|
فرمت فایل: ورد –Word و قابل ویرایش
تعداد صفحات: 21
بعد از انتخاب محل مناسب برای گلخانه نوبت به انتخاب نوع گلخانه و احداث
ساختمان گلخانه می رسد انتخاب نهایی برای گلخانه به عواملی مانند هدف از
احداث گلخانه ، نوع محصول ( سبزی جات صیفی جات و گل ها ) و فضای مورد نیاز
برای رشد ،مساحت زمین موجود ، میزان سرمایه شخص و ... وابسته است .مواردی
که باید در احداث ساختمان گلخانه مورد توجه قرار گیرند عبارتند از :
1- فونداسیون (کف سازی و پی ریزی )2- جنس مواد سازه ای
3- شکل و ارتفاع اسکلت 4- جنس مواد پوششی
براین اساس گلخانه ها را می توان به صورت زیر رده بندی کرد:
1- جنس مواد سازه ای : چوب ،آهن ، فولاد ، آلومینیوم و یا ترکیب آنها.
2- خصوصیات سازه : وسعت ، پهنا ، ارتفاع ، تک دهانه یا چند دهانه بودن ، شکل و شیب سقف .
3- جنس مواد پوشش دهنده : شیشه ، پلاستیک ، پلاستیک سخت و یا ترکیبی از آنها .
گلخانه ها به صورت ثابت ( دائمی ) یا به صورت موقت (تونل های مرتفع یا High Tunel ساخته می شوند.
1-گلخانه های ثابت ( دائمی ) : این گلخانه ها معمولاً از جنس شیشه ساخته
می شوند و تأسیسات دائمی مانند سیستم حرارت مرکزی ، آبیاری قطره ای ،
دریچه های تهویه و یا هواکش های متصل به ترموستات در آنها تعبیه می شوند.
در این گلخانه ها معمولاً شرایط محیطی به صورت اتو ماتیک ( خودکار ) تأمین
می شود. در این گلخانه ها برای بستر کشت از آب ، هوا ، پیت اسفنجی ، پشم
سنگ ، شن و ماسه ، خاک اره و ...
استفاده می کنند زیرا استفاده ا زخاک معمولی در کشت مداوم یک یا چند
محصول گلخانه ای ، به خاطر وجود آفات و بیماریهای خاک زاد ، باعث بالا رفتن
آلودگی در خاک گلخانه می شود . همچنین تنظیم عناصر غذایی و شرایط محیطی در
محیط خاکی به خاطر تغییرات شدید خصوصیات خاک مشکل می باشد.
2- گلخانه های موقت ( تونل های مرتفع ): این گلخانه ها معمولاً از اسکلت
سبک و ساده از جنس آهن گالوانیزه و یا آلومینیوم (و ندرتاً چوب ) با پوشش
پلاستیکی ساخته می شوند . که البته باز هم در این گلخانه ها قابلیت نصب و
راه اندازی سیستم های حرارتی و رطوبتی وجود دارد . البته در گلخانه های
موقت معمولاً از سیستم حرارت مرکزی دائمی و سایر تأسیسات دائمی استفاده نمی
شود زیرا در مناطق و فصول گرم تأسیسات مذکور بیهوده مستهلک شده و مزاحم
کشت تابستانه در زمین گلخانه می شود.بنابراین اسکلت این گلخانه ها طوری
ساخته می شود که در صورت نیاز بتوان در فصل گرم پوشش و تجهیزات را جمع کرده
و در فصل سرد مجدداً مستقر نمود.
گلخانه ها به طور مصنوعی گرم می شوند و ارتفاع و اندازه کافی برای
کارکردن افراد در داخل آنها وجود دارد از اینرو این ساختمان ها با دیگر
ساختمانه های شبه گلخانه ای مانند شاسی های سرد و گرم متفاوت هستند . نمونه
آن کشت زیر پلاستیک در مناطق گرمسیر مثل جیرفت و خوزستان است. البته در
مناطق سردسیر استفاده از تونل های سرد در فصل زمستان جهت کشت صیفی جات غیر
ممکن است . از شاسی های سرد و گرم به منظور ایجاد فضای مناسب برای ازدیاد
جنسی و غیر جنسی محصولات زینتی یا کشت سبزیجات و یا مقاوم سازی گیاهان و
همچنین فراهم نمودن شرایط رشد تکمیلی برخی محصولات استفاده می شود . اسکللت
جانبی این ساختمان ها از جنس بلوک های سیمان ، آجر ، چوب و مواد مشابه
بوده و با پوششی از شیشه یا پلاستیک پوشانده می شوند . تفاوت میان شاسی سرد
و گرم در این است که شاسی سرد تنها از نور خورشید گرمای خود را تأمین می
کند. ولی شاسی گرم علاوه بر گرمای خورشید می تواند گرمای خود را از لایه
کود دامی در حال پوسیدن ، لوله های آب گرم و یا المنت های تولید کننده
حرارت دریافت نماید.
فونداسیون و کف سازی گلخانه
فونداسیون ، زیر ساختی است که اسکلت گلخانه روی آن بنا می شود .
فونداسیون و پی گلخانه باید قابلیت تحمل بارها و فشارهای وارد بر اسکلت
گلخانه ( وزن اسکلت و مواد پوششی ، وزن بوته و محصول ، وزن برف و باران و
کش و قوس های حاصل از نیروی باد مخصوصاً در مناطق باد خیز ) را داشته باشد و
آنها را به زمین انتقال دهد . طرح و جنس فونداسیون گلخانه نیز بر همین
اساس انتخاب می شود. برخی از گلخانه ها خصوصاً گلخانه های بزرگ ، دائمی و
شیشه ای به یک فونداسیون قوی و بتن ریزی شده (همانند ساختمان های مسکونی )
نیاز دارند . ولی در گلخانه های کوچکتر ، از الوارها و تخته های چوبی بدین
منظور استفاده می شود . فونداسیون چوبی ارزان تر است ولی با توجه به رطوبت
زیاد گلخانه امکان پوسیدن چوب ها وجود دارد . در کناره های خارجی فونداسیون
گلخانه ، صفحات استایروفوم ( پلی استیرین)
با ضخامت 8-5/2 سانتیمتر و به عمق 60- 30 سانتیمتر قرار می گیرد . این
ضخامت مانع از انتقال سرما از طریق خاک به داخل گلخانه شده و در نتیجه باعث
کاهش مصرف سوخت در زمستان می شوند.
کف ریزی دائمی آمیختگی خاک و شاخ و برگها منجر به لغزندگی می شود. در
ضمن دست گلخانه دار را برای انتخاب محصولات دیگر جهت کشت در دوره های بعدی
می بندد. گلخانه های با کف بتونی معمولاً برای پرورش گل ها و گیاهان زینتی
مورد استفاده قرار می گیرند و گل ها در داخل گلدان و یا روی سکو ها یا
بسترهای کشت که بالاتر از سطح زمین قرار دارند ، کشت می شوند. برای زهکشی
بهتر هم می توان یک لایه شن یا سنگریزه و یا مواد متخلخل دیگر زیر سکوهای
کشت و روی بستر بتونی ریخت .در گلخانه های تولید صیفی باید از بستر خاکی
استفاده نمود . این خاک باید از نظر زهکشی و مواد غذایی مناسب باشد . در
صورتی که خاک شرایط لازم را نداشته باشد یا خاک را تا عمق حدود 30 سانتیمتر
با خاک مناسب تعویض می کنند و یا اقدام به اصلاح خاک می نمایند. در مناطقی
با زمین های دارای بافت سخت و سنگین ( رسی ) و با لایه تحت الارض غیر قابل
نفوذ ، با قرار دادن لوله های سفالی منفذدار زیر سطح خاک می توان زهکشی
خاک را اصلاح کرد . برای تغذیه خاک هم می توان از کودهای دامی و شیمیایی
استفاده نمود . ساخت چند راهروی سیمانی ، شنی ، آجری یا سنگی به عرض 90-60
سانتیمتر برای دسترسی آسان به گیاهان به منظور راحتی عملیات داشت و برداشت
توصیه می شود.
در گلخانه های چوبی معمولاً برای محکم کردن ستون ها از پایه های مورب
مثلثی شکل استفاده که ضلع پایینی این مثلث در زمین محکم شده و سپس بعد از
قرار دادن سنگ در اطراف پایه ها و محکم کردن آنها ، روی سنگ ها را با بتون
پر می کنند تا ستون ها محکم سر جای خود قرار گیرند. به مرور زمان ، زهکشی
ضعیف و جمع شدن آب در اطراف پایه های چوبی باعث پوسیدگی چوب می شود . توصیه
می شود که قسمت پایین چوب های نگه دارنده در بستری از سنگریزه به عمق
20-10 سانتیمتر قرار گیرد تا آب به راحتی زهکشی شده و پایه ها نپوسد. البته
با آغشته کردن پایه های چوبی به مواد شیمیایی مانند کلرید روی و سولفات یا
نفتانات مس آنها را در برابر پوسیدگی محافظت نمود.
|