یِاهو مارکت

فروشگاه یاهو

یِاهو مارکت

فروشگاه یاهو

آنافیلاکسی

آنافیلاکسی

آنافیلاکسی

فایل صوتی در قالب بیش از ده دقیقه مولتی مدیا یا فیلم در قالب MP4 که در آن شاهد تدریس آنافیلاکسی (شوک حساسیت واکنشی ناشی از آلرژی) خواهید بود و با علل، علائم ، تشخیص و درمان و مراقبت های بیمار مبتلا به آنافیلاکسی آشنا خواهید شد.

لینک دانلود فایل فشرده این فایل آموزشی بلافاصله بعد از اتمام مراحل خرید به شما نمایش داده می شود.





کتاب ارزشمند بیداری بودای درون

کتاب ارزشمند بیداری بودای درون

کتاب ارزشمند بیداری بودای درون

کتاب ارزشمند بیداری بودای درون

شاخه: متافیزیک

نویسنده: لاما سوریا داس

مترجم: ملیحه کرباسیان

تعداد صفحات: 475

این کتاب شامل:

-کشف باستانی معرفت
-واقعیت چیست؟
-بیداری بودای درون
-حرکت به سوی اشراق
-چهار حقیقت اصیل
-مرگ فرصتی برای رشد و تکامل
-مراقبه خیره شدن به آسمان
-درمان از طریق آگاهی
-حضور ذهن صحیح
-گفتار صحیح و... میباشد.





بررسی حقوق افراد دارای معلولیت در اسناد بین المللی و نظام حقوقی ایران...

بررسی حقوق افراد دارای معلولیت در اسناد بین المللی و نظام حقوقی ایران...

بررسی حقوق افراد دارای معلولیت در اسناد بین المللی و نظام حقوقی ایران...

فهرستمطالب

عنوان صفحه

چکیده1

مقدمه2

بخش اول: مفهوم شناسی، پیشینه تاریخی و چالش های حقوقی فراروی افراد دارای معلولیت8

فصل اول: مفهوم شناسی10

مبحث اول: معنای لغوی و اصطلاحی معلول10

گفتار اول: معنای لغوی معلول10

گفتار دوم: معنای اصطلاحی معلول...11

گفتار سوم: ترمینولوژی موضوع..12

مبحث دوم: مدل های ناتوانی.... 14

گفتار اول: مدل مذهبی/اخلاقی ... 14

گفتار دوم: مدل خیریه/ ترحم آمیز .... 16

گفتار سوم: مدل پزشکی ... 18

گفتار چهارم: مدل توانبخشی .. 20

گفتار پنجم: مدل حرفه ای/ کارشناسی ... 20

گفتار ششم: مدل توانمند سازی .. 21

گفتار هفتم: مدل اقتصادی ......................................................................................... 21

گفتار هشتم: مدل اجتماعی ........................................................................................ 23

گفتار نهم: مدل حقوق بشری .................................................................................... 24

مبحث سوم: تعریف معلولیت در اسناد بین المللی و حقوق داخلی ایران .......................... 26

مبحث چهارم: مفاهیم بنیادین در حوزه معلولیت .............................................................. 32

گفتار اول: اختلال، ناتوانی، معلولیت ......................................................................... 32

گفتار دوم: پیشگیری................................................................................................... 36

الف: علل و انواع معلولیت ........................................................................... 36

  1. انواع معلولیت ها ................................................................. 36
  2. علل معلولیت ...................................................................... 42

ب: پیشگیری از معلولیت ............................................................................. 46

  1. پیشگیری اجتماعی .............................................................. 47
  2. پیشگیری پزشکی ................................................................ 48

گفتار سوم: توانبخشی و بازتوانی ............................................................................... 52

گفتار چهارم: برابر سازی فرصت ها ........................................................................... 58

فصل دوم: روند تاریخی تدوین حقوق افراد دارای معلولیت و چالش های فراروی آن ها...............63

مبحث اول: روند تاریخی تدوین حقوق افراد دارای معلولیت ............................................. 64

مبحث دوم: چالش های حقوقی فراروی افراد دارای معلولیت .............................................. 72

بخش دوم: حمایت حقوقی اسناد بین المللی از افراد دارای معلولیت و جایگاه آنان در قوانین داخلی ایران...81

فصل اول: حقوق افراد دارای معلولیت دراسناد بین المللی............................................................ 83

مبحث اول: کودکان دارای معلولیت ............................................................................. 83

گفتار اول: سیر تحول‌ اسناد بین المللی حقوق کودک................................................. 85

گفتار دوم: حقوق کودکان دارای معلولیت در اسناد بین المللی................................... 86

الف: حقوق مدنی-سیاسی .......................................................................... 87

ب: حقوق اقتصادی-اجتماعی .................................................................... 90

ج: حقوق فرهنگی......................................................................................... 93

مبحث دوم: زنان دارای معلولیت................................................................................... 97

گفتار اول: اسناد مرتبط با زنان دارای معلولیت........................................................ 99

گفتار دوم: حقوق زنان دارای معلولیت در اسناد بین المللی...................................... 104

الف: خشونت............................................................................................ 105

ب: حق سلامت، بهداشت و درمان............................................................ 110

ج: آموزش................................................................................................. 119

مبحث سوم: اشتغال افراد دارای معلولیت.................................................................... 124

گفتار اول: فقر و معلولیت................................................................................. 124

گفتار دوم: حق کار افراد دارای معلولیت در اسناد بین المللی........................... 131

فصل دوم: جایگاه افراد دارای معلولیت در نظام حقوقی ایران...................................................... 142

مبحث اول: قوانین داخلی مرتبط با معلولیت................................................................. 143

مبحث دوم: حقوق افراد دارای معلولیت در قوانین جمهوری اسلامی ایران................... 149

گفتار اول: حق سلامت...................................................................................... 151

گفتار دوم: حق آموزش...................................................................................... 155

گفتار سوم: حق اشتغال...................................................................................... 160

نتیجه گیری.......................................................................................................................................................... 165

کتابشناسی............................................................................................................................................................ 170

Abstract………………………………………………………………………………………………………………. 176

  قانون معلولیت آمریکا

کمیته مبارزه با شکنجه

توانبخشی مبتنی بر جامعه

کمیته حقوق مدنی و سیاسی

کنوانسیون منع تبعیض علیه زنان

 

کمیته حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی

 

کنوانسیون حقوق کودک

کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت

 

اداره توسعه بین المللی

انجمن بین المللی معلولان

کمیسیون اروپا

کمیسیون اقتصادی و اجتماعی آسیا و اقیانوسیه

سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد

فدراسیون بین المللی زنان و زایمان

 

قانون نظارت بر اطلاعات خارجی

طبقه بندی بین المللی بیماری ها

طبقه بندی بین المللی عملکرد، ناتوانی و سلامت

طبقه بندی بین المللی اختلال، ناتوانی و معلولیت

کنفرانس جهانی جمعیت و توسعه

 

سازمان بین المللی کار

سازمان بین المللی غیر دولتی

ضریب هوشی

سال جهانی افراد معلول

سازمان غیر دولتی

ملل متحد

دفتر هماهنگ کننده بحران ملل متحد

 

سازمان علمی، فرهنگی، آموزشی ملل متحد

 

صندوق جمعیت ملل متحد

کمیساریای عالی ملل متحد در امور پناهندگان

صندوق کودکان ملل متحد

علایم اختصاری

American with Disability Act

Committee Against Torture

Community Based Rehabilitation

Committee on Civil and Political Rights

Convention on the Elimination of Discrimination Against Women

Committee on Economic, Social and Cultural Rights

Convention on the Rights of Children

Convention on the Rights of Persons withh Disabilities

Department For International Development

Disabled Peoples International

European Commission

Economic and Social Commission for Asia and the Pacific

Food and Agriculture Organization

International Federation of Gynecology and Obstetrics

Foreign Intelligence Surveillance Act

International Classification of Diseases

International Classification of Functioning, Disability, and Health

International Classification of Impariment, Disability, Handicap

International Conference on Population and Development

International Labour Organization

International Non Governmental Organization

Intelligence Quotient

International Year of Disabled Persons

Non Governmental Organization

United Nations

Office of the United Nations Disaster Relief Coordinator

United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization

United Nations Population Fund

United Nations High Commissioner for Refugees

United Nations Childrens Fund

 

ADA

CAT

CBR

CCPR

CEDAW

 

CESCR

 CRC

CRPD

 DFID

DPI

EC

ESCAP

 FAO

FIGO

 

FISA

ICD

ICF

 

ICIDH

 IDPD

 ILO

INGO

IQ

IYDP

NGO

UN

UNDRO

 UNESCO

 UNFPA

UNHCR

 UNICEF

صندوق توسعه زنان ملل متحد

آژانس توسعه بین المللی ملل متحد

 سازمان بهداشت جهانی

برنامه اقدام جهانی برای معلولین

 United Nations Development Fund for Women

United Nations Agency for International Development

World Health Organization

World Programme of Action concering Disabled Person

 چکیده:

مهم‌ترین سرمایه هر جامعه‌ای اعضای آن جامعه صرف نظر از سنّ، جنس، توانایی، اعتقادات مذهبی‌ و سیاسی و سایر تفاوت‌ها به شمار می‌‌روند. افراد دارای معلولیت درصد قابل توجهی‌ از جمعیت هر جامعه را شامل می شوند. با این وجود اغلب در سیاست‌ها و برنامه ریزی‌ها مغفول می‌‌مانند. آنچه که بیش از هر چیز افراد دارای معلولیت را با مشکل مواجه می‌‌سازد، نه تنها اختلالات و تفاوت‌های جسمی‌ و فیزیکی‌ آنان نیست، بلکه نگرش‌ها و برخورد‌های منفی‌ و ساختار‌های نامناسب اجتماعی است که فرصت‌های زندگی‌ را از دسترس آن‌ها خارج و منجر به انزوا و طرد افراد دارای معلولیت از جامعه و محیط اطراف می‌‌شود. لذا بهترین کار جهت کمک به این افراد شناخت مبتنی‌ بر واقعیات و آگاهی‌ از حقوق و توانایی آن هاست.

در کنوانسیون حقوق معلولان، "افراد دارای معلولیت شامل کسانی‌ می‌‌شوند که دارای نواقص طویل المدت فیزیکی‌، ذهنی‌، فکری یا حسی می‌‌باشند که در تعامل با موانع گوناگون امکان دارد مشارکت کامل و موثر آنان در شرایط برابر با دیگران در جامعه متوقف گردد."

برای پی‌ بردن به محتوا و ابعاد حقوق افراد دارای معلولیت، باید به اسناد بین المللی مربوط مراجعه نمود. موضوع کرامت، برابری و عدم تبعیض همواره از اصول اولیه‌ حاکم بر اسناد بین المللی بوده است و افراد دارای معلولیت بدون تردید از این اصول بهره مند می‌‌شوند. در سطح بین المللی برای اولین بار در اعلامیه حقوق کودک جامعه ملل، مصوب ۱۹۲۴ مساله حمایت از معلولان، مشخصا کودکان دارای معلولیت ذهنی‌ مورد توجه قرار گرفت. از آن پس افراد دارای معلولیت در اسنادی چون کنوانسیون حقوق کودک مورد توجه بوده و همچنین موضوع اسناد حقوق بشری مهمی‌ قرار گرفته اند. برنامه اقدام جهانی‌ برای معلولان، قوانین استاندارد برابر سازی فرصت ها، اعلامیه حقوق معلولان و در نهایت کنوانسیون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت جنبه‌های مختلف حقوق افراد دارای معلولیت در تمامی‌ ابعاد زندگی‌ را تدوین نموده اند.

امروزه مشارکت افراد دارای معلولیت در تمام سطوح جامعه و عادی سازی آنان در برنامه‌ها و قوانین، از سیاست‌های اصلی‌ توسعه‌ای می‌‌باشد. در سال‌های اخیر توجه روز افزونی نسبت به دستیابی افراد دارای معلولیت به استانداردهای زندگی‌ و دستیابی به فرصت‌ها بر پایه برابر با دیگران شده است که می‌‌تواند در بهبود زندگی‌ ایشان مثمر ثمر واقع شود.

 واژگان کلیدی: معلولیت، افراد دارای معلولیت، توانبخشی، اسناد بین المللی، زنان دارای معلولیت، کودکان دارای معلولیت، قانون جامع حمایت از معلولان.

 مقدمه:

بیان مساله

معلولیت بخشی از شرایط انسانی‌ است که همواره و از ابتدای تاریخ بشر وجود داشته است. تقریبا همه ی افراد به طور دائم یا موقت در مقطعی از زندگی‌ شان اختلال در سیستم بدنی را تجربه کرده اند. بیشتر خانواده‌های گسترده دارای عضو معلول هستند و افراد بدون معلولیت ممکن است مسئولیت حمایت و مراقبت از دوستان و بستگان دارای معلولیت را عهده دار شوند.[1] زندگی‌ با معلولیت نه تنها بر فرد تاثیر دارد بلکه آسیب پذیری کل خانواده را افزایش می‌‌دهد. برای مثال، خانواده ای که سرپرست معلول دارد ممکن است قادر به پرداخت هزینه‌های تحصیل کودکان نباشد و یا اعضای خانواده برای مراقبت از کودکان دارای معلولیت فرصت‌های شغلی‌ خود را از دست بدهند.

افزایش توجه به مقوله رفاه و استانداردهای زندگی‌ و افزایش طول عمر، و پیشرفت علوم به طور کلی‌ موجب افزایش توجه به موضوع مورد بحث می‌‌شود. اختلالات ممکن است از ابتدای تولد همراه انسان باشند و یا در مقاطعی از زندگی‌ به دلایل متفاوت حادث شوند. در کشور‌های مختلف با توجه به سبک زندگی‌، علل معلولیت‌ها متفاوت است. در حالی‌ که در کشور‌های فقیر و کم درآمد، نبود امکانات بهداشتی مناسب، آب سالم، سوء تغذیه، بارداری‌های نامناسب و پایین بودن سطح آگاهی‌ زمینه ساز بروز معلولیت می‌‌شود در کشور‌های توسعه یافته این مسائل کمتر اهمیت دارد. سبک زندگی‌ متفاوت در‌این کشورها بیشتر تصادفات، سوء مصرف الکل و مواد مخدر و مسائلی ازاین دست را به عنوان مهمترین علل معلولیت‌ها مطرح می‌‌کند. با این وجود معلولیت یکی‌ از ویژگی‌‌های همه ی‌ جوامع، فقیر و غنی، می‌‌باشد. و استانداردهای مختلف زندگی‌ به معنی‌ انواع مختلف معلولیت است نه معلولیت کمتر.

پاسخ‌ها به معلولیت در طول تاریخ متفاوت بوده است. اما آنچه که ثابت مانده این است که افراد دارای معلولیت همواره جزیی از جامعه بشری بوده و در کنار سایرین زندگی‌ می‌‌کردند. همچنان که معلولیت همیشه بخشی از شرایط انسانی‌ خواهد بود. اما نحوه برخورد همیشه دوستانه و بر مبنای حقوق مساوی نبوده است. نگرش‌ها در ابتدا با خرافات و مسائل ماورایی آمیخته بود. شیوع بیماری‌های گوناگون با عوارض ناشناخته، مشکلات ناشی‌ از بارداری و داستان‌های افسانه‌ای آمیخته با آنها،‌ فرهنگی‌ منفی‌ را بر افراد دارای معلولیت حاکم می‌‌کرد. در شرایطی بهتر، از آن‌ها به عنوان افرادی که شایسته ترحم و دلسوزی اند یاد می‌‌شد، که هیچ دخالتی در امور زندگی‌ شان ندارند و تنها چشم امیدشان به کمک‌های سایر افراد است. حال آنکه تجربه‌ها و شواهد تاریخی‌ نشان می‌‌دهد که اختلال در سیستم فیزیکی‌ بدن نه تنها الزاماً محدودیت و انزوا را به دنبال ندارد بلکه در پاره‌ای موارد همین افراد دارای معلولیت توانسته اند مبدائی نو در تاریخ بشریت ایجاد کنند. افرادی چون تامس ادیسون (مخترع و ناشنوا)، استفان هاوکینگ ( فیزیکدان و فلج از دو دست و دو پا و ناتوان در تکلم)، لوئی بریل) مخترع الفبای نابینایان و نابینا) و لودویک ون بتهوون موسیقی دان ناشنوااین ادعا را ثابت می‌‌کنند.[2]

با پیدایش مسائل حقوق بشری، توجه به حقوق انسان سمت و سوی جدیدی گرفت. حقوق بشر بر مبنای نیازهای انسانی‌ است. بر مبنای این حقوق نه تنها هر فرد به طور مساوی مستحق زندگی‌ است بلکه لایق زندگی‌ همراه با کرامت و شرافت است. حقوق بشر منابع و شرایط اساسی‌ که برای زندگی‌ شرافتمندانه لازم است معرفی‌ می‌‌کنند. لذا دفاع از حقوق بشر در واقع دفاع از حیثیت انسانی‌ است. حقوق بشر و آزادی از حقوق فطری انسان هاست. این واقعیت پایه اصلی‌ و مدار بحث اعلامیه جهانی‌ حقوق بشر را تشکیل می‌‌دهد. و در دیگر اسناد بین المللی نظیر میثاق بین المللی حقوق اقتصادی اجتماعی و فرهنگی‌، کنوانسیون حقوق کودک و غیره انعکاس یافته است. کشور‌های مختلف بار‌ها این اصول بنیادین را تایید نموده اند.[3] اما در ادامه تبعیضات گذشته و طرد‌های اجتماعی، در این عرصه نیز توجه شایانی به حقوق افراد دارای معلولیت نشد. با شکل گرفتن گروه‌ها و جنبش‌های گروه‌های مختلف‌ چون فعالیت‌های حمایتی از زنان، کودکان و اقلیت ها، افراد دارای معلولیت نیز وارد حقوق بشر شدند. در واقع توجه به حقوق معلولین در سطح وسیع‌ از اوایل دهه هفتاد میلادی صورت گرفت. مجموعه‌ای از اسناد به اشکال مختلف تدوین و تصویب شد که همه آنها در ترویج اصول و موازین و افزایش آگاهی‌ نسبت به حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت موثر بودند. اختصاص موادی به افراد دارای معلولیت در کنوانسیون‌های‌ عام مانند کنوانسیون حقوق کودک و تصویب اسناد خاص معلولین، مانند برنامه اقدام جهانی‌، قوانین استاندارد برابر سازی فرصت ها و کنوانسیون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت گام‌های مهمی‌ در این عرصه محسوب می‌‌شوند .

کنوانسیون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت تغییر بزرگی‌ در حرکت از مدل‌های اولیه‌ ناتوانی تا آنچه که امروز مدل حقوق بشری نامیده می‌‌شود ایجاد کرد. در واقع آخرین و مهمترین سند بین المللی طراحی شده برای ورود افراد دارای معلولیت در جریان اصلی‌ همکاری‌ها و مذاکرات بین المللی است.حقوق افراد دارای معلولیت و اسناد آن‌ها رابطه تنگاتنگ با دیگر اسناد حقوق بشری دارد. تمامی‌ حقوق در نظر گرفته شده از قبیل حق حیات، زندگی‌ خانواد‌گی، حق سلامت، آموزش و اشتغال، آزادی و غیره را در خود جای می‌‌دهد.

تحقق‌ حقوق افراد دارای معلولیت مستلزم اعمال برنامه‌ای جامع و کامل جهت رفع فوری تمامی‌ تبعیض ها و مشارکت آن‌ها در جامعه بر مبنای برابر با سایرین است. لذا تبیین حقوق افراد دارای معلولیت از این حیث که تمامی‌ ابعاد و جنبه‌های زندگی‌ انسانی‌ را شامل می‌‌شود و حوزه‌های گسترده‌ای بر معلولیت تاثیر گذار است، امری است که به سهولت میسّر نمی‌‌شود. برای تعریف دقیق ضوابط و معیار‌های حاکم بر این حقوق لازم است اسناد عام و خاص بین المللی و قوانین داخلی‌ حمایت کننده این گروه آسیب پذیر را مورد بررسی‌ قرار داد.

 اهمیت موضوع

شناسایی و اعتبار بخشیدن به حقوق اساسی‌ بشری به خودی خود از اهمیت والایی برخوردار است. افراد دارای معلولیت حداقل پانزده درصد جمعیت جهانی‌ را به خود اختصاص می‌‌دهند. لذا بررسی‌ حقوق این افراد و فراهم ساختن شرایطی جهت تحقق‌ هرچه بهتر این حقوق که نتیجه‌ای جز یکپارچگی افراد دارای معلولیت با جامعه و محیط اطراف خود و ایجاد برابری ندارد، لازمه پیشرفت و توسعه می‌‌باشد. در واقع رشد و شکوفایی هر جامعه‌ای بستگی به چگونگی‌ به کارگیری استعدادها و توانایی‌های موجود در آن جامعه دارد.

اگرچه در اهداف توسعه هزاره سوم به افراد دارای معلولیت اشاره مستقیمی صورت نگرفته است با این وجود نیل به اهداف مذکور هم چون ریشه کنی فقر و گرسنگی، آموزش ابتدایی جهانی‌، برابری جنسیتی و توانمند سازی زنان، ارتقای سلامت مادران و کاهش میزان مرگ و میر کودکان و ایجاد مشارکت جهانی‌ برای توسعه بدون در نظر گرفتن شرایط، حقوق و بهره گیری از توانایی‌های افراد دارای معلولیت و رساندن آنها به جایگاه بحقشان امکان پذیر نخواهد بود. اهمیت افراد دارای معلولیت برای توسعه در حدی است که کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت طی‌ ماده‌ای مهم در خصوص توسعه بین المللی (ماده ۳۲) از دول عضو می‌‌خواهد تا در همکاری‌های خود افراد دارای معلولیت را بگنجانند. همچنین در نظارت‌های صورت گرفته بر اجرای کنوانسیون‌ها و توصیه نامه‌های بین المللی بر تغییرات حاصل شده در زندگی‌ افراد دارای معلولیت توجه ویژه می‌‌شود.

 پیشینه پژوهش

چندی است که افراد دارای معلولیت در زمره مهمترین موضوعات حقوق بشری قرار گرفته اند. در ابتدا بیشتر بررسی‌‌ها در حوزه سلامت صورت می‌‌پذیرفت و تنها از بعد پزشکی‌ به معلولیت نگاه می‌‌شده است. از دهه ۷۰ قرن بیستم میلادی معلولیت به طور جدی وارد مسائل حقوق بین الملل و حقوق بشری گردید. اسناد مهمی‌ را به خود اختصاص داده و موضوع بررسی‌‌های گسترده قرار گرفته است. مطابق با توجهات جهانی‌ محققان و پژوهشگران ایران نیز معلولیت را مدّ نظر قرار دادند. ابتدا تمرکز اصلی‌ پژوهش‌ها بر توانبخشی و بازتوانی افراد دارای معلولیت قرار داشته و کتاب هایی از جمله مبانی توانبخشی نوشته سید مجید میرخانی و فرایند جاری توانبخشی ایران به اهتمام محمدتقی همرنگ یوسفی و کاظم نظم ده به نگارش در آمده است. مسائل حقوق بشری افراد دارای معلولیت، مناسب سازی شهری و غیره نیز موضوع کتاب‌هایی‌ قرار گرفته اند. از آن جمله می‌‌توان به کتاب تاملی بر حقوق معلولان از منظر کنوانسیون حقوق معلولان و سایر اسناد بین‌المللی نوشته منوچهر توسلی و میرحسین کاویار و همچنین مقالات و آثار دکتر محمد کمالی اشاره نمود. با این وجود به اقشار آسیب پذیر در گروه افراد دارای معلویت کمتر توجه شده است. پژوهش حاضر بر آن است اهم حقوق مدون شده برای افراد دارای معلولیت در اسناد بین المللی و نظام حقوقی ایران را با تمرکز بر گروه‌هایی‌ که از تبعیضات مضاعف رنج می‌‌برند مورد بررسی‌ قرار دهد. و مقررات حاکم بر شرایط شغلی‌ و استخدامی افراد دارای معلولیت که در برخی‌ مطالعات چالش اصلی‌ زندگی‌ افراد دارای معلولیت شناخته شده است را مورد مطالعه قرار دهد. تا با شناخت نقاط ضعف و کاستی‌های موجود راهی‌ روشن و نو برای برابر سازی فرصت‌ها و تحقق‌ شعار "جامعه‌ای برای همه" فراهم سازد.

 

سوالات پژوهش

با توجه به اهمیت موضوع و اهدافی که از این بررسی‌ مورد نظر است، پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به سوالات ذیل می‌‌باشد:

۱- افراد دارای معلولیت و حقوق آن‌ها از چه جایگاهی در عرصه بین المللی برخوردارند؟

2- در نظام حقوق بین‌المللی برای افراد دارای معلولیت به ویژه اقشار آسیب پذیر، از قبیل زنان و کودکان چه حقوقی در نظر گرفته شده است؟ و این حقوق چه ابعادی از زندگی‌ بشری آنان را در بر می‌گیرد؟

3- قوانین ایران چه تعهداتی را برای دولت جهت تحقق‌ حقوق افراد دارای معلولیت در نظر دارد؟ و آیا این اقدامات با مقررات بین المللی همسو می‌‌باشد؟

 فرضیات پژوهش

با توجه به سوالات مطرح شده، فرضیات پژوهش به شرح زیر می‌‌باشد:

_ با توجه به سابقه طرح مسائل حقوق بشری و افزایش روز افزون توجه به زوایای این حقوق و گروه‌های آسیب پذیر، افراد دارای معلولیت شرایط امیدوار کننده‌ای را تجربه می‌‌کنند. اما به دلیل دشواری‌های موجود در تعاریف و مفاهیم معلولیت و عوامل متنوع تاثیر گذار بر آن و همچنین حوزه‌های گوناگون مرتبط با حقوق افراد دارای معلولیت این افراد هنوز به جایگاه خود آنطور که شایسته و بایسته است نرسیده و نیل به این مقصود مستلزم تلاش‌های بیشتر است.

_ افراد دارای معلولیت به عنوان بخشی از افراد بشری، مستحق تمامی‌ حقوق و آزادی‌های اساسی‌ بشری می‌‌باشند. لذا اسناد بین المللی و قوانین داخلی‌ سعی‌ بر این دارند که تمامی‌ جنبه‌های زندگی‌ این افراد را تحت پوشش قرار دهند.

_ قانون اساسی‌ جمهوری اسلامی ایران تاکید ویژه بر منع تبعیض و برابری همه افراد دارد. قوانین پراکنده نیز در خصوص افراد دارای معلولیت در نظام حقوقی ایران به چشم می‌‌خورد. با فرض جامعیت اسناد بین المللی در این خصوص قوانین ملی‌ و داخلی‌ کاستی‌ها و نارسایی‌هایی‌ را دارا می‌‌باشد.

 اهداف پژوهش

تبیین چارچوب حقوقی برای افراد دارای معلولیت در پرتو اسناد بین المللی و تعیین جایگاه آنان در حقوق بشری، بررسی‌ قوانین و مقررات داخلی‌ در حوزه معلولیت همچنین مقارنه و تطبیق حقوق افراد دارای معلولیت در این دو عرصه به منظور ارایه راهکار‌های تقنینی و اجرایی از جمله اهداف تهیه‌ و تدوین پژوهش حاضر را تشکیل می‌‌دهد.

روش پژوهش

کتابخانه ای؛ این پژوهش مروری است بر کتب، مقاله‌های موجود و مدارک منتشر شده توسط سازمان ملل و نهاد های وابسته، یافته‌های سایر پژوهشگران و قوانین ایران و بررسی‌ اسناد بین المللی.

ابزار گردآوری نیز فیش برداری و جستجو در بانک ها‌ی اطلاعاتی و منابع اینترنتی‌ می‌‌باشد.

 ساختار پژوهش

تحقیق حاضر از دو بخش تشکیل شده و هر بخش در دو فصل تنظیم گردیده است. در بخش اول ضمن ارایه چارچوبی مشخص از موضوع و بیان تعریف استاندارد، مسیری که جامعه بین الملل در طی‌ سالیان به منظور احقاق هرچه بهتر حقوق افراد دارای معلولیت سپری کرده و چالش‌های پیش روی آن، مورد مطالعه قرار می‌‌گیرد. در ادامه بررسی‌ حقوق در نظر گرفته شده در اسناد بین المللی برای کودکان و زنان دارای معلولیت ، مقررات مربوط به اشتغال افراد دارای معلولیت و قوانین داخلی‌ مربوط، موضوع فصل‌های یک و دو بخش دو را تشکیل می‌‌دهد. در نهایت پس از نتیجه گیری، تحقیق با ارایه پیشنهاداتی به پایان می‌‌رسد.

 بخش اول:

مفهوم شناسی، پیشینه تاریخی و چالش های حقوقی فراروی افراد دارای معلولیت

 مقدمه

افراد دارای معلولیت همواره جزیی از جوامع بشری بوده اند؛ هرچند به دلایل گوناگونی همچون ترس، شرم و عدم استقلال در اجتماع ظاهر نشده و عوامل اجتماعی و نگرش‌ها و تعصبات منفی‌ غلط نیز منجر به طرد آن‌ها و حذف از جامعه شده است. اما افراد دارای معلولیت به عنوان شهروندان و اعضای جامعه، دارای حقوق انسانی‌ هستند. به علاوه پیشرفت و توسعه بدون توجه به نیازهای افراد دارای معلولیت و استفاده از استعدادهای آن‌ها به دست نمی‌‌آید. بنابر این نیازی دوسویه بین این افراد و جامعه وجود دارد.

افراد دارای معلولیت در راه رسیدن به حقوق برابر، مسیر پر فراز و نشیبی را طی‌ کرده اند. در ابتدا تنها توجه به تفاوت‌ها و محدودیت‌های آن‌ها بود. و صرفا از بعد جسمی‌ و پزشکی‌ به مسائل آن‌ها نگاه می‌‌شد. امروزه با افزایش روزافزون توجه به موازین حقوق بشر و گسترش آن به تمامی‌ عرصه ها، تمایزات و مشترکات افراد دارای معلولیت نیز مورد توجه قرار گرفته است. از طرق مختلف از جمله راهکارهای حقوقی، تصویب اسناد مختلف ملی‌ و بین المللی سعی‌ شده حقوق فراموش شده آن‌ها محقق شود و تلاش‌هایی‌ برای ارتقای استاندارد و کیفیت زندگی‌ آن‌ها که درصد قابل توجهی‌ از جمعیت جهان را نیز تشکیل می‌‌دهند انجام شده است.

هرگاه بحث اعطای حقوق و امتیازات مطرح باشد، مساله تعاریف اهمیت زیادی پیدا می‌‌کند. معلولیت لزوماً به قشر کوچکی از جمعیت محدود نمی‌‌شود و همچنین معلولیت صرفا پزشکی‌ و جسمی‌ نیست. لذا برای درک بهتر از مساله ابتدا باید آن را تعریف و زوایای مختلف آن را مورد بررسی‌ قرار داد.

در این بخش سعی‌ بر آن شده تا تعاریف ارایه شده از واژه معلولیت و واژگان وابسته به این مقوله در اسناد مختلف بین المللی و قوانین داخلی‌ ایران مورد بررسی‌ قرار گرفته و مدل‌های مختلف ناتوانی مطرح شود، تا از این طریق چارچوب و مفهومی‌ کلی‌ از موضوع مورد بحث به دست آید. در ادامه ضمن ارایه تاریخچه مختصری از روند شکل گیری حقوق افراد دارای معلولیت در ادوار گوناگون و ورود آن‌ها به اسناد حقوق بشری، مشکلات فراروی تدوین و اجرای این حقوق، در فصل دوم مورد بررسی‌ قرار می‌‌گیرد.

 فصل اول: مفهوم شناسی

مطالعه هر موضوعی در ابتدا مستلزم ارایه تعریفی‌ کامل، جامع و مشخص است تا بتوان بر مبنای آن مصادیق مورد بحث را مشخص کرده و جنبه‌های مختلف آن را مورد بررسی‌ قرار داد. از این رو پیش از هرچیز باید به‌ تعریف معلولیت و فرد معلول از دیدگاه لغوی، اصطلاحی و حقوقی ‌‌پرداخت. و تفاوت‌ها و شباهت‌های موجود میان اصطلاحات رایج را مورد بررسی‌ قرار داد و اشاره‌هایی‌ به حوزه‌های مرتبط نظیر توانبخشی، بازتوانی و پیشگیری از معلولیت داشت.

 مبحث اول: معنای لغوی و اصطلاحی معلول

گفتار اول: معنای لغوی معلول

از حیث لغوی دو معنی از واژه معلول مستفاد می شود. از یک نگاه معلول به هر چیزی اطلاق می شود که آن را به علت و سبب ثابت کرده باشند.[4] معلول امری است که همواره به دنبال علت می‌‌آید. و از نگاهی دیگر وضعیتی انسانی است. در مراحل مختلف زندگی‌ انسان علت ها ممکن است عامل معلولیت‌های مختلف گردند. به طور مثال، خوردن دارو‌های نامناسب توسط مادر قبل از تولد، نرسیدن اکسیژن کافی‌ هنگام تولد و نیز عواملی چون امراض و حوادث طبیعی‌ بعد از تولد می‌‌توانند باعث معلولیت‌ها برای انسان گردند.

در فرهنگ معین از فرد معلول به عنوان بیمار و علیل یاد شده است.[5] از آنجایی که از مفاهیم و واژه‌های حوزه معلولیت تعریف واحد و روشنی صورت نگرفته است، این ابهام باعث شده که واژه‌های مختلف در متون متفاوت به جای یکدیگر استفاده شوند. به همین دلیل شناخت واژه‌های مترادف نیز خالی‌ از لطف نیست. ناتوانی از جمله واژه‌های کلیدی است که در زبان فارسی معادل معلولیت به کار برده می‌‌شود. در ذیل این واژه در لغت نامه دهخدا معانی متفاوتی ذکر شده است: مرض، علت، بیماری، رنجوری، دردمندی، ناتندرستی، علیل بودن.[6] هم چنین طبق فرهنگ معین ناتوان معادل فردی عاجز، ضعیف، مریض و فقیر است.[7] فرهنگستان زبان و ادب فارسی در معادل‌های مصوب خود از کم توانی‌ به جای disability در انگلیسی استفاده کرده است.[8] در این خصوص کم توانی شنوایی معادلhearing disability و معلولیت شنوایی معادل hearing handicap به کار رفته است. اما عموما در ترجمه های متون حقوقی واژه handicap معلولیت و disabilityناتوانی معنی‌ شده است. لغت نامه‌های انگلیسی‌ تعریف دقیق تر و علمی‌ تر و البته مثبت تری از این واژگان ارایه داده اند. دیکشنری آکسفورد برای واژه disability چنین تعریفی‌ را ارائه نموده است: ۱- شرایط فیزیکی‌ و روانی‌ که حرکت، احساسات، و یا فعالیت‌های فردی را محدود می‌‌کند. ۲- نقطه ضعف و نقص؛ به خصوص نقطه ضعفی‌ که توسط قانون تحمیل و یا به رسمیت شناخته شده باشد[9].

اما واژه handicap تاریخچه‌ای بسیار طولانی‌ دارد. و به عبارتhand in cap" " که در واقع تفریح و سرگرمی در اواسط قرن ۱۷ ام میلادی بوده است مربوط می‌‌شود. این واژه در طول زمان به اشکال و اصطلاحات گوناگون تغییر معنی‌ و کاربرد داده و امروزه به منظور بیان شرایطی استفاده می‌‌شود که توانایی فرد را برای انجام عمل جسمی‌، ذهنی‌ و یا اجتماعی‌، به طور قابل توجهی محدود می کند.[10]این واژه از اوایل قرن بیستم در این حوزه ثبت شده و تقریبا تا سال‌های اخیر زمانی‌ که اصطلاحات مرجح مانندdisabilityوارد شد، اصطلاح استاندارد بوده است.

 گفتار دوم: معنای اصطلاحی معلول

وقتی‌ اکثر مردم به کلمه ی معلول فکر می کنند فورا تصویر فردی را روی صندلی چرخدار تجسم می کنند. در حالی‌ که معلولیت یک مفهوم پیچیده، پویا، چند بعدی و بحث برانگیز است. به طوری که در خصوص تعریف معلولیت و ناتوانی بحث‌های فراوانی صورت پذیرفته است. با وجود تلاش‌های سازمان بهداشت جهانی‌ و همکاری‌های بین المللی هیچ تعریف جهانی‌ و بین المللی ثابتی از معلولیت وجود ندارد. تحقیقاتی‌ که اخیرا در مورد تعریف معلولیت در کشورهای اروپایی شده است نشان می دهد که تعریف معلولیت از کشوری به کشور دیگر بلکه در داخل هر کشور نیز متفاوت است.[11] چرا که اولا، تعریف پزشکی‌ معلولیت با توجه به پیشرفت‌های پزشکی‌ تغییر می‌یابد. اختلالات و معلولیت‌های جدیدی با تحولات علم پزشکی‌ و اکتشافات جدید پدیدار می شوند. کشف اختلالات ژنتیکی جدید در بیماری‌های خاص از جمله این موارد است. ثانیا، تعریف حقوقی معلولیت نیز با توجه به زمینه و اهداف حقوقی مختلف تغییر می‌یابد .برای مثال، ممکن است قانون رفاه اجتماعی گروه خاصی‌ از افراد ناتوان را هدف قرار دهد. زیرا توزیع مزایا و کمک‌های اجتماعی باید مبتنی‌ بر نیاز افراد و شرایط آنها باشد. در حالی‌ که قانون منع تبعیض که برخورد برابر را حق همه ی افراد می‌داند، بر تمام افرادی که ممکن است به لحاظ شرایط خاص و مشکلات موجود مورد تبعیض قرار گیرند اعمال می شود. طرح‌های آموزشی، برنامه‌های مربوط به بازنشستگی، ارائه خدمات عمومی‌ در دسترس و بسیاری طرح‌های دیگرهرکدام نیاز به تعریفی‌ خاص از موضوع دارند.

همچنین از دیدگاه نظری تعریف معلولیت از این بعد که چه چیزی باعث ناتوانی افراد می شود به چالش کشیده شده است. در نتیجه با توجه به اینکه در هر رویکردی چه عاملی را اعم از شرایط پزشکی‌، عوامل زیست محیطی‌، ساختار‌های اجتماعی و رفتار‌های فردی و جمعی، علت اصلی‌ ناتوانی بشناسد مدل‌های مختلفی‌ نیز برای تعریف این واژه قابل ارایه است. در ادامه این بخش به بررسی‌ مدل‌ها پرداخته خواهد شد.

 گفتار سوم: ترمینولوژیموضوع

زبان وسیله‌ای است برای شکل دادن و منعکس کردن افکار، باور ها، احساسات و مفاهیم. برخی‌ کلمات و عبارات به دلیل طبیعت و پیشینه خود جایگاه افراد دارای معلولیت را تنزّل می دهند.

اصطلاحاتی مانند فلج و عقب مانده تحقیر آمیز و توهین آمیز اند که باید از آنها اجتناب کرد. مثلا به جای کلمه منگل باید از "فرد دارای سندرم داون"[12] استفاده نمود. اصطلاح معلول یا معلول جوان بیشتر این پیام را انتقال می دهد که تنها چیزی که اهمیت دارد معلولیت فرد است. از دید روانشناسی وقتی‌ یک فرد دارای اختلال و نقص عضو معرفی‌ می شود باید اسم یا کلمه فرد اول بیاید. یعنی‌ بهتر است گفته شود فرد جوان معلول به طوری که تاکید بر کلمه فرد باشد بدون در نظر گرفتن معلولیت او. در مدل مناسب تر که بیشتر ریشه در رویکرد اجتماعی دارد تاکید شده است ، هرچند نقص عضو یک مشکل فردی است که درون بدن انسان ایجاد می شود ولی‌ معلولیت و ناتوانی ناشی‌ از عوامل خارجی‌ و اجتماعی است که بر فرد تحمیل می شود. لذا بهتر است به جای " فرد معلول" از عبارت "فرد دارای معلولیت" استفاده شود.

بهتر این است که از عباراتی مانند "رنج می برند"،"مبتلا هستند" و یا "قربانی اند" که همه نوعی‌ نگرش منفی‌ به ناتوانی را نشان می دهند اجتناب شود. عبارت "رنج بردن" نشان دهنده درد و عذاب مداوم است در حالی‌ که در مورد بسیاری از افراد دارای معلولیت این امر صدق نمی کند. هم چنین "دچار بودن" بیانگر بیماری است. اگرچه امروزه برخی‌ از بیماری‌ها نظیر ایدز، دیابت و سرطان‌ها به عنوان گروهی از ناتوانی‌ها مورد توجه قرار گرفته اند با این وجود بسیاری از انواع معلولیت‌ها بیماری محسوب نمی شوند. بنابراین تا آنجایی که منظور صحبت، فرد بستری در بیمارستان و یا فردی در شرایط پزشکی‌ خاص نیست، نباید از واژه بیمار استفاده کرد. در زمینه درمان‌های فیزیکی‌ و بازتوانی های شغلی‌ اصطلاح "مراجعه کننده" ارجحیت دارد. عبارت "قربانی" نیز حاکی‌ از آن است که جرمی‌ بر روی فرد دارای معلولیت صورت گرفته است. که الزاماً با واقعیت منطبق نیست.

همچنین در تعریف افرادی که از لوازم و ابزار خاصی‌ استفاده می کنند نباید از این لوازم طوری یاد شود که نشانگر محدودیت باشد. بلکه باید به عنوان وسیله‌ای تعریف شوند که یاری گر افراد دارای معلولیت اند. برای مثال، عبارت "زنی‌ با صندلی‌ چرخدار" بهتر است از عبارت "زن ویلچری" و یا "زنی‌ که محدود و یا محتاج به صندلی‌ چرخدار است ." این افراد صندلی‌ چرخدار را به عنوان وسیله نقلیه‌‌ای مناسب می‌بینند نه زندانی که در آن گرفتار شده اند.

در برخی‌ اسناد افراد دارای معلولیت در مقابل افراد نرمال (سالم) قرار می گیرند. این بدین معناست که فرد دارای معلولیت غیر طبیعی است و این واقعیت را نادیده می‌گیرد که هر کس دارای هویت و توانایی منحصر به فرد است. برای مقایسه می‌توان از عبارت سایر افراد (به جای افراد نرمال و سالم) استفاده کرد.

واژه‌ها و نوع به کار گیری آنها اهمیت به سزایی دارند. همانطور که زبان منعکس کننده ارزش‌ها و نگرش‌ها در جامعه است، نقش مهمی‌ در تقویت آنها نیز دارد. نگرش‌هایی‌ که ممکن است منجر به تبعیض و تفکیک گروه‌های خاص در جامعه شوند. زبان منفی‌ و سیاه ،تصاویری منفی‌ و سیاه تولید می کند. زبان روشن و مثبت تصاویر مثبت. به عبارت دیگر زبان می تواند به عنوان ابزاری قدرتمند برای تسهیل تغییر ارزش‌ها و ایجاد نگرش‌های جدید مورد استفاده قرار گیرد.

 مبحث دوم: مدل‌های ناتوانی

مدل‌های ناتوانی ابزاری هستند برای تعریف اختلال، ناتوانی و معلولیت و بیان رابطهی آنها. این مدل‌ها چارچوب‌های مفیدی برای درک مسائل مربوط به حوزه معلولیت هستند. و در نهایت پایه و مبنایی ارایه می‌‌دهند که بر اساس آن دولت و جامعه می‌‌توانند استراتژی‌های لازم برای بر آوردن نیاز‌های افراد دارای معلولیت را تدبیر کنند.

[1]. World report on Disability, 2011.

[2] . برای آشنایی با سایر مشاهیر رج: برجیان، منصور،نوابغ و مشاهیر معلول جهان، 1383.

[3]. السان، مصطفی، حقوق بشر و حقوق کارگران معلول در مقررات داخلی و بین المللی، رفاه اجتماعی، تابستان 1383، شماره 13،ص57 .

[4]. فرهنگ معین، قابل دسترس درhttp://www.vajehyab.com/moein/ ، آخرین بازدید در 20 اردیبهشت 91.

[5]. همان.

[6]. دهخدا، علی اکبر، لغتنامه دهخدا، جلد 47، تهران، دانشگاه تهران، بهمن41، ص48.

[7]. فرهنگ معین، پیشین.

[8]. فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دفتر هشتم، بخش لاتین،2011، صفحه43.

[9]. Available at: http://oxforddictionaries.com/us/definition/english/disability,Last visited on 22 january2013.

[10]. Available at: http://oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/handicap?q=handicap, Last visited on 22 january 2013.

[11]. Degener, Theresia, Definition of Disability, Ireland, National University of Ireland at Galway, 2004, p.4.

[12]. Dawn syndrome.





بررسی تأثیر ویژگی های کیفی حسابرس مستقل بر اقلام تعهدی غیرعادی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار 88 الی 91...

بررسی تأثیر ویژگی های کیفی حسابرس مستقل بر اقلام تعهدی غیرعادی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار 88  الی 91...

بررسی تأثیر ویژگی های کیفی حسابرس مستقل بر اقلام تعهدی غیرعادی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار 88 الی 91...

 فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده1

فصل اول : کلیات پژوهش

1-1 مقدمه3

1-2- بیان مسئله4

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق5

1-4- اهداف پژوهش8

1-4-1- هدف اصلی8

1-4-2- هدف فرعی8

1-5- فرضیات پژوهش8

1-5-1 فرضیه اصلی8

1-6- دامنه پژوهش9

1-6-1- قلمرو موضوعی9

1-6-2- قلمرو مکانی9

1-6-3- قلمرو زمانی9

1-7- تعریف مفهومی و عملیاتی واژه‌ها9

فصل دوم: مروری بر ادبیات پژوهش و پیشینه پژوهش

2-1- مقدمه15

2-2- مبانی نظری پژوهش16

2-2-1 حسابرسی چیست؟16

2-2-2- تاریخچه حسابرسی در ایران18

2-2-2-1- پیدایش حسابرسی و تحولات آن در ایران قبل از انقلاب اسلامی18

2-2-2-2 حسابرسی بعد از انقلاب20

2-2-3-انواع حسابرسی21

2-2-4- استانداردهای پذیرفته شده حسابرسی22

2-2-4-1 استاندارهای عمومی22

2-2-4-2 استاندارهای اجرای عملیات23

2-2-4-4 کاربرد استانداردهای حسابرسی23

2-2-4-5 آموزش و تخصص24

2-2-4-6 استقلال – مهمترین استاندارد حسابرسی24

2-2-4-7 مراقبت‌های حرفه‌ای24

2-2-4-8 استانداردهای اجرای عملیات- گردآوری شواهد25

2-2-4-9 برنامه‌ریزی و سرپرستی کافی25

2-2-4-10 شناخت کافی از کنترل‌های داخلی25

2-2-4-11 شواهد کافی و قابل اطمینان26

2-2-4-12 استاندارهای گزارشگری26

2-2-5- ویژگی‌هایحسابرسموفق27

2-2-5-1 موضوعات بنیادی و اولیه27

2-2-5-2 داشتنچشماندازآتیودرکغریزیازکسب‌وکار28

2-2-5-3 داشتنتواناییدیدنتصویربزرگ(دیدکلی)از کسب‌وکارصاحبکار28

2-2-5-4 ارتقایمهارتهایاجتماعی29

2-2-5-5 بهبودقدرتتصمیم‌گیری29

2-2-5-6 داشتنتواناییرهبری30

2-2-5-7 مهارتهایارتباطی30

2-2-6- اقلام تعهدی30

2-2-7 تئوری عملکرد اقلام تعهدی31

2-2-7-1 اقلام تعهدی ساختاری31

2-2-7-2 اقلام تعهدی معنایی32

2-2-8- تئوری محتوای اطلاعاتی اقلام تعهدی33

2-2-8-1 برخی دیدگاه‌ها در مورد اقلام تعهدی34

2-2-9- الگوی تعدیل شده جونز37

2-2-10- حسابرسی و کیفیت اقلام تعهدی39

2-3 پیشینه پژوهش40

2-3-1- پیشینه داخلی40

2-3-2- پیشینه خارجی43

فصل سوم: روش شناسی

3-1- مقدمه47

3-2- روش اجرای پژوهش47

3-3- متغیرهای عملیاتی پژوهش48

3-4- جامعه آماری50

3-5- روشها، ابزار تجزیه و تحلیل داده ها51

3-6- ابزار گردآوری اطلاعات52

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش

4-1- مقدمه57

4-2- آمار توصیفی57

4-3- مدل رگرسیونی58

4-3-1- آزمون هاسمن60

4-3-2- آزمون نرمال بودن60

4-3-3- برآورد ضرایب مدل61

4-3-4-آزمون تشخیص واریانس ناهمسانی (آزمون وایت)62

4-4- آزمون فرضیه ها63

4-4-1- آزمون فرضیه اول63

4-4-2- آزمون فرضیه دوم63

4-4-3- آزمون فرضیه سوم64

4-4-4- آزمون فرضیه چهارم65

4-4-5- آزمون فرضیه پنجم65

4-4-6- آزمون فرضیه ششم66

4-4-7- آزمون فرضیه هفتم66

4-4-8- آزمون فرضیه اصلی67

4-5- خلاصه فصل68

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- مقدمه70

5-2- بحث و بررسی پژوهش71

5-3- بحث و بررسی نتایج فرضیات پژوهش72

5-4- نتیجه گیری77

5-5- پیشنهاد برای تحقیقات آتی78

5-6- پیشنهادها78

5-6-1-پیشنهادهای حاصل از آزمون78

5-6-2- پیشنهاد برای پژوهش‌های آتی79

5-7- محدودیت‌های تحقیق80

منابع لاتین84

پیوست ها88

 فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول 3-1- فیلترینگ جامعه آماری51

جدول4-1- شاخص های کمترین، بیشترین، میانگین و انحراف معیار داده ها58

جدول 4-2- نتایج حاصل از آزمون اثرات ثابت مقطعی59

جدول 4-3- نتایج حاصل از آزمون اثرات ثابت زمانی59

جدول 4-4- نتایج حاصل از آزمون اثرات ثابت مقطعی -زمانی59

جدول 4-5- نتایج حاصل از آزمون هاسمن60

جدول 4-6- نتایج حاصل از برازش مدل رگرسیونی61

جدول 4-7- شاخص های اعتبار مدل62

جدول 4-8- شاخص های اعتبار مدل در مدل رگرسیونی باقیمانده ها62

جدول 4-9- نتایج حاصل از برازش مدل رگرسیونی63

جدول 4-10- نتایج حاصل از برازش مدل رگرسیونی63

جدول 4-11- نتایج حاصل از برازش مدل رگرسیونی64

جدول 4-12- نتایج حاصل از برازش مدل رگرسیونی65

جدول 4-13- نتایج حاصل از برازش مدل رگرسیونی65

جدول 4-14- نتایج حاصل از برازش مدل رگرسیونی66

جدول 4-15- نتایج حاصل از برازش مدل رگرسیونی67

جدول 4-16- نتایج حاصل از برازش مدل رگرسیونی67

جدول 4-17- نتایج آزمون فرض68

 فهرست شکل ها

عنوان صفحه

شکل2-1- نمایی از حسابرسی صورت‌های مالی17

شکل 2-2- خلاصه ده استاندارد پذیرفته شده حسابرسی26

شکل 4-1- نتایج حاصل از آزمون جرکیو- برا (Jarque-Bera)60

 چکیده

هدف این مقاله بررسی تاثیر کیفیت حسابرسی مستقل بر اقلام تعهدی و بررسی متغیر‌های مختلف در این زمینه است. اقلام تعهدی اقلام تعهدی از یک سو به مدیران اجازه می‌دهند تا اقلام تعهدی را طوری محاسبه کنند که گویای ارزش واقعی بنگاه اقتصادی باشد و از سوی دیگر این اقلام به مدیران اختیار می‌دهند تا از انعطاف پذیری روش‌ها و اصول پذیرفته شده حسابداری سوء استفاده کرده و محتوای اطلاعاتی اقلام تعهدی را مخدوش کنند. ذی‌نفعان خارج از شرکت مانند سرمایه گذاران و اعتباردهندگان، نمی توانند به طور مستقیم این رفتار فرصت طلبانه مدیران را کنترل کنند. بنابراین، حسابرسان با رسیدگی های دقیق و با کیفیت خود می توانند اقلام تعهدی مورد استفاده مدیران را کاهش و اقلام تعهدی را محدود کنند. نتایج تحقیق ای انجام شده نیز، نشان دهنده همین موضوع است. هدف اصلی در این پژوهش تعیین رابطه بین برخی ویژگی‌های حسابرس مستقل، تشخیص اقلام تعهدی غیر عادی است و در این پژوهش فرضیه اصلی بیان می‌دارد که بین ویژگی‌های حسابرس مستقل و تشخیص اقلام تعهدی غیر عادی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. جامعه آماری پژوهش شرکت‌های پذیرفته شده در بررسی اوراق بهادار تهران در صنایع و گروه‌های مختلف می‌باشد. این پژوهش بر مبنای هدف از نوع پژوهش‌های کاربردی و بر مبنای روش، از نوع تحقیق و توصیفی و شاخه همبستگی می‌باشد. در این پژوهش برای اندازه‌گیری همبستگی متغیرها از رگرسیون چند متغیره و برای نشان دادن معنی‌دار بودن الگو از آزمون فیشر و برای معنی‌دار بودن ضریب رگرسیون از آماره t استفاده می‌شود. بررسی نتایج پژوهش نشان داده است که بین اندازه مؤسسه حسابرسی کننده و اقلام تعهدی غیرعادی ارتباط مثبت و در آماره تی که برابر24/2 و همچنین سطح معنی داری به دست آمده (0009/0) وجود دارد. بین رقابت میان مؤسسات حسابرسی و اقلام تعهدی غیرعادی در آماره تی برابر 91/2- و سطح معنی داری به دست آمده (03603/0) ارتباط وجود دارد. بین خدمات غیر حسابرسی مؤسسه حسابرسی کننده و اقلام تعهدی غیرعادی در آماره تی برابر 48/4 و سطح معنی داری (06259/0) وجود ندارد. بین تقسیم کار مؤسسه حسابرسی کننده و اقلام تعهدی غیرعادی در آماره تی برابر 007/3 وسطح معنی داری (09941/0) وجود ندارد. بین نظارت مؤسسه حسابرسی کننده و اقلام تعهدی غیرعادی در آماره تی برابر 71/3 و سطح معنی داری (04769/0) وجود دارد. بین مشاوره مؤسسه حسابرسی کننده و اقلام تعهدی غیرعادی در آماره تی 23/4 و معنی داری به دست آمده (02162/0) وجود دارد. بین کنترل و بازبینی مؤسسه حسابرسی کننده و اقلام تعهدی غیرعادی در آماره تی 39/2 و سطح معنی داری (04944/0) وجود دارد.

کلمات کلیدی: اقلام تعهدی غیر عادی، ویژگی های حسابرس مستقل، موسسه حسابرسی، خدمات غیر حسابرسی، رقابت میان مؤسسات حسابرسی.

 فصل اول

کلیات پژوهش

 1-1 مقدمه

با توجه به جدایی مقوله مالکیت از مدیریت،‌ بحث حاکمیت شرکتی و همچنین تئوری‌های مطرح شده مرتبط با آن از قبیل تئوری نمایندگی، تئوری ذینفعان و دیگر تئوری‌ها، نیاز به رسیدگی و حسابرسی صورت‌های مالی شرکت‌ها کاملاً ضروری می‌باشد. حسابرسی، برای صورت‌های مالی گزارش شده ارزش‌های افزوده (مضاعف) فراهم می‌کند. زیرا نتایج بررسی مربوط بودن و قابلیت اتکای محتوای صورت‌های مالی را گزارش می‌دهد. (حساس یگانه، 1384).

به طور خلاصه، حسابرسی مشکلات اعتباردهی ناشی از تضاد منافع را کاهش داده و از این رو به قابلیت اتکای آن می‌افزاید (نونهال و همکاران، 1389). اما در این میان ممکن است حسابرسان مستقل نتوانند انتظارات تمام گرو‌ه‌های استفاده کننده را برآورده سازند و بین تصور استفاده‌کنندگان در مورد مسئولیت حسابرس مستقل و تصور حرفه حسابرسی در مورد مسئولیت خود، تفاوت یا شکاف ایجاد گردد. این شکاف می‌تواند از عوامل مختلفی به وجود آید که از آن جمله می‌توان به ویژگی‌های حسابرسان مستقل اشاره نمود (سیدیکوی، 2008)[1]. ویژگی‌های حسابرس می‌تواند گزارش حسابرسی او را به شرکت تحت‌الشعاع قرار دهد، از این رو آشنایی با آن برای درک، ارزیابی و ارتقای تصمیمات حسابرس ضروری است (کیهان، 1378). حال با توجه به تضاد منافع بین سهام‌داران و مدیران و وجود احتمال دستکاری نمودن سود از سوی مدیران، رسوایی‌های مالی در سال‌های اخیرنگرانی‌هایی را در رابطه با کیفیت گزارش‌گری مالی پدید آورده است. در حالی که مسئولیت تهیه صورت‌های مالی بر عهده مدیریت شرکت است ولی در پی این رسوایی‌ها، انگشت اتهام به سوی حسابرسان نیز نشانه رفته است در این فصل به بیان مسئله به ضرورت پژوهش پیرامون موضوع پرداخته می‌شود. اهداف زمینه‌های پژوهش ذکر می‌شود و مدل‌‌های مفهومی و دامنه پژوهش تشریح شده و نیز واژه‌های کلیدی تعریف می‌شود.

 1-2- بیان مسئله

در نظریه‌های مالی رفتاری نوین، فرض بر این است که سرمایه‌گذاران، بخصوص سرمایه‌گذاران بی‌تجربه، به طور سیستماتیک در قیمت‌گذاری دارایی‌ها دچار اشتباه می‌شوند (وووژانگ، 2012)[2]. پژوهشگرانی همچون زای(2001)، جنگ و توماس (2006)، کانک و همکاران (2010) معتقد هستند قیمت‌گذاری نادرست اصولاً به اقلام تعهدی غیرعادی و نه به اقلام تعهدی عادی مرتبط است؛ زیرا برای بازار، مشاهده اقلام تعهدی غیر عادی سبب قیمت‌گذاری نادرست اوراق بهادار می‌گردد؛ به نحوی که واکنش نادرست سرمایه گذاران نسبت به تغییرات اقلام تعهدی بتعث می‌شود که سهام شرکت‌هایی با حجم متفاوت از اقلام تعهدی، به گونه‌ای نادرست، بیشتر یا کمتر از واقع ارزش‌گذاری شود. (خانی و ابراهیمی، 1392)

صورت های مالی حسابرسی شده اساس اطلاعات شرکت است که برای استفاده عموم تنظیم می شود، زیرا استفاده کنندگان صورت های مالی حسابرسی نشده بوسیله تقلب و رسوایی های مالی شرکت تحت تأثیر قرار می‌گیرند. بنابراین حسابرسی صورت های مالی از سوی استفاده کنندگان مطرح می شود. بنستون[3] بر این ادعا است که مدیران بیشتر تمایل دارند که نتایج عملکرد و وضعیت مالی شرکت خود را غیر واقع گزارش کنند. نتیجه این عمل نامتقارن بودن اطلاعات[4] بین شرکت و استفاده کنندگان اطلاعات آن را به بار می‌آورد. موضوعاتی مانند مدیریت سود، تنظیم و تکرار آن در نهایت به کاهش قیمت سهم منجر می شود. بنابراین، پر واضح است که حسابرسان مستقل نقش کلیدی نظارتی در اطمینان بخشی به صحت اعداد و ارقام حسابداری و حداقل کردن هزینه های نمایندگی ناشی از انگیزه های فرصت طلبی مدیران، ایفا می‌کنند. در واقع می توان گفت صورت های مالی حسابرسی شده که اعتبار آن به اظهار نظر حسابرس است، خروجی نهایی رابطه میان مدیریت و حسابرسان می‌باشد. بوتلر[5] بیان می‌کند، نقش حسابرسان محدود است، آنها برای توضیح و تفسیر (به جزئیات پرداختن) کل کیفیت سود، به اندازه مطابقت صورت های مالی با استانداردهای حسابداری آزادی عمل ندارند (تسیپریدو و همکاران، 2010)[6].

اگرچه مسئولیت اصلی تهیه صورت های مالی بر عهده مدیریت شرکت است در پی رسوایی های مالی اخیر در سطح جهان و بروز نگرانی‌هایی در مورد توان اتکای صورت‌های مالی، انگشت اتهام به سوی حسابرسان نشانه رفته است تا جایی که عموماً از این وقایع به عنوان «شکست حسابرسی»[7] یاد می‌شود. تلقی عموم این است که نبودن استقلال و کیفیت ضعیف حسابرسی موجب وقوع چنین وقایعی شده است (لی، 2007).

معمولاً استقلال حسابرسان و کیفیت حسابرسی‌های گزارش‌های مالی به ندرت بررسی می‌‌شود، به جز در موارد ورشکستگی شرکت‌ها که نبود بهینگی ظاهر می‌شود. قانون‌گزاران از بحران‌های مالی و حسابرسی برای توجیه اعمال مقررات بیشتر بر یک صنعت استفاده کرده‌اند. این رویه جای سؤال دارد. (جعفریان؛ طاهری، 1392)

ارزش‌های حسابرسی برای شرکت‌ها از چند بعد در حال بررسی است. والاس بیان می‌کند که یکی از عوامل اصلی تقاضا برای حسابرسی ناشی از رابطه نمایندگی بین مدیران و اداره کنندگان بنگاه (به عنوان نماینده) و تهیه کنندگان سرمایه (سهامداران به عنوان کارفرما) است. مدیران، اطلاعات حسابداری را تهیه می‌کنند و به خاطر نقششان در سازمان خواهان کسانی هستند که از بیرون سازمان مهر تأییدی به اظهارات آن‌ها بزنند. از این دیدار ارزش خدمات حسابرسی به عنوان نوعی سازوکار نظارتی مؤثر بر عملکرد مدیران است(والاس، 1985)[8].

هدف از بیان مطالب این تحقیق بررسی تأثیر ویژگیهای کیفی حسابرسی مستقل بر اقلام تعهدی غیرعادی می­باشد که مطالب تکمیلی در ادامه همین فصل و فصول بعدی ارائه شده است.

 1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

سود حسابداری یکی از مهم ترین شاخص‌های عملکرد است که در بسیاری از تصمیم گیری‌های اقتصادی از جمله ارزشیابی سهام، ارزیابی عملکرد، تعیین پاداش مدیران وتقسیم سود سهام استفاده می شود.

این تصمیم گیری‌ها می‌تواند بر انتقال منابع بین افراد مختلف مؤثر باشد، به همین دلیل در بازار سرمایه به آن توجه ویژه‌ای می‌شود. در شرایط وجود تضاد منافع در محیط اقتصادی، از جمله تضاد منافع بین سهامداران و مدیران، همواره این احتمال وجود دارد که مدیران مبادرت به دستکاری سود نمایند. ماهیت مخاطره آمیز این تهدیدها و پیامدهای متعدد ناشی از مدیریت سود، بسیاری از پژوهشگران را بر آن داشته است تا برای اندازه گیری و شناسایی علائم مدیریت سود همچون اقلام تعهدی غیرعادی پژوهش هایی را انجام دهند.

با وجود استانداردهای پذیرفته شده حسابداری به دلیل نبود یک تئوری فراگیر سود، همچنان اختلاف نظر تئوریسین ها و افراد حرفه ای در زمینه گزارشگری سود وجود دارد و در عمل، گزارشگری سود را با چالش‌هایی روبرو می‌سازد. علاوه بر این با در نظر گرفتن تفکیک مالکیت از مدیریت، وجود تضاد منافع و دسترسی انحصاری مدیران به برخی اطلاعات مالی و نیز ویژگی حسابداری تعهدی در زمینه حق انتخاب مدیریت از میان روش‌های مختلف حسابداری، احتمال وجود دستکاری سود و گمراه نمودن افراد در تصمیم گیری هایشان وجود دارد. در عین حال، سودهای گزارش شده همواره به عنوان یکی از معیارهای تصمیم گیری مالی مطرح بوده است و تحلیل گران مالی، عموماً سود را به عنوان یک عامل برجسته در بررسی ها و قضاوت های خود مد نظر قرار می دهند. بنابراین قبول پیامدهای اقتصادی گزارشگری سود، امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. از لحاظ نظری، اقلام تعهدی غیرعادی (معیار مدیریت سود) نه تنها در بازارهای غیرکارای سرمایه بلکه در بازارهای کارای سرمایه نیز وجود دارد (مقدم و حسنی فرد، 1390).

اکثر پژوهش‌های صورت گرفته در زمینه پیش بینی جریان های نقدی آتی نشان دهنده این موضوع است که سود نسبت به جریان نقد عملیاتی، پیش‌بینی کننده بهتری است و همچنین سود حسابداری نسبت به جریان نقد عملیاتی نقش بهتری در توضیح دهندگی بازده سهام دارد و اقلام تعهدی به منظور پیش بینی جریان های نقد آتی نسبت به جریان نقدی از قدرت بیشتری برخوردارند.

در کنار این موارد، برخی با توجه مدیریت سود بیان می کنند که اقلام تعهدی غیرعادی فاقد هرگونه محتوی اطلاعاتی بوده و صرفاً ناشی از خطای برآورد مدیریت هستند، اما در هر حال تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که اقلام تعهدی غیرعادی نیز می توانند حاوی اخبار مهمی باشند (شقفی و محمدی، 1391). البته باید این نکته را نیز مد نظر قرار داد که کیفیت حسابرسی نیز می تواند از بروز خطاهای برآورد در خصوص اقلام تعهدی مطابق با تحقیقات صورت گرفته، جلوگیری نماید (عرب مازار یزدی و همکاران، 1385).

کیفیت که تعیین کننده عملکرد و حسابرسی است، تابع عوامل متعددی از قبیل توانایی‌های حسابرسی (شامل دانش، تجربه، قدرت تطبیق و کارایی فنی) و اجرای حرفه‌ای (شامل استقلال، عینیت، مراقبت‌‌های حرفه‌ای، تضاد و منافع و قضاوت) است (مجتهدزاده و آقایی، 1383).

دی‌آنجلو کیفیت حسابرسی را ارزیابی و استنباط بازار از احتمال توانایی حسابرس در کشف تحریف‌های با اهمیت در صورت‌‌های مالی و یا سیستم حسابداری صاحبکار و گزارش تحریف‌های با اهمیت کشف شده، تعریف کرده است. در این تعریف، کشف نقص، کیفیت حسابرسی را در قالب دانش و توانایی حسابرس اندازه‌گیری می‌کند، در حالی که گزارش آن بستگی به انگیزه‌های حسابرس برای افشاگری دارد (یگانه و آذین‌فر، 1389).

یکی از شاخص‌های جایگزین برای سنجش کیفیت حسابرسی، اندازه مؤسسه حسابرسی است و انتظار می‌رود با افزایش اندازه مؤسسه حسابرسی کیفیت حسابرسی افزایش یابد. زیرا، مؤسسه‌های بزرگ حسابرس باید بیشتر مراقب شهرت حرفه‌ای خود باشند (مجتهدزاده و آقایی، 1383).

به طور مفهومی کیفیت حسابرسی را می‌توان از سه جنبه اساسی بررسی نمود: ورودی‌ها، خروجی‌ها، و عوامل محیطی به جز استاندارد‌های حسابرسی، ورودی‌های دیگری برای حسابرسی وجود دارد. یکی از آن‌ها، ویژگی‌های حسابرس مستقل مانند اندازه مؤسسه، الزامات حرفه‌ای، مهارت، تقسیم کار و نظارت، مشاوره و کنترل اوست. یکی دیگر از عوامل مهم، فرایند حسابرسی است. این فرایند شامل صحت روش‌شناسی حسابرسی، میزان تأثیر روش‌های حسابرسی استفاده شده و میزان دسترسی به شواهد حسابرسی مورد نیاز است. خروجی‌های حسابرسی نیز پیامدهای مهمی برای کیفیت حسابرسی دارند، چرا که خروجی‌ها توسط استفاده‌کنندگان در ارزیابی کیفیت حسابرسی در نظر گرفته می‌شوند (اسچیلدر، 2011)[9]. فعالیت‌هایینظیر خاتمه‌دادن به کار حسابرسان و مدیریت سود اغلب در شرایط به ‌هم‌ریخته اقتصادی به وقوع می‌پیوندند، تا هزینه‌ اجرایی کمتری به سیستم تحمیل شود. به علاوه تشخیص و کمی نمودن مدیریت سود در بازار به مراتب سخت است (کانستنتینوس و لنکس، 2008)[10].

حسابرسی برای استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی نقش اعتماد‌سازی بازی می‌کند و موجب می‌شود که آن‌ها، به صورت‌های مالی حسابرسی شده اعتماد بیشتر می‌کنند. مدیریت در یک فرآیند آگاهانه در محدوده اصول پذیرفته شده حسابداری سعیمی‌کند سود شرکت را با دستکاری به سطح سود هدف برساند. حسابرسان احتمالاً با افزایش میزان ساعات کارکرد حسابرسی در رسیدگی به صورت‌های مالی می‌توانند مدیریت سود را کشف کنند.

اعتبار حسابرسان در صورتی که استفاده‌کنندگان از صورت‌های مالی متوجه شوند که سود شرکت‌ها بالاتر از واقعیت نشان داده شده است، به خطر می‌افتد اما در صورتی که سود شرکت‌ها کمتر از واقع نشان داده شود معمولاً جریمه‌ای به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد. در این راستا و در مواجه با توابع نامتقارن زیان، حسابرسان و شرکت‌ها درباره انتخاب روش حسابداری اختلاف نظر پیدا می‌کنند(سلیمانی و نیمایی، 1393).

حال با توجه به مقوله جدایی مالکیت از مدیریت، بحث حاکمیت شرکتی و همچنین تئوری های مطرح شده مرتبط با آن از قبیل تئوری نمایندگی، تئوری ذینفعان و دیگر تئوری‌ها، نیاز به حسابرسی و رسیدگی صورت‌های مالی شرکت ها کاملاً ضروری است. حسابرسی برای صورت‌های مالی گزارش شده ارزش افزوده (مضاعف) فراهم می‌کند، زیرا نتایج بررسی مربوط بودن و قابلیت اتکای محتوی صورت های مالی را گزارش می دهد (حساس یگانه و خالقی بایگی، 1383). یک مؤسسه حسابرسی مستقل و با مهارت، قادر به شناخت ارائه نادرست اقلام صورت‌های مالی مورد رسیدگی بوده و می‌تواند نسبت به ارائه صحیح آن بر صاحبکار خود تأثیرگذار باشد تا در نتیجه آن، اطلاعات مالی قابل اتکایی گزارش شود. رسیدن به این هدف مطلوب به خصوصیات مؤسسات حسابرسی کاملاً وابسته بوده و این خصوصیات می‌تواند به شکل مثبت یا منفی با کیفیت حسابرس در ارتباط باشد (نونهال نهر و همکاران، 1389).

بسیاری از پژوهش‌های جاری در حوزه مدیریت سود در زمینه کشف اقلام تعهدی غیرعادی متمرکز شده‌اند. تا کنون تلاش کمی به منظور بررسی تأثیر ویژگی‌های حسابرسی مستقل را بر اقلام تعهدی غیرعادی صورت گرفته است. با توجه به اهمیت این اقلام و گزارش حسابرسان محقق بر آن شد که رابطه این دو را بررسی نماید.

 1-4- اهداف پژوهش

در این پژوهش اهداف زیر دنبال می‌گردد:

1-4-1- هدف اصلی

تعیین رابطه ویژگی‌های حسابرسی مستقل و اقلام تعهدی غیر عادی

1-4-2- هدف فرعی

1- تعیین ارتباط بین برخی ویژگی‌ها حسابرسی مستقل با تشخیص اقلام تعهدی غیر عادی

2- تعیین ارتباط بین رقابت میان مؤسسات حسابرسی مستقل با تشخیص اقلام تعهدی غیر عادی

3- تعیین ارتباط بین خدمات غیر حسابرسی مؤسسه حسابرسی کننده و اقلام تعهدی غیر عادی

4- تعیین ارتباط بین تقسیم کار مؤسسه حسابرسی کننده و اقلام تعهدی غیر عادی

5- تعیین ارتباط بین نظارت مؤسسه حسابرسی کننده و اقلام تعهدی غیر عادی

6- تعیین ارتباط بین مشاوره مؤسسه حسابرسی کننده و اقلام تعهدی غیر عادی

7- تعیین ارتباط بین کنترل و بازبینی مؤسسه حسابرسی کننده و اقلام تعهدی غیر عادی

 1-5- فرضیات پژوهش

1-5-1 فرضیه اصلی

ویژگی‌های حسابرسی مستقل بر تشخیص اقلام تعهدی غیر عادی تأثیر دارد.

1-5-2 فرضیه‌های فرعی

1- اندازه مؤسسه حسابرسی کننده بر اقلام تعهدی غیرعادی تأثیر دارد.

2- رقابت میان مؤسسات حسابرسی کننده بر اقلام تعهدی غیرعادی تأثیر دارد.

3- بین خدمات غیرحسابرسی مؤسسه حسابرسی کننده بر میزان اقلام تعهدی غیرعادی تأثیر دارد.

4- تقسیم کار مؤسسه حسابرسی کننده بر اقلام تعهدی غیرعادی تأثیر دارد.

5- نظارت مؤسسه حسابرسی کننده بر اقلام تعهدی غیرعادی تأثیر دارد.

6- مشاوره مؤسسه حسابرسی کننده بر اقلام تعهدی غیرعادی تأثیر دارد.

7- کنترل و بازبینی مؤسسه حسابرسی کننده و اقلام تعهدی غیرعادی تأثیر دارد.

 

1-6- دامنه پژوهش

یکی از شرایط موفقیت هر پژوهشی تعیین دامنه پژوهش می‌باشد چراکه انجام پژوهش به صورت کلی و عام تا حدی غیر عملی بوده و اگر هم بتوان آن را انجام داد از نتایج جامعی برخوردار نخواهد بود.

لذا باید سعی کرد که پژوهش را تا حد ممکن محدود نمود و قلمرو آن را مشخص کرده و سپس اقدام به انجام آن نمود. در این فصل به قلمرو پژوهش از سه بعد پرداخته می‌شود.

1-6-1- قلمرو موضوعی

مباحث مربوط به این پژوهش از نظر قلمرو موضوعی به بررسی تأثیر ویژگیهای کیفی حسابرس مستقل بر اقلام تعهدی غیرعادی می­پردازد.

1-6-2- قلمرو مکانی

محدوده مکانی پژوهش بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.

1-6-3- قلمرو زمانی

در این پژوهش از نظر زمانی، دوره زمانی سال‌های 1388تا 1391 مورد بررسی قرار گرفته است.

 

1-7- تعریف مفهومی و عملیاتی واژه‌ها

مؤسسه حسابرسی (تعریف مفهومی):

مؤسسه حسابرسی عبارت است از شراکت حداقل سه نفر حسابدار رسمی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران که معمولاً به صورت تضامنی به ثبت می رسد(قاسمی،1392).

مؤسسات حسابرسی دارای ویژگی هایی هستند که تعاریف مفهومی آن‌ها به شرح زیر می‌باشد:

1- اندازه مؤسسه:

مؤسسه واحدی است که با نام و هدف معیین در مالکیت بحش عمومی و یا خصوصی یا ترکیبی از این دو قرار دارد که به فعالیت های انتفاعی و غیر انتفاعی می‌پردازد و طرف معامله واقع می شود. مؤسسه را واحد اقتصادی نیز می گویند[11].

2- رقابت میان مؤسسات حسابرسی:

حسابرسی یکی از راه‌های مشخص کردن اعتبار اطلاعات صورت های مالی است با رشد رقابت در حرفه، مؤسسات حسابرسی ضرورت ارائه خدمات خودبا کیفیت هر چه بهتر به بازار را بیشتر دریافتند و برای رقابت بر پایه‌ای به غیر از حق الزحمه، مؤسسات حسابرسی به دنبال متفاوت کردن خدماتشان هستند (حساس یگانه، 92).

3- خدمات غیر حسابرسی:

خدمات غیر حسابرسی هرگونه خدماتی متفاوت از خدمات حسابرسی ارائه شده به صاحبکار، توسط حسابرس راشامل می‌شود. مانند: خدمات مشاوره ای، حسابداری، حسابداری داخلی، خدمات مالیاتی و ... . به عبارت دیگر هرنوع خدماتی که نیازمند حرفه حسابداری یا مهارت‌های مرتبط با آن باشد (انصاری و همکاران، 1390).

4- تقسیم کار:

تقسیم کار برحسب تخصص و توانایی افراد، شکل می‌گیرد. از نظر دورکیم، تقسیم کار، اشاره بر آن دارد، که شغل‌ها، براساس تخصص و توانایی افراد تقسیم و به هر فرد، وظیفه‌ای محول می‌شود، تا محصولات مورد نیاز جامعه را تولید کند (دورکیم، ص360).

5- نظارت:

نظارت از وظایف پنجگانه عمده مدیریت یعنی، برنامه‌ریزی، هماهنگی، سازماندهی، بودجه‌ریزی و نظارت است. نظارت به معنی کنترل، مراقبت، بازدید و در اصطلاح انگلیسی مترادف Monitoring یاControling نیز گفته می‌شود. نظارت دارای درجات مختلف است از نظارت انسان بر خود تا نظارت خداوند بر انسان البته دولت بر امور هم از انواع نظارت است (جواهری، 1390).

6- مشاوره:

به عقیده‌ی آرباکل، مشاوره رابطه‌ای تخصصی بین مرجع و مشاور است که مراجع با کمک مشاور به بررسی و تجزیه و تحلیل مشکلش می‌پردازد و پس از آگاه شدن از ابعاد وجودی‌اش و شناختن عوامل مزاحم به تغییر آنها موفق می شود (شفیع آبادی، 83).

7- کنترل و بازبینی:

کنترل پروژه فرایندی است در جهت حفظ مسیر کار برای دستیابی به یک تعادل اقتصادی موجه بین سه عامل هزینه، زمان و کیفیت در حین اجرای کار، که از ابزار و تکنیک‌های خاص خود در انجام این مهم کمک می‌گیرد به‌گونه‌ای که بتوان در هنگام بازبینی (ارزیابی مجدد برنامه‌ها) با تشخیص علل و طرح اقتصادی‌ترین فعالیت ها، پروژه را به نزدیک‌ترین حالت ممکن در مسیر اولیه و اصلی خود بازگرداند[12].

مؤسسه حسابرسی (تعریف عملیاتی):

مؤسسات حسابرسی دارای ویژگی‌هایی هستند که با هفت شاخص قابل اندازه‌گیری هستند:

1- اندازه مؤسسه- مؤسسات حسابرسی شامل مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران (معتمد بورس) که بالاترین درآمد را در سال 1391 داشته‌اند به عنوان مؤسسه بزرگ و بقیه مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران به عنوان مؤسسه غیربزرگ در نظر گرفته شده اند. بنابراین موسسات حسابرسی که زیر مجموعه سازمانهای حسابرسی (از جمله سازمان حسابرسی) قرار گیرد عدد 1 و دیگر موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی عدد صفر بخود می گیرند.

[1] siddiqui

[2] cheng&liu

[3] Beneston

[4] Asymmetric information

[5] Boutler

[6] Tsipouridou & et al

[7] Failure Audit

[8] wallace

[9] schilder

[10] constantinos&lennex

[11] http://socialstudies.persianblog.ir

[12] http://vista.ir





پترولوژی و ژئوشیمی مخروط‌های بازالتی کواترنری بوبک و سیخ کوه، باختر نهبندان، خاور پهنه لوت...

پترولوژی و ژئوشیمی مخروط‌های بازالتی کواترنری بوبک و سیخ کوه، باختر نهبندان، خاور پهنه لوت...

پترولوژی و ژئوشیمی مخروط‌های بازالتی کواترنری بوبک و سیخ کوه، باختر نهبندان، خاور پهنه لوت...

چکیده:

مخروط­های توده آتشفشانی کوه بوبک و سیخ­کوه در جنوب خاوری استان خراسان جنوبی و در شمال و جنوب باختری شهرستان نهبندان واقع شدهاند. این مخروط­ها از سنگهای آذرین خروجی عمدتاً منطقه شامل بازالت، تراکی بازالت، کوارتزآندزیت و آندزیت بیوتیت­دار تشکیل شده­اند و دارای بافت غالب پورفیری هستند. کانی­های اصلی آنها الیوین، پلاژیوکلاز، کوارتز، هورنبلند و بیوتیت و کانی ­های فرعی آنها سریسیت، اپیدوت، زئولیت و کلسیت می­باشد. بررسی­های توزیع اندازه بلور­ها (CSD) در نمونه­های بازالتی سیخ­کوه و بوبک نشان­ می­دهد که بلورهای پلاژیوکلاز این سنگها از نوع تیغه­ای و میله­ایمی­باشند. رشد نرخ تبلور و هسته­بندی این بلورها
1.52*10 -10-7.15*10 -10 در طی38.34-22.97 سال می­باشد. مشخصات ژئو شیمیایی این سنگها نشان می­دهد که آنها جز سری ماگمایی کالک آلکالن و آلکالن هستند. در نمودارهای عنکبوتی الگوی تغییرات عناصر جزیی و کمیاب خاکی بهنجار شده نسبت به کندریت و گوشته اولیه نشان می­دهد که­ در آن­ها عناصر خاکی سبک غنی شدگی بیشتری نسبت به عناصر خاکی نادر سنگین دارند. که این از ویژگی­های ماگماهای سری کالک­آلکالن می­باشد از طرفی ویژگی­های آلکالن این سنگها نشان ­می­دهد که تشکیل آنها احتمالاً در ارتباط با گسل­های منطقه نیز باشد. همچنین مطالعات ژئوشیمیایی این سنگها نشان می­دهد که تفریق بلوری فرآیند اصلی تشکیل آنها بوده است هرچند نمی­توان نقش آلایش پوسته ای را نیز نادیده گرفت.

  کلمات کلیدی: بوبک، سیخ­کوه، باختری نهبندان، فرورانش، توزیع اندازه بلور، کالک آلکالن.

 فهرست مطالب

  1. ...... فصل اول کلیات.. 21

1-1 مقدمه.. 22

1-2 موقعیت جغرافیایی و راههای دسترسی به منطقه.. 23

1-3-پیشینه مطالعاتی.. 25

1-4- ضرورت و اهداف تحقیق.. 26

1-5- چگونگی مراحل انجام کار.. 27

1-6- ساختار پایان نامه.. 28

  1. .. فصل دوم زمین­شناسی عمومی.. 29

2-1- مقدمه.. 30

2-2-جایگاه زمینشناسی ایران.. 30

2-3- بلوک لوت.. 32

2-4- چینه شناسی بلوک لوت.. 33

2-5- ماگماتیسم بلوک لوت.. 34

2-6- ولکانیسم بلوک لوت.. 35

2-7- زمین شناسی منطقه مورد مطالعه.. 37

1-7-2-آتشفشان کوه بوبک.. 37

2-7-2- توده بازالتی سیخ کوه.. 45

  1. .............................................................................. فصل سوم مطالعات پتروگرافی.. 57

3-1- مقدمه.. 58

3-2- سنگ شناسی واحد های آتشفشانی بوبک.. 58

3-2-1- آندزیت ها.. 59

3-2-1-1- کوارتز آندزیت.. 59

3-2-1-2- کوارتز آندزیت بیوتیت دار. 62

3-2-1-3- تراکی آندزیت هورنبلند دار. 64

3-2-1-4- آندزیت بیوتیت دار. 64

3-2-2- بازالت­ها.. 67

3-2-2-1- بازالت­ها68

3-2-2-2- تراکی بازالت­ها71

3-3- سنگ شناسی واحد های آتشفشانی سیخ کوه.. 73

3-3-1- هورنبلند آندزیت.. 73

3-3-2- بازالت.. 75

3-3-3-تراکی بازالت­ها.. 77

  1. فصل چهارم مطالعه توزیع اندازه و شکل بلورهای پلاژیوکلاز و شیمی- کانی پلاژیوکلاز 79

4-1- مقدمه.. 80

4-2- تئوری توزیع اندازه­ی بلورها (CSD).. 83

4-3- روش انجام مطالعات توزیع اندازه­ی بلور.. 89

4-4- روش برداشت داده­ها.. 94

4-5- باسازی شکل بلورهای پلاژیوکلاز.. 100

4-6- نتایج مطالعه شکل بلورها.. 102

4-7- سهم حجمی.. 107

4-8- مدت زمان رشد و هسته بندی.. 108

  1. ............................................................ فصل پنجم مطالعات ژئوشیمی و پتروژنز.. 110

5-1- مقدمه.. 111

5-2-روش انجام آنالیزنمونه ها.. 112

5-3-منابع ایجاد خطا در طی آماده سازی و تجزیه شیمیایی نمونه­ها 115

5-4-کاربرد نتایج تجزیه­ی شیمیایی عناصر اصلی در رده­بندی سنگهای مورد مطالعه.. 116

5-4-1-رده­بندی ژئو شیمیایی.. 116

5-5- تغییرات ژئوشیمیایی.. 120

5-5-1- مطالعه بر روی تغییرات ایجاد شده در ماگما و سنگهای حاصل از آن با کمک روشهای ژئوشیمیایی.. 120

5-5-2- بررسی تغییر وتحولات ژئوشیمیایی به کمک نمودارهای تغییرات 122

5-5-2-1- روند تغییرات عناصر اصلی در مقابل SiO2(1909،Harker). 122

5-5-2-2- روند تغییرات برخی از عناصر فرعی در مقابل SiO2(1909،Harker). 125

5-5-2-3- روند تغییرات نمودارهای درصد اکسید ـ درصد MgO(1948، Fenner). 127

5-6-مقایسه فرآیندهای تبلور تفریقی و ذوب بخشی با استفاده از نمودارهای تغییرات عناصر کمیاب.. 130

5-7-تعیین سری ماگمایی.. 131

5-8-روند تغییرات عناصر کمیاب.. 136

5-8-1-نمودار های عنکبوتی بهنجار شده نسبت به گوشته اوّلیه 137

5-8-2-نمودارهای عنکبوتی بهنجار شده نسبت به کندریت.. 139

5-9- تعیین جایگاه تکتونیکی سنگهای منطقه مورد مطالعه 140

5-9-1-نمودار تمایز تکتونیکی Ti-Zr(1973،and Cann Pearce)141

5-9-2- نمودارهای تمایز تکتونیکی Zr/4 –2*Nb –Y( 1986، Mesched ) و Th –Hf/3 –Ta (1980، Wood)142

5-9-3- نمودارهای تمایز تکتونیکی MnO- TiO2- P2O5(1983،Mullen ) 144

5-10- تعیین محل منشأ سنگهای منطقه­ی مورد مطالعه.. 145

5-10-1-نمودار نسبت عناصر کمیاب Sm/Yb در مقابل Ce/Sm.. 145

5-11-شواهدی مبنی بر تبلور تفریقی و یا ذوب بخشی.. 146

5-12-شواهدی مبنی بر آلایش پوسته­ای.. 147

  1. .............................................................................................................. نتیجه­گیری.. 149

منابع .. 150

 

عنوان جدول صفحه

جدول ‏3‑1-مشخصات نمونه دستی و میکروسکوپی از واحدهای کوارتز آندزیت کوه بوبک... 60

جدول ‏3‑2-مشخصات نمونه دستی و میکروسکوپی از واحدهای کوارتزآندریت بیوتیت دارکوه بوبک... 62

جدول‏3‑3-مشخصات نمونه دستی و میکروسکوپی از واحدهای تراکی آندزیت هورنبلند دارکوه بوبک... 64

جدول‏3‑4-مشخصات نمونه دستی و میکروسکوپی از واحدهای آندزیت بیوتیت دارکوه بوبک... 66

جدول‏3‑5-مشخصات نمونه دستی و میکروسکوپی از واحدهای بازالتیکوه بوبک... 68

جدول‏3‑6-مشخصات نمونه دستی و میکروسکوپی از واحدهای تراکی بازالتکوه بوبک... 71

جدول‏3‑7-مشخصات نمونه دستی و میکروسکوپی از واحدهای هورنبلند آندزیت سیخ کوه... 73

جدول‏3‑8-مشخصات نمونه دستی و میکروسکوپی از واحدهای بازالتی سیخ کوه.. 75

جدول‏3‑9-مشخصات نمونه دستی و میکروسکوپی از واحدهای تراکی بازالت سیخ کوه... 77

جدول‏4‑1- نتایج انتخاب ۵نسبت منظر مناسب بر اساس محاسبات انجام شده برای مقطع سیخ کوه در برنامه CSD Slice... 93

جدول‏4‑2-مشخصات پتروگرافی نمونه های برداشت شده از سیخ کوه و بوبک ... 95

جدول‏4‑3- تعیین نسبت­های بلوری با آنالیز طول و عرض بلورها به روش مورگان و جرام .102

جدول‏4‑4-نتایجمحاسبات حاصل از نمودارهای CSD برای نمونه های مورد مطالعه.109

جدول‏5‑1- موقعیت جغرافیایی و مشخصات نمونه­های سنگی انتخاب شده جهت تجزیه شیمیایی از کوه­های آتشفشانی بوبک و سیخ کوه.. 112

جدول‏5‑2- داده­های حاصل ازتجزیه شیمیایی نمونه­های کوه­ بوبک باروشXRF.و سیخ کوه،اکسیدهای عناصراصلی(برحسب درصد وزنی)... 113

جدول‏5‑3- داده­های حاصل ازتجزیه شیمیایی نمونه­های کوه بوبک و سیخ کوه، اکسیدهای عناصر فرعی و کمیاب (برحسب پی­پی­م)... 114

 

 

فهرست شکل‌ها

عنوان شکل صفحه

شکل ‏1‑1 - موقعیت جغرافیایی و تصاویر ماهواره ای مناطق مورد مطالعه.24

شکل ‏2‑1-تاریخچۀ تکوین ساختاری البرز،(1988؛Sengor et al )... 31

شکل ‏2‑2- تقسیم بندی واحدهای تکتونو- رسوبی ایران بر اساس( 1968¸Stocklin ).. 31

شکل ‏2‑3-محدوده ̛̛̛خرد قاره ایران مرکزی و زیر پهنه های آن (آقانباتی، 1383 )... 33

شکل ‏2‑4-تعدادی از آتشفشان­ها و خروجی­های موجود در بلوک لوت به ویژه در حاشیه خاوری، آن موقعیت آن ها تقریبی میباشد )طولابی نژاد،1392)... 36

شکل ‏2‑5- نقشه زمین شناسی 100000/1 چهار فرسخ (حمزه پور،1387)و آتشفشان کوه بوبک... 38

شکل ‏2‑6-نقشه زمین شناسی 20000/1 تهیه شده از کوه آتشفشانی بوبک بر اساس مطالعات صحرایی و تصاویر ماهواره ای... 38

شکل ‏2‑7-نمایی از واحدهای سازنده آتشفشان کوه بوبک بر روی تصویر ماهواره ای Google earth.39

شکل ‏2‑8-نمایی از مخروط آتشفشانی کوه بوبک، واحدهای سازنده و سنگهای میزبان آن (دید به سمت شمال)... 39

شکل ‏2‑9-تکرار جریان های گداز­ه­ای در آتشفشان کوه بوبک در ضخامت­های متفاوت... 40

شکل‏2‑10-وفور حفرات ناشی از خروج گاز در بازالت­های کوه آتشفشانی بوبک... 41

شکل‏2‑11-الف) بافت بادامکی ایجادشده دراثر خروج گازدر توده بازالتی بوبک. ب، ت و ث) حفرات ناشی از خروج.. 41

شکل‏2‑12- خاک­های قرمز فسیل شده در بخش زیرین اسکوری­های بهم جوش خورده... 42

شکل ‏2‑13-واحد اسکوری­های بهم جوش خورده که قطعات اصلی این واحد ترکیب آندزیتی و بازالتی.. 42

شکل‏2‑14-الف و ب) اسکوری ها موجود در آتشفشان بازالتی کوه بوبک به رنگ های قرمز و سیاه... 43

شکل‏2‑15-واحد روانه های بازالتی نوک قله آتشفشان کوه بوبک(دید به سمت شمال) ... 44

شکل ‏2‑16-الف) شکستگی­های ناشی از سرد شدن جریان گدازه . ب، ت و ث) حفره های خروج گاز در روانه های.. 44

شکل ‏2‑17-نقشه زمین شناسی 250000/1 ده سلم(گریفیس و همکاران،1371)، آتشفشان بازالتی سیخ کوه ... 45

شکل‏2‑18-نقشه زمین شناسی 200000/1 تهیه شده از توده بازالتی سیخ کوه بر اساس مطالعات صحرایی.. 46

شکل ‏2‑19- منشورهای بازالتی آتشفشان سیخ کوه (دید به سمت شمال)... 46

شکل‏2‑20- توده گرانودیوریت ملک چاه رویی در بخش جنوبی توده بازالتی سیخ کوه (دید به سمت جنوب)... 47

شکل ‏2‑21- نمایی از مخروط آتشفشانی سیخ کوه، واحدهای سازنده و سنگ­های میزبان توده (دید به سمت جنوب)... 47

شکل‏2‑22-مجموعه­های گارنت میکاشیست از دگرگونی­های ده سلم در پایه آتشفشان سیخ کوه... 48

شکل‏2‑23- زائده های گرانیتی حاوی کوارتز، تورمالین و فلدسپات در مجموعه­های دگرگونی ده سلم.. 49

شکل ‏2‑24- گرانیت های میلونیتی شده در حاشیه توده سیخ کوه... 49

شکل‏2‑25-الف تا ث) قطعات گرانیتی در واحدهای خروجی آتشفشان سیخ کوه (جنس این قطعات مشابه با زائده های گرانیتی در مجموعه های دگرگونی ده سلم است)... 50

شکل ‏2‑26- روانه های بازالتی شکسته شده سیخ کوه که مجموعه­های دگرگونی را پوشانده­اند(دید به سمت شمال)... 50

شکل‏2‑27-الف- مرز بین واحد های گرانیتی میلونیتی شده و سنگ های آتشفشانی سیخ کوه، ب- مرز بین واحدهای مجموعه های دگرگونی و سنگ های آتشفشانی سیخ کوه... 51

شکل‏2‑28-کلیواژ اسلیتی ایجاد شده در پایه مجموعه های دگرگونی پایه آتشفشانی سیخ کوه... 52

شکل ‏2‑29- فرسایش پوست پیازی در بازالت­های آتشفشانی سیخ کوه... 52

شکل‏2‑30-واحد آندزیتی دگرسان شده سیخ کوه... 54

شکل ‏2‑31- واحد بازالتی توده­ای آتشفشانی سیخ کوه... 54

شکل‏2‑32- آنکلاوهای گرانیتی در روانه های بازالتی سیخ کوه.... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .55

شکل ‏2‑33- ستونهای بازالتی (منشورهای بازالتی ) سیخ کوه... 55

شکل ‏2‑35-خمش های ایجاد شده در ستون های منشوری بازالتی سیخ کوه... 56

شکل‏2‑34-مقطع عرضی از منشورهای بازالتی سیخ کوه.. 56

شکل‏3‑1-الف) نمونه دستی کوارتز آندزیت­های آتشفشان کوه بوبک.... 61

شکل‏3‑2- الف) نمونه دستی از کوارتز ندزیت.. 63

شکل‏3‑3- الف) نمونه دستی تراکی آندزیت هورنبلند دار در تو.. 65

شکل‏3‑4- الف) نمونه دستی آندزیت های بیوتیت دار آتشفشان کوه بوبک... 67

شکل‏3‑5-الف)نمونه دستی از بازالت های سازنده آتشفشان کوه بوبک... 69

شکل‏3‑6-الف)نمونه دستی تراکی بازالت های آتشفشان کوه بوبک.. . . . . . . . . .. . . . .. . . . . . . . . . . . . ..72

شکل‏3‑7- الف) نمونه دستی هورنبلند آندزیت توده آتشفشانی سیخ کوه.... 74

شکل‏3‑8- الف) نمونه دستی بازالت آتشفشان سیخ کوه.. 76

شکل‏3‑9-الف)نمونه دستی تراکی بازالت آتشفشان سیخ کوه.. 78

شکل‏4‑1- هرکدام از فرآیندهای فعال در طی تبلور ماگما، در توسعه و تشکیل بافت­های آذرین نقش دارند... 81

شکل‏4‑2- شکل ایده آل خط CSD معمولاً توسط فرایندهای حین و بعد تبلور دچار تغییر می شود. (2013، Van der Zwan).86

شکل‏4‑3- مراحل تشکیل خطCSD(1989، Marsh).87

شکل‏4‑4- :Aاضافه شدن دو CSD خطی به یکدیگر و ایجاد CSD منحنی وار شیب­های اولیه. :Bتـشکیل دهنـده­ی CSD بـرای انـدازه­هـای بـزرگ و کوچک حفظ می­شود ولی عرض از مبدا آنها حفظ نمی­شود.88

شکل‏4‑5- با استفاده از مقطع گیری متوالی سنگ، شکل سه بعدی بلورهای مجزا را می­توان بررسی کرد( 2007، and HigginsJerram).91

شکل‏4‑6- نمودار تیره رنگ حاصل داده­های مربوط به نمونه­های کوه بوبک است. نمودارهای دیگر با نسبت منظرهای متفاوت شبیه ترین نمونه ها به نمونه های کوه بوبک هستند... 93

شکل‏4‑7- عکس­های تهیه شده از مقاطع آتشفشان­های کوه بوبک و سیخ کوه برای استفاده در نرم افزار CSD... 96

شکل‏4‑8- بلورهای پلاژیوکلاز بر روی تصاویر XPL با حضور تیغهء ژیپس که در محیط نرم افزار JMicroVision اندازه گیری شده­اند... 98

شکل‏4‑9-نوع پراکندگی نسبت­های عرض به طول بلور در دو بعد، نمودی از شکل سه بعدی آن است( 2006 ،Jerram andMorgan)99

شکل‏4‑10- تصویر که داده­های ورودی در نرم افزار CSDCorrections و نتایج آنالیز داده­ها را نشان می­دهد... 100

شکل‏4‑11- نمایی از وضعیت دو بعدی بلور که در نتیجه ی برش اتفاقی بلور سه بعدی ایجاد شده است(2000، Higgins ).102

شکل‏4‑12- موقعیت نمونه های مورد مطالعه بر روی نمودار زینگ (1935)... 103

شکل‏4‑13- فراوانی نسبت­های عرض به طول نمونه ها و نسبت بلوری پیشنهادیبرای نمونه­های مورد مطالعه. .. 105

شکل‏4‑14- نمودارهاى لگاریتمى چگالى تجمعى در مقابل اندازه دانه­ها براى نمونه­هاى مورد مطالعه.106

شکل‏5‑1- موقعیت نمونه های مورد مطالعه در نمودار رده بندی ژئوشیمایی سنگها برگرفته از ( 1986، Le Bas et al)،علائم مطابق با جدول(5-1)... 118

شکل‏5‑2- موقعیت نمونه های مورد مطالعه در نمودار رده بندی ژئوشیمایی سنگ ها برگرفته از( 1979 ،Cox et al)، علائم مطابق با جدول(5-1)... 118

شکل‏5‑3- موقعیت نمونه های مورد مطالعه در نمودار رده بندی ژئوشیمایی سنگ هابرگرفته از (1985،Middlemost)،علائم مطابق با جدول(5-1)... 119

شکل‏5‑4- موقعیت نمونه­های مورد مطالعه در نمودار رده بندی ژئوشیمایی سنگها برگرفته از (1977،Winchester and Floyd)، علائم مطابق با جدول(5-1)... 120

شکل‏5‑5- روند تغییرات عناصر اصلی در مقابل SiO2 نمونه­های آتشفشان بوبک و سیخ کوه علائم مطابق با جدول(5-1)... 124

شکل‏5‑6-روند تغییرات تعدادی از عناصر فرعی و جزئی در مقابل SiO2 سنگ های مورد مطالعه... 127

شکل‏5‑7- الف تا ج - موقعیت نمونه­های مورد مطالعه در نمودار تغییرات درصد اکسیدهای اصلی و عناصر کمیاب در برابر MgO( 1909 ، Fenner)... 129

شکل‏5‑8- نمودارهای تغییرات عناصر ناسازگار در مقابل یکدیگر (الف تا ث)... 131

شکل‏5‑9- موقعیت نمونه­های مورد مطالعه بر روی نمودار تعیین سری ماگمایی. نمودار Na2O+K2O در مقابل SiO2 (1971، Irvin and Baraga ).132

شکل‏5‑10- نمودار AFM(1971، Irvin and Baraga )، اصلاحی (عبدالرحمن، 1990) و قرارگیری نمونه­های مورد مطالعه در موقعیت سری کالک­آلکالن... 133

شکل‏5‑11- نمودار(1974 ، Miyashiro) و قرارگیری نمونه­های منطقه در موقعیت سری کالک­آلکالن... 134

شکل‏5‑12-نمودار(1976، and Taylor Peccerillo) و قرارگیری نمونه­های منطقه در موقعیت سری کالک­آلکالن با پتاسیم بالا... 135

شکل‏5‑13- موقعیت نمونه­های مورد مطالعه بر اساس نمودار Th در مقابل Co (Hastie et al.,2007 )136

شکل‏5‑14- نمودار عنکبوتی برای تعدادی از مقادیر عناصر فرعی و کمیاب سنگ های منطقه مورد مطالعه، بهنجار شده بر اساس گوشته اولیه ( 1989 ، McDonough Sun and)... 138

شکل‏5‑15- نمودار عناصر خاکی کمیاب سنگ های منطقه مورد مطالعه، بهنجار شده بر اساس کندریت(1984 ، Boynton )... 140

شکل‏5‑16- نمودار تمایز تکتونیکی Ti – Zr(1973،and Cann Pearce)141

شکل‏5‑17- موقعیت نمونه­های مورد مطالعه بر روی نمودارتمایز تکتونیکیZr/4 –2*Nb –Y(1986، Mesched)143

شکل‏5‑18- موقعیت نمونه­های مورد مطالعه بر روی نمودارتمایز تکتونیکیTh–Hf/3–Ta(1980،Wood)،... 143

شکل‏5‑19- موقعیت نمونه­های مورد مطالعه بر روی نمودار تمایزتکتونیکی MnO- TiO2-P2O5(1983،Mullen)... 144

شکل‏5‑20- موقعیت نمونه­های بازالتی آتشفشان بوبک و سیخ کوه در نمودار نسبت Ce/Sm در مقابل Sm/Yb2007)، Coban).146

شکل‏5‑21- موقعیت نمونه­های مورد مطالعه بر روی نمودار الف-La/Yb در مقابل La و ب- TiO2 در مقابل Zr(1979، TarneyandSaunders)147

شکل‏5‑22-موقعیت نمونه­های مافیک مورد مطالعه بر روی. الف) نمودار نسبت Ce/Pb در مقابلMgo (2007،Furman). ب) نمودارNb/U در مقابل U(2008 ،and ZhaoYan)148

 

 


علائم

 

علامت نشانه

Qtz کوارتز

Pl پلاژیوکلاز

Fe اکسیدهای آهن

Chl کلریت

Ser سریسیت

Cal کلسیت

Oli الیوین

 1. فصل اول

2.
کلیات

 2-1- مقدمه

 بازالت‌های کواترنری یکی از آخرین نشانه‌های ماگماتیسم در ایران هستند که برخی از آنها در ارتباط با شکستگی‌های ژرف وگسل‌های فعّال در طی­کواترنری است منشأ این بازالت‌ها لایه بارور گوشته است (امامی، 1379). به طور کلی فعالیت‌های آتشفشانی در ایران درطی دوره زمانی ائوسن تا کواترنری با گسترش فراوانی همراه بوده استو سنگ‌های نفوذی نیز عمدتاً در الیگوسن تشکیل شده­اند. ماهیت این ماگماها نیز در قلمرو ماگماهای کلسیمی قلیایی خنثی تا اسیدی و قلیایی پتاسیمی و سدیمی در تغییر هستند. منشأ فعالیت آتشفشانی در داخل صفحات، مختلف بوده و هنوز به خوبی درک نشده است(امامی، 1379). فوران‌های آتشفشانی با سن پلیوکواترنری در جنوب‌ شرق نهبندان دربردارنده‌ی سنگ‌های بازی هستند که روی نهشته‌های فلیشی کرتاسه پسین و ته ‌نشست‌های آبرفتی جوان قرار گرفته­اند (قاسمپور، 1389). در ایران انواع مختلفی از سنگ­های بازالتی شناسایی و مطالعه شده است، دراستان خراسان جنوبی و در محدوده خاور و جنوب خاوری شهرستان نهبندان، یکی ازمناطقی است که بازالت­های پلیوکواترنری و سنگ­های آتشفشانی وابسته به آنها را می­توان به فراوانی و باگسترش زیاد مشاهده کرد. موضوع مورد مطالعه در این تحقیق مرتبط با مخروط‌های کوچک و منفرد آتشفشانی و فوران‌های محدود با ترکیب غالب بازالتی‌ به نام­های بوبک و سیخ‌کوه‌در خاور پهنه لوت می‌باشد. مطالعات صحرایی انجام شده از مناطق‌ مورد نظر، نشان می‌دهد که این مخروط‌ها دارای ارتفاع نسبتاً کم، مونوژنتیک و تنوع ترکیبی گدازه‌ای محدود می‌باشند. این مخروط‌های کوچک بازالتی از نظر جغرافیایی به ترتیب در‌ 55 کیلومتری شمال‌ باختری و 45 کیلومتری جنوب‌ باختری شهرستان نهبندان قرار دارند. در بررسی‌های مقدماتی از این مخروط‌های آتشفشانی سوال‌هایی مطرح شده که‌ به شرح زیر می‌باشد:

1- ساز و کار تشکیل این مخروط‌های بازالتی در حاشیه خاوری پهنه لوت به چه صورت بوده است؟

2- نوع مخروط‌های آتشفشانی، ماهیت ماگمایی و مراحل فورانی آنها چگونه است؟

3- منشأ احتمالی ماگمای سازنده روانه‌های مخروط‌های آتشفشانی مورد مطالعه چیست ؟

 2-2- موقعیت جغرافیایی و راههای دسترسی به منطقه

مناطق مورد مطالعه در جنوب خاوری استان خراسان جنوبی، در شمال و جنوب خاوری نهبندان قرار گرفته­اند. مخروط بازالتی بوبک در بین طول­های جغرافیایی´ 49 ̊31 تا´52 ̊31 و عرض­های جغرافیایی ´40 ̊59 تا ´42 ̊59 قرار دارد. جهت دسترسی به آن از نهبندان و عبور از روستاهای چهارفرسخ و بیچند و گذر از جاده خاکی به طول تقریبی 25 کیلومتر امکان پذیر است(شکل1-1). مخروط بازالتی سیخ­کوه در بین طول­های جغرافیایی ´10 ̊31 تا´ 12 ̊31 عرض­های جغرافیای´38 ̊59 تا´40 ̊59 قرار گرفته است و برای رسیدن به آن بعد از طی مسافت مسیر اصلی زاهدان – نهبندان، سپس با عبور از جاده آسفالته نهبندان – شهداد به طول 45 کیلومتر و عبور از مسیر روستای چاه داشی و سپس با گذر از جاده خاکی به مسافت 28 کیلومتر امکان دسترسی به آن وجود دارد(شکل 1-1).

   شکل ‏2‑1 - موقعیت جغرافیایی و تصاویر ماهواره­ای مناطق مورد مطالعه.   

2-3- پیشینه مطالعاتی

 1- در طی سال‌های 1967-1966 شرکت ملی نفت ایران و شرکت فرانسوی (ERAP)شناسایی مقدماتی بخش وسیعی از ناحیه لوت را انجام دادند و این ناحیه را از نظر اقتصادی و علمی بهتر مشخص نمودند که مهم‌ترین دستاورد آن شناخت پهنه‌های افیولیتی خاور ایران بود.

2- در سال 1959، شرکت ملی نفت ایران نقشه زمین ‌شناسی ایران را تهیه و منتشر کرد که برای اوّلین بار ویژگی‌های زمین ‌شناسی شرق ایران را در آن نشان دادند.

3- سازمان زمین‌شناسی کشور در طی سال‌های 1971-1970 توسط افتخارنژاد و اشتوکلین مبادرت به شناسایی لوت مرکزی نمود که نتیجه آن در سال 1352 طی گزارشی تحت عنوان "بررسی مقدماتی زمین‌شناسی در لوت مرکزی و شرق ایران" به همراه نقشه‌ای با مقیاس 1:50000 از ناحیه لوت مرکزی منتشر گردید.

4-در نقشه چهار‌گوش 1:250000 ده سلم که در سال 1371 توسط گریفیس و همکاران (سازمان زمین‌ شناسی کشور) تهیه شده است، آتشفشان کوه بوبک و سیخ‌کوه را آتشفشان‌های بازالتی به سن کواترنری مشخص کرده­اند.

بر روی ‌توده‌های نفوذی‌ پهنه خاوری لوت مطالعات ارزشمند و نسبتاً فراوانی انجام‌ پذیرفته است، لیکن تاکنون بر روی روانه‌ها و آتشفشان‌های بازالتی خاور این پهنه مطالعات چندانی صورت نگرفته ‌است. از ‌میان معدود مطالعات صورت گرفته بر روی بازالت‌های این پهنه می‌توان به مطالعات زیر اشاره کرد:

1- هاشمی و همکاران، 1386 با مطالعه سنگ‌ شناسی روانه­های بازالتی کواترنری طبس (خاور ایران) بیان می‌دارند که این سنگ‌ها از درشت بلورهای الیوین (کریزولیت)، اوژیت و پلاژیوکلاز (لابرادوریت تا آندزین) در خمیره‌ای از میکرولیت‌های پلاژیوکلاز و بلورهای ریز پیروکسن و گاه شیشه تشکیل‌شده‌اند. ماهیت ماگمای این سنگ‌ها قلیایی تا نیمه قلیایی و از نوع بازالت‌های درون قاره‌ای هستند که در کواتـرنری در اثر فعالیت‌های گسل بزرگ نایبند و بازشدگی در محل تقـاطع با شاخه­های فــرعی این گسل به سطح زمین راه‌ یافته‌اند.

 2- اله‌پور و همکاران، 1390 با مطالعه ماهیت ژئوشیمیایی ولکانیک‌های ترشیاری و سنگ‌های بازالتی جوان منطقه شمال شرق بیرجند بیان می‌کنند که سنگ‌های آتشفشانی این منطقه شامل دو گروه سنگ‌های آندزیتی، داسیتی و ریولیتی پالئوژن سنگهای موژه آریت، آندزیت‌های بازالتی و بازالت‌های جوان‌تر کواترنر می‌باشند که واجد خصوصیات ژئوشیمیایی و ژنتیکی متفاوت بوده و معلول فرآیندهای سنگ‌زایی متفاوت می‌باشند. انواع حد واسط تا اسیدی از نوع ولکانیک‌های کالکوآلکالن حاشیه فعال قاره‌ای و سنگ‌های بازالتی از نوع بازالت‌های درون صفحه‌ای و دارای منشأ گوشته‌ای می‌باشند.

3-قاسمپور و همکاران، 1389 در مقاله‌ای با بررسی عنوان ژئوشیمی و خاستگاه زمین ساختی سنگ‌های بازالتی پلیوکواترنری جنوب­ خاوری نهبندان، خاور ایران نشان دادند که فوران‌های آتشفشانی این منطقه دارای ترکیب سنگی بازالت، آندزیتی بازالت و آندزیت هستند. از نظر ژئوشیمیایی این سنگ‌ها را آهکی- قلیایی می‌دانند که در یک محیط حاشیه فعال قاره‌ایشکلگرفته‌اند.

4-محمدی، 1390 با مطالعه زمین‌ شناسی و پترولوژی سنگ‌های آتشفشانی ترشیاری منطقه معدن پرلیت سربیشه (شرق ایران)، با نگرشی بر کاربرد صنعتی آن مشخص نمود که در این منطقه سنگهای آتشفشانی ترشیاری (ائوسن- الیگوسن تا پلیوسن) دارای ترکیب آندزی بازالت، داسیت، ریوداسیت، ریولیت شیشه‌ای گاهی (پرلیتی)، توف و ایگنیمبریت می‌باشند. از لحاظ خصوصیات شیمیایی متاآلومین، کالک آلکالن پتاسیم متوسط تا بالا هستند و در رده نوع آذرین(I ) قرار می‌گیرند. از دیدگاه موقعیت تکتونیکی به محیط فرورانش و حاشیه فعال قاره‌ای تعلق داشته و ماگمای مادر آنها از ذوب بخشی گوشته غنی‌شده حاصل و سپس در حین تفریق، آلودگی پوسته‌ای را تحمل نموده است.

2-4- ضرورت و اهداف تحقیق

مخروط‌های بازالتی کوهبوبکو سیخ­کوه در استان خراسان جنوبی ازجمله بازالت‌های کواترنری واقع در حاشیه خاوری بلوک لوت هستند که تاکنون هیچگونه مطالعه و پژوهشی بر روی آنها صورت نگرفته است، لذا در این پژوهش برآنیم تا به مطالعه خصوصیات کانی‌شناسی، سنگ‌شناسی، ویژگی‌های ژئوشیمیایی و وابستگی‌‌‌‌‌ محیط تکتونیکی تشکیل آنها پرداخته شود از این رهگذر شاید بتوان اطلاعاتی در خصوص پهنه خاوری لوت بدست آورد. لذا در این پژوهش اهداف زیر مد نظر می باشد.