یِاهو مارکت
فروشگاه یاهویِاهو مارکت
فروشگاه یاهوبررسی فقهی و حقوقی تکالیف اقلیتهای دینی
 بررسی فقهی و حقوقی تکالیف اقلیتهای دینیفهرست مطالب عنوان صفحه 1-4. مرور ادبیات و سوابق مربوطه. 5 1-8. تعریف واژه ها و اصطلاحات فنی و تخصصی. 8 فصل دوم: بررسی فقهی تکالیف اقلیتهای دینی 2-2. عنوان اقلیت ها در فقه اسلامی. 14 2-10. تقسیم کفار از دیدگاه اسلام. 18 2-11. تکالیف اقلیتها در عرصه اقتصاد به لحاظ فقهی. 18 2-12. مالکیت از منظر فقه اسلامی. 19 2-13. ارتباطات اقتصادی با مسلمانان. 21 2-14. امنیت اقلیت ها به لحاظ فقهی. 23 2-15. اقلیتها در عرصه اجتماع. 24 2-16. احترام به شخصیت انسانی فرد. 25 2-17. استقلال اقلیت ها از منظر فقه اسلامی. 25 2-18. آزادی مراسم و شعائر مذهبی اقلیت های دینی. 26 2-19. تشکیل انجمن و تشکل ها. 26 2-20. امنیت معابد و اماکن مقدسه. 27 2-23. الزام و ابرام و کاربرد آنها در احوال شخصیه. 28 2-23-1. اهمیت قاعده ی الزام. 29 2-23-2. مفاد قاعده ی الزام. 29 2-26-1. ازدواج اقلیت ها با زنان مسلمان ؟!. 42 2-26-4. ازدواج مسلمین با زنان غیرمسلمان. 45 2-26-5. ازدواج مرد مسلمان با زنان یهودی و مسیحی. 46
فصل سوم: بررسی حقوقی تکالیف اقلیتهای دینی 3-1. اقلیت از منظر حقوق بین المللی. 51 3-2. مفهوم و تاریخچه حمایت از اقلیت ها در حقوق بین الملل. 53 3-3. اقلیت ها از منظر قانون. 57 3-4. تساوی افراد در برخورداری از حقوق و آزادیهای سیاسی و عدم تبعیض 58 3-5. حق داشتن مسکن و آزادی انتخاب مسکن و اقامتگاه. 61 3-6. آزادی و حق برخورداری از کسب و کار و مالکیت مشروع. 61 3-10. احوال شخصیه از منظر حقوقی. 63 3-11. قانون رسیدگی به دعاوی مطروحه راجع به احوال شخصیه. 66 3-13-1. نکاح مرد مسلمان با زن کافر. 69 3-13-2. نکاح مرد کافر با زن مسلمان. 70 3-13-3. اسلام آوردن زن یا شوهر کافر. 70 3-16. سر دفتران ازدواج و طلاق اقلیت های دینی. 73 3-18-1. اهلیت و تابعیت موصی و سایرین. 77 3-19-1. ارث اقلیت های دینی از منظر حقوق مدنی. 79 4-4. مقایسه تکالیف اقلیت های دینی (احوال غیر شخصیه) به لحاظ فقهی و حقوقی. 87 4-5. مقایسه تکالیف اقلیت های دینی (احوال شخصیه ) به لحاظ فقهی و حقوقی :. 89 چکیده پرداختن به مقوله بررسی فقهی و حقوقی تکالیف اقلیت های دینی یکی از مهمترین موضوعاتی است که باید مورد توجه دولت ها ی مرکزی قرار گرفته ، سازمان های بین المللی متعددی نیز پیگیر و مسئول موضوع هستند و از آنجائیکه کشور ما نیز کشوری اسلامی و چند قومی است ، این موضوع از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از انجام این پژوهش بررسی فقهی و حقوقی تکالیف اقلیت های دینی در ایران می باشد. روش تحقیق کتابخانه ای و تحلیلی بوده و برای جمع آوری داده ها از روش کتابخانه ای استفاده شده است . با طرح سؤالاتی از قبیل تکالیف فقهی و نیز تکالیف حقوقی اقلیت ها چیست؟ و مقایسه آنها به نتایج در راستای تکالیف اقلیت ها در فقه اسلامی ، و قوانین اساسی و مدنی می باشد و مفید می دانیم می رسیم. آگاهی از حقوق و تکالیف اقلیت های دینی به لحاظ فقهی و قانونی که بعنوان نیازهای عینی و سهم دولت و ملت به شمار می رود مورد بررسی قرار داده و پیشنهاداتی بمنظور تقویت مناسبات خود را بر پایه عدل و انصاف با حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور پیوندهای تاریخی و مشترک خود را با ملت و دولت تحکیم بخشند ، ارائه گردیده است. کلید واژه: تکلیف ، اقلیت ، فقه ، حقوق فصل اول کلیات تحقیق1-1. مقدمهاز دیرباز جایگاه و تکالیف اقلیت های دینی هم در مبانی فقهی و ضوابط حقوق اسلامی و هم در حقوق مدنی و قانون اساسی مطرح بوده است و نگاههای متفاوتی در این راستا وجود داشته از یکسو حاکمیت ، دغدغه‌ی نوع برخورد با اقلیت ها ، خطر مطالبات ، دسیسه ها و سوء استفاده دشمنان از این وضعیت ها و نگران آلت دست قرار گرفتن برخی افراد شهروند و تبعه خود است و بیش از هر چیزی به حفظ تمامیت ارضی، استقلال و حاکمیت کشور می اندیشد. از سوی دیگر اقوام و گروهها و اقلیت های موجود در فضای جدید که ایجاد شده است ، خواهان حقوق و آزادیهای بیشتری هستند و بدنبال شناسایی حقوق اساسی و تکالیف خود می باشند.فلذا شناخت حقوق و تکالیف اقلیت ها برابر مبانی فقهی و مواد حقوق مدنی و نیز طبق اسناد بین المللی و حقوق اساسی امری ضروری برای دولت ، اقلیت ها و سازمانهای بین المللی می باشد. نظر به اینکه جمهوری اسلامی ایران نیز به خاطر بافت جمعیتی ، مبتلا به این موضوع است و ضروری است همه اقلیت های موجود در کشور از حقوق خود آگاهی داشته باشند تا ضمن مقایسه وضعیت خود با سایر کشورها بطور صحیح و منطقی مطالبات قانونی خویش را پی گیر باشند و تحت تأثیر القائات و تبلیغات دستگاههای رسانه ای خارجیان قرار نگیرند. آگاهی از حقوق بین المللی اقلیت ها نیازی واقعی است تا در پرتو آن مناسبات عینی میان حاکمیت و مردم بر مبنای قانون اساسی و مبانی دین مقدس اسلام ، تنظیم شود و حاکمیت ملی و همبستگی و وفاق ملی که در طول سالیان دراز ، این ملت را کنار یکدیگر به زندگی صلح آمیز و مسالمت جویانه ترغیب کرده است همچنان پایدار و مستحکم باقی بماند و تمامیت ارضی و استقلال کشور همواره محفوظ باشد.[1] (10) 1-2. بیان مسألهاقلیت های دینی به کسانی اطلاق می شود که از آیین های «یهود» ، «مسیحیت» و مجوسیت پیروی می کنند. اینها که به «اهل کتاب» نیز معروفند ، می توانند با استفاده از قرارداد «ذمه» بعنوان یک شهروند در قلمرو حکومت اسلامی زندگی کنند. فلسفه تشریع عقد «ذمه» ایجاد همزیستی مسالمت آمیز میان اقلیت های دینی و مسلمانان در جامعه اسلامی است[2]. به بیانی از نظر قانون اساسی ، اقلیت دینی به کسانی اطلاق می شوند که پیرو یکی از ادیان یهودی ، مسیحی و یا زردشتی بوده و دارای تابعیت جمهوری اسلامی ایران باشند ، این عده را «اهل کتاب» نیز می خوانند[3]. اقلیت های دینی که بخشی از جامعه آماری کشور ما را تشکیل می دهند تبعه کشور ما هستند و به همین جهت در کنار سایر هموطنان ایرانی خود دارای حقوق و تکالیف هستند. مسأله رعایت حقوق و تکالیف اقلیت ها و تبعیض قائل نشدن نسبت به آنها به لحاظ فقهی و حقوقی ازجمله اموری است که امروزه مورد توجه قرار گرفته چرا که دشمن عقیده و مذهب از حقوق مسلمی است که در اعلامیه جهانی حقوق بشر مورد تأکید قرار گرفته است و ادیانی که قانون اساسی کشور ما به رسمیت شناخته است محترم بوده و اقلیت های دینی دارای تکالیف و حقوق می باشند. اصطلاح اهل کتاب در قرآن کریم به کار رفته است ، به عنوان مثال : «قل یا اهل الکتاب تعالوا الی کلمه سواء بیننا و بینکم الا نعبد الا الله و لا نشرک به شیئا ... بگو ای اهل کتاب ! به سوی کلمه واحدی که بین من و شماست روی آورید ، که جز خداوند نپرستیم و به او شرک نورزیم ...[4]»؛ لازم به یادآوری است که در دین مقدس اسلام با وجود اینکه تابعیت براساس مذهب نهاده شده بیگانه (اقلیت) مفهومی ندارد و فرد یا گروههای مذهبی می تواند با انعقاد پیمان و قرارداد (ذمه) و انجام تکالیف فقهی و حقوقی به گروه امت اسلامی بپیوندد و بدینوسیله از گروههای مختلف متعددی که دارای تابعیت متفاوت می باشند ملت و امت واحدی تشکیل می گردید. 1-3. اهمیت و ضرورت تحقیقاز آنجاییکه در کشور جمهوری اسلامی ایران اقلیت های فراوانی یافت می شود بررسی تکالیف فقهی و حقوقی آنها ضرورت و اهمیت دارد.به نظر می رسد که مسئله ی حق و تکلیف و همه ی مسائل حقوقی و فقهی تا زمانی که ریشه ای مورد بحث و بررسی قرار نگیرد ، ثمره ی مطلوبی نخواهد داشت ، در واقع این بحث متفرع بر موضوع معرفت شناسی ، خداشناسی ، انسان شناسی و دین شناسی است ، چنانکه حقوق ، فقه، احکام و تکالیف مفاهیمی هستند که در ارتباط با انسان و حیات فردی و اجتماعی او در برابر قدرت مافوق ، معنا پیدا می کند ، از این رو قبل از هر چیز لازم است این گونه مطالب کلیدی و رابطه و نسبت آنها با مسئله حق و تکلیف روشن گردد. از طرفی وجود اقلیت های قومی ، زبانی ، نژادی و دینی با گرایش های مختلف ناشی از فرهنگ و تمدن متفاوت ، موجبات تنوع فرهنگی و اجتماعی هر کشور را فراهم می کند. با عنایت به اینکه موضوع تحقیق بررسی فقهی و حقوقی تکالیف اقلیت های دینی بوده ، سعی می شود که کلیه حقوق و تکالیف اقلیت های دینی (اهل کتاب) در جامعه اسلامی مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد. 1-4. مرور ادبیات و سوابق مربوطهابوالفتح محمدبن عبدالکریم شهرستانی در کتاب (الملل و النحل) در ابتدا به تعریف اهل کتاب پرداخته و در بحث دیگر از یهود و نصاری تعریف نمود و آیین و احکام یهود و نصاری و عیسویه را تشریح نمود[5]. عباسعلی عمید زنجانی در کتاب خود (حقوق اقلیتها) در فصل اول بیگانگان بی پناه را بیان فرمودند و در فصل دوم دو بحث اساسی ازجمله ارزش حقوقی قراردادها و ارزش قراردادها در اسلام را داشتند و در فصل سوم قانون قرارداد ذمه یا پیمان اتحاد ملی را تشریح کرد و در فصل چهارم مسئولیت های طرفین که شامل شرائط و مواد پیمان نامه ذمه ازجمله شرایط قابل توافق و شرایط نامشروع را ذکر نمودند و در فصل پنجم تعهدات مسلمین (شامل سه قسمت 1- تعهدات غیرقابل اجتناب 2- مسئولیتهای قابل تعهد 3- تعهدات غیرقانونی) را توضیح دادند و در آخرین فصل فسخ و نقض قرارداد ذمه را بیان نمودند[6]. سید علی موسوی و سید صادق حقیف در کتاب (مبانی حقوق بشر از دیدگاه اسلام و دیگر مکاتب) در بخش چهارم : حقوق بشر از دیدگاه دیگر ادیان و مکاتب را بیان نمودند که در فصل اول به ادیان و حقوق بشر او ما نیستی را توضیح داد که در این فصل ادیان یهود ، مسیحیت و زردتشت و حقوق بشر این ادیان را ذکر نمودند[7]. مارسل بواذار در کتاب خود (اسلام و حقوق بشر) در قسمت دوم کتاب خود به موضوع اسلام در رابطه با بیگانگان اشاره نموده که در این موضوع به حقوق و تکالیف ادیان از جمله یهود و مسیح را توضیح داده است که در قسمتی از مطالب آمده است که معاهده هائی که اسلام از همان ابتدا با اهل ذمه امضاء کرده به نحو بارزی ، نشانه هائی از تعالیم قرآن با خود دارد که می توان همگی را در سه اصل مهم خلاصه نمود نخست عدالت ، دوم شناسائی اقلیت ها ، سوم حمایت همه جانبه آنان در درون جامعه ی مسلمان[8]. آیت الله مکارم شیرازی در کتاب خود (تفسیر نمونه) در جلد پنجم سوره انعام آیه 91 پس از ترجمه شأن نزول آیه را بیان می کند و سپس به تفسیر آیه می پردازد در ابتدای تفسیر بحث را با خدانشناسان مطرح می کند و می فرماید هدف آیه از چنین اشخاص سخن می گوید بحث می کند و سپس نکته هایی را درباره ی یهود بیان می کند و در پایان حکت خداوند در ارسال پیامبران بیان می کند[9]. و در تفسیر سوره مائده آیه 68 نخست آیه را ترجمه و شأن نزول را بیان می کند و سپس آیه را تفسیر می‌کند. پاتزیک ترنبری (patrick torenbry)در کتاب خود (حقوق بین الملل و حقوق اقلیت ها) هفت فصل بیان می کند که در فصل اول مفهوم و تاریخچه حمایت از اقلیت ها را بیان می کند. و در فصل دوم حق حمایت را مطرح می کند و در فصل سوم حق برخورداری از هویت مستقل و به دور از تبعیض را یادآوری می کند. و در فصل چهارم کنوانسیون حقوق مدنی و سیاسی را بیان می کند. و در فصل پنجم حق عدم اعمال تبعیض علیه اقلیت ها را توضیح می دهد. در فصل ششم حقوق بومی مردمی را شرح می دهد و در فصل پایان نتیجه گیری و پیشنهاد را مطرح می کند[10]. علامه سید محمد حسن طباطبایی (قدس سره) در کتاب خود (تفسیر المیزان) سوره آل عمران آیه 181 تا 189 پس از ترجمه آیات به تفسیر و بیان آیات می پردازد که این معانی کاملا با آیات مورد بحث که سخن از گفتار یهودیان دارد مرتبط است. چون یهودیان گفته بودند خدا فقیر است و ما همه اغنیاییم و از این گذشته امور را علیه مسلمین واژگون می کردند و آیات خدا را تکذیب می کردند ، و در پایان به بحث و روایتی درباره یهودیان می پردازد[11]. استاد شهید مرتضی مطهری در کتاب خود (مجموعه آثار) در فصل ششم را مباحث (جهاد) تشکیل می دهد که در ابتدا بحث جنگ با اهل کتاب را مطرح می کند که آیا مطلق است یا مقید؟ و در بحث دیگر که آیا با همه ی اهل کتاب می تواند جنگید؟ را بیان می کند و معنی (جز چه) و صاغرون را تعریف می کند و فلسفه و هدف جهاد را تشریح می کند. و تفاوت مشرک و غیرمشرک را توضیح می دهد و چگونگی جنگ مشروعیت جنگ و جنگ دفاعی را مطرح می کند. و در بحثی فرق اسلام و مسیحیت را ذکر می کند[12]. 1-5. جنبه جدید بودن تحقیقدر داخل کشور تحقیقات زیادی راجع به اقلیت های مذهبی انجام گرفته اما در مورد تکالیف فقهی و حقوقی اقلیت های دینی تاکنون هیچ گونه تحقیقی صورت نگرفته است بنابراین این تحقیق درصدد بررسی فقهی و حقوقی تکالیف اقلیت های دینی می باشد. 1-6. اهداف مشخص تحقیق1-6-1- هدف کلی تحقیقهدف کلی در این پژوهش بررسی فقهی و حقوقی تکالیف اقلیت های دینی است. 1-6-2- اهداف جزئی تحقیق1-6-2-1- بررسی آثار مترتب بر مباحث فقهی اقلیت ها 1-6-2-2- بررسی آثار مترتب بر مباحث حقوقی اقلیت ها 1-6-2-3- مهمترین تکالیفی که اقلیت های دینی باید مراعات کنند 1-6-2-4- مقایسه تکالیف اقلیت های دینی از منظر فقه اسلامی با قانون مدنی 1-6-2-5- مقایسه تکالیف اقلیت های دینی از منظر حقوق بین الملل با قانون مدنی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران 1-7. سؤالات تحقیق1-7-1- سوال اصلی تحقیق- تکالیف فقهی و حقوقی اقلیت های دینی در جامعه اسلامی چیست؟ [1]. تربندی ، پاتریک ، حقوق بین الملل و حقوق اقلیت ها ، ترجمه آزیتا شمشادی و علی اکبر آقایی ، تهران ؛ جلد 1 ، ص 9 و 10 [2]. خدوری ، مجید ، جنگ صلح در قانون اسلام ، ترجمه غلامرضا سعیدی ، صص 272 ، 266 ، تهران ، اطلاعات ، 1388 [3]. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ، اصل 13 ، 26 ، 64 ، 67 [4]. آل عمران ، 63 [5]. شهرستانی ، ابوالفتح محمد بن عبدالکریم ، ترجمه افضل الدین صدرترکه اصفهانی ، بتصحیح و تحشیه سید محمدرضا جلالی نائینی [6]. عمید زنجانی ، عباسعلی (براساس قانون قرارداد ذمه بردی گوشه هایی از مفاهیم حقوق بین الملل از نظر فقه اسلامی) [7]. میرموسوی ، سیدعلی ، حقیقت ، سیدصادق ، مبانی حقوق بشر از دیدگاه اسلام و دیگر مکاتب ، چاپ چهارم ، 1388 ص 186 [8]. مارسل ، بوازار ، اسلام و حقوق بشر ، ترجمه ، محسن مویدی ، جلد1 ، ص40 [9]. مکارم شیرازی ، ناصر ، تفسیر نمونه ، جلد 5 ، تهران ، چاپ 39 – 1387 ، ص 38 [10]. ترنبری ، پاتریک ، حقوق بین الملل و حقوق اقلیت ها ، علی اکبر آقایی ، چاپ ناصح ، چاپ اول 1379. [11]. علامه طباطبایی ، سید محمد حسین ، تفسیر المیزان ، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی (ره) جلد4 ، چاپ 26 ، 1387 [12]. مطهری ، مرتضی ، مجموعه آثار ، جلد 20 ، چاپ هشتم ، 1358 |