هنگفت مالی و اقتصادی به پاکستان – رابطه قوی هند و نفوذ هند را در افغانستان برای هر دو کشور و منطقه مفید می خواهد. دکترنوذرشفیعی آمریکا پشت افراط گرایی پاکستان (1391) آغاز حکومت موقت در سال2001 دولت آمریکا میلیارد دلار جهت مبارزه علیه تروریزم پرداخت نمود و کنگره آمریکا به این نتیجه رسید که پاکستان اقدامی علیه القاعده و طالبان انجام نداده است کمک به پاکستان به نفع امنیت ملی آمریکا است . کارشناسان آمریکایی اعتقاد دارند کمک به پاکستان می تواند نتیجه معکوسی به دنبال داشته باشد آثار ایشان نظریه های رایج در باره ساختار نظام بین الملل و سازمانهای جهادی در پاکستان – تبین افراط گرایی در پاکستان و تاثیر آن بر روابط تهران اسلام آباد- سیاست قدرت (آینده نظام بین الملل و قدرت ها). 1-10- جنبه جدید بودن و نوآوری درپژوهش پیوند بین ابعاد نظری و سیاست خارجی پاکستان از یک سو و از سوی دیگر تقسیمبندی بین دو دوره قبل و بعد از 11 سپتامبر در ارتباط با روابط پاکستان و امریکا بر اساس یک دیدگاه ساختاری و همچنین تبیین جایگاه کشورهای ضعیف در سیاست خارجی قطب مسلط بر اساس تغییر رفتارها و ساختارها خود نه تنها به لحاظ نظری در ایران جدیدند بلکه این مبانی کمتر در کشور ما در ارتباط با کشوری چون پاکستان مدنظر قرار گرفته اند. 11-۱- مفاهیم پژوهش ژئوپلیتیک: علم«سیاست زمین»، شبه علم یا نظریه ای است که سیاست را وابسته به عوامل محیط جغرافیایی می داند. ژئوپلیتیک دانشی است که روابط بین جغرافیای دولت ها و سیاست های آنها را مورد بررسی قرار می دهد.[3] استراتژی: « کلاوس ویتز»[4] استراتژی را بهره برداری از درگیری ها برای حصول به هدف جنگی می داند. «لیدل هارت»[5] استراتژی را هنر توزیع به کارگیری ابزار نظامی برای تحقق اهداف سیاسی میداند.[6] در واقع استراتژی، تدابیری است که جامعه برای بسیج و کاربرد آن علیه کلیه منابع موجود و یا قابل حصول به منظور حفظ و تعمیم ارزش های متعلق به خود اتخاذ می کند.[7] عزت الله عزتی در کتاب زئواستراتژی خود قائل به وجود دو بعد و صورت از کلمه استراتژی می باشد و بیان می دارد : استراتژی نظامی عبارت است از (چگونگی و نحوه برنامه ریزی به منظور پیش بینی عملیات گسترده نظامی در آینده ) واز لحاظ عمومی استراتژی عبارت است از (داشتن هنروخط مشی به منظور هدایت مجموعه فعالیتهایی در مقیاس جهانی در آینده)[8] ژئواکونومی: ژئواکونومی رابطه بین اقتصادهای جهانی است. مطالعه اینکه چگونه اقتصادهای ملت های جهان با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و بر روی یکدیگر تاثیر می گذارند را ژئواکونومیک گویند. ژئواکونومی مفهومی است جدید که هدفش دخل وتصرف در استراتژی های اقتصادی است،برای نیل به اهداف سیاسی،نظامی – امنیتی وفرهنگی – اجتماعی به نحوی که این دخل وتصرف در بستر ژئوپلیتیک صورت گیرد. تعریف زئواکونومی عبارت است از تحلیل استراتژیهای اقتصادی بدون در نظر گرفتن سود تجاری که از طرف دولت ها اعمال می شود،به منظور حفظ اقتصاد ملی یا بخش های حیاتی و به دست آوردن کلیدهای کنترل اقتصاد از طریق ساختارهای سیاسی و خط مشی های مربوط به آن .همچنین دولت از این طریق می تواند کنترل و اقتدار تمام منابع تولید و بخش های کلیدی اقتصادی را به دست بگیرد و به استحکام بخشیدن فعالیت های اقتصادی و قدرت های اقتصادی بپردازد.[9] تروریسم: استفاده یا تحدید به استفاده از خشونت به صورت نظام مند[10] برای نیل به اهداف سیاسی[11]را تروریسم گویند. تا کنون هیچ تعریف جامع مورد توافقی راجع به ویژگی[12]، انگیزه[13]،یا شیوه انجام آن[14] وجود ندارد و شامل هواپیما ربایی[15]، گروگان گیری[16]، بمب گزاری[17]، تیراندازی های بدون هدف و قتل های سیاسی[18]و کشتارهای جمعی[19] است[20].تروریسم اصطلاحی است به معنای ترس و ترساندن که در ادبیات سیاسی به اعمال مستمر خشونت آمیز برای نیل به یک هدف سیاسی اطلاق می شود.یک اقدام تروریستی دست کم دارای جهار ویژگی مشخص است : 1-همراه با خشونت فیزیکی برای ترس و ارعاب است. 2-نامنتظره صورت می گیرد. 3-دارای انگیزه سیاسی است. 4-در فضای خارج از جنگ رسمی بین دو گروه متخاصم روی می دهد.[21 [1]herman kahn 1-آدام ولف،رقابت آمریکا و چین برسرهند. ترجمه نیلوفر قدیری، منبعwww.plnr.com همشهری دیپلماتیک ،3-اردیبهشت ،1384.ص10 1- مهدی ادیبی ،(جایگاه ژئوپلتیکی ایران بعداز جنگ سرد)،اطلاعات سیاسی_اقتصادی،شماره-145-146،مهرو آبان 1378.ص122 [4]karl von Clausewitz [5]liddell hart [6]عزت الله عزتی،(جغرافیا و جنگ)،مقالات سمینارجغرافیای کاربردی و جنگ،انتشارات دانشگاه امام حسین،سال1368، [7]عزت الله عزتی ،(جغرافیا و جنگ)،مقالات سمینارجغرافیای کاربردی و جنگ،انتشارات دانشگاه امام حسین،سال1368،ص6 [8]عزت الله عزتی ،(جغرافیا و جنگ)،مقالات سمینارجغرافیای کاربردی و جنگ،انتشارات دانشگاه امام حسین ،سال1368،ص10 [9]عزت الله عزتی،زئوپولیتیک در قرن بیست و یکم،تهران:انتشارات سمت،1380،ص110 [10]Systemic [11] political objectives [12]character [13]motive [14]Mode of operation [15]Hijacking [16]Hostage-taking [17] Bombing [18]Assassinations [19]Mass murders [20]گراهام ایوانز وجفری نونام ، فرهنگ روابط بین الملل، ترجمه حمیرا مشیر زاده و حسین یوسفی،تهران:نشرمیزان،1381،ص805-804 [21]غلامرضا علی بابایی،فرهنگ روابط بین الملل،تهران:انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی،1383،ص85-84 دریافت فایل جایگاه پاکستان درسیاست خارجی آمریکا بعدازجنگ سرد تا پایان دوران بوش...